به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا)، کتاب "ریشه ها و کاربردهای ریاضی در بازیابی کلاسیک اطلاعات" اثری است که توسط داریوش علیمحمدی عضو هیئت علمی گروه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران به زبان انگلیسی، به رشته تحریر درآمده است. ناشر این اثر دانشگاه نبراسکا در ایالات متحده آمریکا است که این کتاب را در بیش از هفتاد و پنج صفحه به زبان انگلیسی منتشر کرده است.

داریوش علیمحمدی عضو هیئت علمی گروه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران در گفتگو با لیزنا گفت: کتاب مذکور، توسط خانم دکتر ماری کی .بولین مدیر بخش خدمات فنی کتابخانه دانشگاه نبراسکا ویرایش شده است.

عضو هیئت رئیسه انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران افزود: این کتاب در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول که در پنج فصل تنظیم شده عمده ترین مباحث علم ریاضی که در فرایند طراحی و توسعه نظام های بازیابی اطلاعات مورد توجه قرار می گیرند را معرفی کرده است.از آن جمله می توان نظریه مجموعه ها، منطق ریاضی، سیستم های عدد نویسی، ترکیبیات، تابع مولد، احتمالات، گراف، الگوریتم، و شبکه ها را نام برد. در بخش دوم که مشتمل بر چهار فصل می شود مبانی بازیابی کلاسیک اطلاعات، مدل های بولی، فضای برداری، و احتمالی مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. بخش سوم که در حکم ضمیمه کتاب و مشتمل بر فصل دهم است به معرفی دپارتمان هایی می پردازد که علم اطلاع رسانی و به طور ویژه حوزه بازیابی اطلاعات را با گرایش ریاضی تدریس و در این حوزه تحقیق می کنند. این دپارتمان ها از کشورهای مختلفی همچون ژاپن، آمریکا، روسیه، انگلستان، و چند کشور دیگر گلچین شده اند.

وی در رابطه با ضرورت تألیف این کتاب گفت: در تألیف کتاب حاضر ضعف دانش عمومی ریاضیات میان دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته کتابداری و اطلاع رسانی لحاظ و تلاش شده است مباحث به ساده ترین شکل و همراه با مثال های مرتبط بیاید. در عین حال با استفاده از جدول علائم ریاضی نمادهای بکار گرفته شده در متن تعریف و دشواری درک فرمول ها حتی الامکان کاسته شده است.

داریوش علیمحمدی افزود: در جریان نگارش کتاب به منابع پایه این حوزه مراجعه و منابع مرتبط دیگری نیز در پایان اثر معرفی شده است.

متن این کتاب به لطف تلاش ویراستار آمریکایی که خود در گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه سن خوزه دروس ابرداده و بازیابی اطلاعات را ارائه می کند از شیوایی قابل قبولی برخوردار است. استفاده از این اثر برای تدریس مبحث بازیابی اطلاعات توصیه می شود.

اطلاعات کامل کتابشناختی اثر :

Alimohammadi, D. (2010). Mathematics for Classical Information Retrieval: Roots and Applications. Edited by M. K. Bolin. Nebraska: University of Nebraska – Lincoln.

اثر دوم وی کتابی با عنوان "تحقیق در عملیات برای حرفه مندان کتابداری و اطلاع رسانی" به زبان انگلیسی است که  توسط انتشارات اس اس در دهلی نو و با حجمی بیش از صد و ده صفحه وارد بازار نشر شده است.

عضو هیئت علمی گروه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران گفت: تحقیق در عملیات یکی از شاخه های تخصصی علم ریاضی است که به طور ویژه پس از جنگ جهانی دوم مورد توجه فراوان قرار گرفته است. این شاخه از ریاضیات که پیشرفت قابل توجهی داشته است هم اکنون در معتبرترین دانشگاه ها در مقطع دکترا تدریس می شود. در شاخه تحقیق در عملیات با استفاده مدل سازی تلاش می شود اشکالات موجود در سیستم ها شناسایی و از طریق بررسی راه حل های محتمل مناسب ترین و ارزان ترین آنها گزینش شود.

وی افزود: کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به عنوان نهادهایی که همواره پویا و در حال تکامل هستند به خوبی می توانند فنون تحقیق در عملیات را بکار گرفته و نابسامانی های مدیریتی خود را اصلاح نمایند.

عضو هیئت رئیسه انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران در ادامه اظهار داشت: کتاب حاضر با هدف معرفی رایج ترین مدل های تحقیق در عملیات که قابلیت بکارگیری در کتابخانه ها را نیز دارا باشند به رشته تحریر درآمده است.

در اثر مذکور، پس از معرفی کلیات تحقیق در عملیات، مدل های قطعی، احتمالی و ترکیبی به تفصیل مورد بحث واقع شده اند. اگر چه بخش مستقلی به کاربرد تحقیق در عملیات در کتابخانه ها اختصاص داده شده، با وجود این در جای جای متن می توان مثال های مرتبطی را یافت که درک مدل ها را امکان پذیر می نمایند. در تألیف این اثر تلاش شده زبان ساده ای بکار گرفته شود؛ به گونه ای که افرادی بدون پیش زمینه ریاضی نیز قادر به مطالعه و درک متن باشند.

داریوش علیمحمدی گفت: در نگارش این کتاب نیز مرور متون جامعی انجام شده است و علاوه بر استناد به کلیدی ترین منابع تحقیق در عملیات در رشته ریاضی، تحقیقات انجام شده در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی نیز به خوبی مورد توجه قرار گرفته است. منابع انتهای این کتاب در سه دسته ی منابع مورد استناد، منابع مورد مشورت، و دیگر منابع خواندنی عرضه شده اند.

وی در پایان گفت: از این اثر می توان در دروس روش تحقیق و مدیریت استفاده کرد.

اطلاعات کامل کتابشناختی اثر:

Alimohammadi, D. (2010). Operations Research for Library and Information Professionals. New Delhi: Ess Ess Publications.

خاطر نشان می شود  برای اولین بار است که کتابی، توسط یک ایرانی در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی به زبان انگلیسی به رشته تحریر در آمده است.