به گزارش خبرنگار لیزنا، جشن چهل و و نهمین سالگرد شورای کتاب کودک، چهارشنبه 17 اسفند 1390 با سخنان توران میرهادی، استاد ادبیات کودک، نویسنده و متخصص آموزش و پرورش و یکی از بنیادگزاران شورای کتاب کودک، آغاز شد. توران میرهادی از نحوه شکل گیری فرهنگنامه گفت و بیان کرد: "فرهنگنامه کودکان و نوجوانان با همراهی بیش از 250 داوطلب در گروه های تخصصی، تألیف، ویرایش گردآوری شد. در گذشته هر جلد پس از آماده شدن در اختیار افراد قرار می گرفت و این به سبب بی تجربگی بود، اما در حال حاضر با نگارش یک جلد، جلدهای دیگر نیز تهیه و تولید می شوند و هم اکنون جلد چهاردهم فرهنگنامه جهت اخذ مجوز به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرستاده شد.

• مخاطبان اصلی فرهنگنامه، کودکان و نوجوانان می باشند

وی افزود: "کودکان و نوجوانان مخاطبان اصلی فرهنگنامه هستند. در طول گردآوری فرهنگنامه ما جلسات مشورتی با کودکان و نوجوانان برگزار می کنیم و از ایده ها و نظرات آنان در تدوین مقالات استفاده می کنیم."

توران میرهادی در ادامه خبر داد که جلدهای یک، دو، چهار، پنج، هفت، هشت و یازده فرهنگنامه بازچاپ می شود و این نشان دهنده آن است که فرهنگنامه به دست کودکان و نوجوانان و خانواده ها و مدارس آنها رسیده است.

در پایان عضو هيأت‌ مديره شوراي كتاب كودك  گفت: "خدمت کردن به مردم و فرهنگ کشورمان، در هر انسان چنان عشقی را در وجودمان پدید می آورد که انسان گمان می کند تنها ارزش زندگی وی در خدمت است و خدمت است و خدمت."

• شورا با هدف خدمت به فرزندان مملکت ایران آغاز به کار کرد

در ادامه مراسم یحیی مافی، از بنیادگزاران شورای کتاب کودک بیان کرد: "چهل و نه سالگی برای یک تشکیل، انجمن و نهاد زمان بسیار زیادی است. شورا با هدف خدمت به فرزندان مملکت کار خود را آغاز کرد. همزمان با تأسیس شورا در سال 1341 انجمن های دیگری نیز با شورا همسو شدند که می توان به موسسه مادران امروز، مدرسه مشارکتی و انجمن پژوهش های آموزشی اشاره کرد."

• آموزش و پرورش می تواند فرهنگنامه را در اختیار کتابخانه های مدارس قرار دهد

یحیی مافی افزود: "به همت علاقمندان در شورای کتاب کودک، تولید و عرضه فرهنگنامه جهت رفع نیازهای دانش آموزان و فرزندانمان به پرسشهایی که دارند؛ شکل گرفت. والدین و معلمان نیز باید از مخاطبان فرهنگنامه باشند تا بتوانند پاسخ گو باشند. وزارت آموزش و پرورش می تواند فرهنگنامه را در کتابخانه های مدارس و اماکن عمومی قرار دهد تا در اختیار همه کودکان و نوجوانان سرزمینمان قرار گیرد."

نوش آفرین انصاری، رئیس هیأت مدیره شورای کتاب کودک در ادامه مراسم بیان کرد: "در سالهای گذشته که سالگرد تأسیس شورا را جشن می گرفتیم قرائت خانه حسینیه ارشاد کفاف تعداد مهمان ها را می داد خوشحالم که امروز در چهل و نه سالگی شورا مکانی بزرگتر و جمعیتی بیشتر حضور دارند. آنچه باعث شادی ما می شود موضوع تغییر در شوراست باید به شورای کتاب کودک و بخشهای دیگر آن یعنی خانه کتابدار، ادبیات کودک و نوجوان و فرهنگنامه با سربلندی فکر کرد. شورا در همه حال پویا و در حال تغییر است و سکون در آن جایی ندارد.

