دکتر رضا خانی پور، مدیر کل پردازش و سازماندهی کتابخانه ملی ایران، در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار لیزنا درباره «تاریخچه فیپا» بیان داشت: "در سال 1374 کتابخانه ملی طرح انجام فیپا را به دولت ارائه داد و این طرح در 8 اسفند 1375 تصویب، و به کتابخانه ملی ابلاغ شد. چراکه سایر کتابخانه های ملی کشورهای اروپایی و مکتب الوطنیه در کشورهای عربی کار  تهیه فیپا را انجام می دهند."

وی درباره« فواید و اهداف فیپا» اظهار کرد: " ایجاد یکدستی و هماهنگی در فهرستنویسی، تسهیل کار فهرستنویسی،جلوگیری از دوباره کاری، افزایش سرعت بازیابی منابع کتابخانه ها، اطمینان از صحت و درستی کار، صرفه جویی در بودجه، نیروی انسانی، زمان و مکان، تسریع امر اشاعه اطلاعات، تسهیل در ایجاد شبکه های اطلاعاتی و اشتراک اطلاعات کتابشناختی در سطوح ملی و بین المللی، افزایش سرعت گردش اطلاعات از فواید و اهداف تهیه فیپا است. علاوه بر این کتابشناسی ملی در هر دوره زمانی نشان می دهد که رویکرد موضوعی در هر زمان چه بوده و بیشتر بر چه موضوع هایی در دوره ای خاص تأکید و نگارش شده است."

وی در ادامه افزود: " از سال 1386 سامانه الکترونیکی تعریف شد و بحث دورکاری هم نبود. چند کارگاه آموزش فیپای الکترونیکی در تهران و شهرهایی مانند  اصفهان، شیراز و سیستان و بلوچستان برگزار کردیم. اما نکته ای که با بدان توجه داشت این مسأله است که زیرساخت های فناوری و الکترونیکی کشور خالی از اشکال نیست و به همین دلیل در حال حاضر فیپا به صورت الکترونیکی و حضوری انجام می شود."

مدیر کل پردازش و سازماندهی اطلاعات کتابخانه ملی درباره« تأخیرات صدور فیپا» تصریح کرد: " تأخیرات در صدور فیپا دلایلی دارد. افزایش حجم درخواست ها در دو مقطع سال یعنی قبل از برگزاری نمایشگاه کتاب و قبل از شروع سال تحصیلی باعث افزایش حجم کار می شود. اطلاعات ناقص ارسالی از سوی ناشران به خصوص در رابطه با کتاب های ترجمه شده باعث کندی کار می گردد. کاهش ساعات اداری و قطع شبکه و کندی آن و لزوم ساختن مستندات جدید برای منابعی که پشتوانه انتشاراتی ندارند مانند منابع موضوعات نانو یا انرژی هسته ای به منظور  تنظیم مستند مشاهیر، تنالگان و سازمان مربوطه از دیگر دلایل هستند که صرف زمان زیادی را نیاز دارد و از سویی کمبود نگرش سیستمی باعث تأخیراتی در صدور فیپا شد  که همین جا از ناشران عذرخواهی می کنم."

وی در تکمیل عوامل مؤثر بر تأخیرات صدور فیپا افزود: " کاهش ساعات اداری باعث افزایش فشار بر 45 فهرستنویس بخش سازماندهی کتابخانه ملی شده است که کمتر از یک ساعت از وقت خود را به استراحت و صرف ناهار و نماز می گذرانند و من از فعالیت های دقیق و به جای آ ن ها بی نهایت سپاسگزارم. منظور از نگرش سیستمی این است که بدانیم در انجام یک کار  تمامی عناصر به سوی غایتی پیش می روند که بر بیرون تأثیر می گذارند و از آن تأثیر می پذیرند. در فیپا نیز همه عوامل مانند ناشر، مؤلف، کتابخانه ملی، سامانه الکترونیکی کتابخانه، اینترنت کشور، کارمندان، رسانه ها و ساعات کاری در خروجی (فیپا) تأثیر گذار است."

وی در ادامه تأکید کرد: " فیپا و صدور آن ، آنطور که در رسانه ها منعکس شد تأخیر نداشته است. برای اثبات این  گفته آمارهایی را  ارائه می دهم. ناشری مانند امیرکبیر در سال 1389، درخواست 125 عنوان کتاب برای صدور فیپا داشته است که 20درصد آن ها در 9 ماهه اول سال بوده است و 80 در صد آن در 3 ماه آخر سال. در حالی که اگر نگرش سیستمی وجود داشته باشد حجم عظیمی از کار با تعداد کم فهرستنویسان نباید به لحظات آخر و روزهای آخر سال واگذار شود. بنابراین  اگر واقع بین باشیم با حجم زیاد کار و عواملی که قبلا ذکر شد تأخیراتی نبوده است. کارمندان بخش فهرستنویسی علاوه بر تهیه فیپا موظفند کتاب های عربی، لاتین، کتاب های کتابخانه های ایران شناسی و اسلام شناسی، گنجینه اسناد را نیز فهرستنویسی نمایند."

دکتر خانی پور در ادامه افزود: "در طول یک ماه 4500 عنوان کتاب فهرستنویسی می شود. اگر بر فرض 450 تعداد از عناوین مذکور تأخیر داشته باشند (که هرگز از 200عنوان بیشتر نبوده است) بر این دلالت دارد که 90 درصد از عملکرد ما خوب بوده و تنها 10 درصد ضعیف بوده که این نیز  برای کل سیستم و کارمندان  با شرایطی که ذکر شد شایسته تقدیر است."

• کشورهای اروپایی فهرست نویسی پیش از انتشارشان را در طی 15 روز کاری انجام می دهند

مدیر کل پردازش و سازماندهی اطلاعات کتابخانه ملی درادامه بیان داشت: " در این زمینه قضاوت باید بر عهده ناشرین باشد و باید مخاطب مدار باشیم. بدین منظور انجام نظر سنجی درست و علمی ازمیزان رضایت ناشران و تلاش برای افزایش نگرش سیستمی و از سویی و تلاش برای افزایش ساعات کاری و نه البته ایجاد شیفت های اجباری برای کارکنان، از تمهیداتی است که در نظر گرفته شده است. از سویی باید پشتوانه 15 سال فعالیت در زمینه صدور فیپا را در نظر داشت و این گونه این بخش را زیر سؤال نبریم. همه چیز را واقع بینانه بررسی کنیم و در مسیر درست حرکت نماییم."

وی در پایان از ناشران خواست که در صورت بروز هر گونه تأخیر یا مشکل با شماره تلفن های 81623119، 81623104 ،81623078،  81623107 وشماره فکس 88644054 تماس بگیرند.

خبرنگار: الهه حسینی