به گزارش خبرنگار لیزنا، نشست «برنامه درسي رشته كتابداري گرايش كتابخانه‌هاي عمومي»،  روز شنبه 26 شهريور ماه 1390 با حضور دكتر غلامرضا فدائي، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و دكتر ابراهيم افشار زنجاني، عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران برگزار گردید.

جلسه رأس ساعت 9:45 با سخنرانی دکتر فدائی آغاز گردید: برنامه گرایش کتابخانه عمومی از سالهای قبل در گروه کتابداری و اطلاع رسانی تصویب شده بود اما از زمان های گذشته تاکنون نیز اجرا نشده است، اخیراً با نگاه جدید به برنامه ها در «کميته برنامه ريزی کتابداری و اطلاع رسانی دفتر گسترش و برنامه ريزی آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوری»، قرار شده است گرایش ها مجدداً مورد بازبینی قرار گیرد.

رئیس دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران افزود: بعضی از بزرگواران از جمله دکتر جعفر مهراد به بررسی گرایش ها از جمله گرایش کتابخانه های عمومی پرداختند. در گروه کتابداری نیز بررسی صورت گرفت و طرح کار این گرایش را ایجاد کردیم که بنده و سرکار خانم دکتر فهیم نیا به بررسی این طرح پرداختیم و برای کمیسیون آن را ارسال کردیم.

وی ادامه داد:  قرار بود درسهایی که طبق این طرح برنامه ریزی شده بود به تصویب برسد و از کمیسیون نیز قول مساعد گرفتیم ولی پس از مدتی دکتر مهراد خبر به تصویب رسیدن برنامه درسی جدیدی را اعلام کردند. در حال حاضر تنها دانشگاهی که گرایش کتابخانه عمومی دارد دانشگاه تهران می باشد که 4 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد در حال تحصیل هستند. 4 نفر در گرایش مدیریت اطلاعات و 2 نفر نیز در گرایش کتابخانه آموزشگاهی تحصیل می کنند. نکته قابل ذکر این مسأله می باشد که با ایجاد 2 یا 3 درس تأثیری در ارتقاء این رشته یا گرایش ایجاد نمی شود، اگر حداقل بیش از 3 درس قابل ارائه باشد می توان گفت گرایش مفید و قابل تأمل می باشد.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: متولی این مسأله نهاد کتابخانه عمومی می باشد که مسأله مهمی است، نهاد باید در این رابطه پیش قدم باشد که امیدوارم به عنوان بهره بردار اصلی در این مسأله اقدام لازم صورت گیرد.

در ادامه محمد خندان، مدير كل پژوهش نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور ، مسأله ساز و کار برنامه ریزی در کمیته برنامه ریزی گروه کتابداری و اطلاع رسانی وزارت علوم را عنوان کرد و گفت: پیشنهادات چگونه مطرح می شود؟ مرجع تصمیم گیری چه کسی یا کسانی می باشد؟

دکتر فدائی بیان کرد: قبل از هر چیز بیان این نکته جایز می باشد که برای برنامه ریزی بورس خارج از کشور از ما دعوت کردند جهت مصاحبه به صورت داوطلبانه حضور به هم رسانیم. 2 نفر را اعلام کردیم و پس از گذشت مدتی دقیقاً برخلاف نظر ما شخصی را به عنوان فرد پذیرفته شده اعلام کردند که اصلاً در جلسه حضور نداشت و هیچگونه نظر خواهی نیز در این رابطه از ما نشده بود.

وی ادامه داد: در مورد کمیته این چنین نیست که نظر افراد اصلا مورد بررسی قرار نگیرد اما در هر بخش یا سازمانی این تمایل وجود دارد که خیلی زود و سریع به نتیجه رسیدن برنامه هایشان را اعلام کنند که در اینجا نیز صادق است.

فدائی افزود: پیشنهاد ما گرایشهای 4 گانه بود: که گرایش عمومی آن شامل؛ مبانی کتابداری، روش تحقیق.

دروس تکمیلی: سمینار تحقیق، کارورزی رساله (مشترک در همه گرایشها).

دروس اجباری: سازمان و اداره کتابخانه عمومی، کتابخانه عمومی و جامعه، مرجع شناسی اختصاصی، نمایه سازی و چکیده نویسی، تکنولوژی اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی، مدیریت منابع الکترونیک.

دروس اختیاری: مدیریت دانش، سازماندهی مواد پیشرفته، کتابداری تطبیقی، نظام های همکاری بین کتابخانه ای، نظریه و روشهای خدمات مرجع.

دکتر فدائی پیشنهاد کرد: رشته ای با عنوان «کتابخانه عمومی» به وجود آید چون با ایجاد چند واحد درسی نمی توان مهارت لازم را در این خصوص کسب کرد.

در ادامه نشست دکتر افشار بیان کرد: دغدغه نهاد کتابخانه عمومی، آموزش کارشناسان و شاغلین کتابخانه های عمومی است. از دیرباز دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد برای ارتقاء مهارتهای کارکردن در محیط کار است و دوره کارشناسی ارشد عالی ترین دوره حرفه ای می باشد و در این چنین رشته فرد برای تربیت مدیر شدن تعلیم می بیند.

درخصوص اینکه چه دروسی باید در این دوره ها آموزش داده شود می توان به دو شیوه پیشینی و پسینی اشاره کرد.

شیوه پیشینی یعنی اینکه براساس باور، شناخت، اعتقاد و نظریه هایی که داریم باید به بررسی این مسأله بپردازیم که کتابخانه عمومی چیست و قرار است چه کاری انجام دهد و محصول آن چه می باشد؟ و به طور خاص چه فرقی با دیگر کتابخانه ها دارد؟ وقتی دید ما چنین باشد طبعاً واحدهای درسی که برای کتابخانه عمومی ایجاد می گردد با واحدهای درسی کتابخانه تخصصی متفاوت می باشد و یا حتی واحدهای مشترک نیز متفاوت می شود.

دکتر افشار در ادامه افزود: رویکرد دیگر روش پسین می باشد، که باید بررسی علمی صورت گیرد. یعنی اینکه کارمند چه مهارتهایی لازم دارد و افرادی که به کتابخانه عمومی مراجعه می کنند چه نیازهایی دارند؟ در نتیجه برنامه ریزی آموزشی را بر مبنای آن طرح کنیم. در کتابخانه های عمومی مهارتهای کار با مردم بسیار اهمیت دارد چون با عامه مردم سروکار داریم. حتی کسانی که تخصص موضوعی دارند وقتی وارد کتابخانه عمومی می شوند به دنبال اطلاعات عمومی می باشند نه تخصصی. اگر در کتابخانه های عمومی خارج از کشور بررسی شود می توان به وضوح دید که برنامه های درسی شامل رفتار با مردم، رفتار با همکار و... جهت تعلیم به دانشجویان ایجاد گردیده است که بهتر است در برنامه ریزی آموزشی این گروه نیز مد نظر قرار گیرد.

این نشست با پرسش و پاسخ حضار رأس ساعت 11:30 به پایان رسید.

خبرنگار: خدیجه عروجی