• کتاب «تصویرگری کتاب های کودکان: تاریخ، تعریف ها و گونه ها» رونمایی شد

زهره قائینی مولف کتاب تصویرگری کتابهای کودکان در ادامه مراسم بیان کرد:" 10 سال پیش زمانی که در گروه بررسی تصویر شورای کتاب کودک کار می کردم متوجه شدم چقدر جای کتابی تئوری درخصوص تصویرگری کودکان خالی است در نتیجه تلاش کردم کاری انجام دهم. در عرض یکسال کتابی را تهیه کردم که بهتر است بگویم خوشبختانه در آن زمان چاپ نشد، به این دلیل می گویم خوشبختانه زیرا باعث شد تحقیقات بیشتری چه در عرصه داخلی و چه بین المللی انجام دهم. در این فاصله بسیاری آثار از سوی استادان این حوزه منتشر شد و باعث شد من بیشتر مطالعه کنم."

• تصویرگری ایران در شرایط بحرانی است

قائینی افزود: "این کتاب درخصوص تاریخ می باشد؛ تاریخ تصویرگری تا دوره معاصر، تصویرگری در جهان، تعریف ها و انواع کتاب های تصویری و... را شامل می شود. "

• وفاداری به مخاطب در پیوند با ریشه های فرهنگی و هنری تنها راز جاودانگی هنرمندان است

وی گفت: "تلاش کردم تجربه و دیدگاهم را به نسل جوان منتقل کنم. مخاطب این کتاب بیشتر دانشجویان و جوانان این حوزه می باشند. هنر تصویرگری مرزهای خشکی ندارد. تصویرگران باید مخاطب خود را خوب در نظر داشته باشند. تلاش شده به تصویرگران جوان گفته شود، تصویرگری ایران در یک شرایط بحرانی می باشد و باید در این خصوص فعالیت های جدی صورت گیرد. نکته دیگر اینکه به مرور زمان ثابت شده است وفاداری به مخاطب در پیوند با ریشه  های فرهنگی و هنری تنها راز جاودانگی هنرمندان است."

زهره قائینی از تصویرگران گذشته نیز یاد، و از زحمات استاد محمود جوادی پور قدردانی کرد و یک نسخه از کتاب تصویرگری را به ایشان اهدا نمود. همچنین از زنده یاد "علی عامه کن" تصویرگری جوانی که سال گذشته درگذشت، نیز یاد کرد.

• ادبیات کودک با حرکت و گذشت زمان دچار تحول شد که یکی از عوامل در این تحول روزآمدسازی آن می باشد

در ادامه فروغ جمالی از کارگاه آشنایی با ادبیات کودک صحبت کرد و بیان داشت: "در سال 1341 زمانی که شورای کتاب کودک تشکیل شد با موضوع محوری ادبیات کودک شروع به کار کرد. ادبیات کودک موضوعی است که با حرکت و گذشت زمان دچار تحول شد که یکی از عوامل درک این تحول روزآمدسازی آن می باشد."

وی گفت: "شورا به موازات همه فعالیت هایی که داشت یک جریان آموزشی نیز براساس ضرورتهای مختلف با موضوعهای گوناگون تشکیل داده بود. اولین شکل گیری کارگاه های آموزشی مربوط به سال 1342 با عنوان "کتاب و کتابداری و ترویج کتابخوانی" که توسط نوش افرین انصاری برگزار شد. سپس کارگاه "ارزیابی کتاب و معیارهای بررسی" توسط ثریا قزل ایاغ، در سال 1346 کارگاه "آشنایی با ادبیات کودک" که با هدف نیاز علاقمندان به ادبیات کودک و کسانی که علاقمند به این رشته بودند برگزار شد و تا به حال 26 دوره آن سپری شده است. در این کارگاه ها همه اعضا بدون هیچ شرایطی در تمام طول سال می توانند ثبت نام کنند و در پایان گواهینامه دریافت کنند."

• کارگاه در قلب فعالیت های شورا قرار دارد و بسیار پویاست

فروغ جمالی افزود: جالب است بدانید برخی از مدرسان و استادان این کارگاهها خود دانش آموختگان این کارگاه ها می باشند. در طی 26 دوره برگزاری این کارگاه حدود 1300 نفر شرکت داشتند و از تمامی اقشار جامعه از جمله: معلمان، کتابداران مدارس، کارشناس حقوق، پزشک و دانشجویان رشته کتابداری، روان شناسی و مشاوره، حسابداری و... شرکت داشتند. این کارگاه در قلب فعالیت های شورا قرار دارد و بسیار پویا می باشد. "

• پیام تبریک نسرین دخت عماد خراسانی

سپس در این مراسم از نسرین دخت عماد خراسانی از پیشکسوتان شورای کتاب کودک قدردانی شد و مهرناز خراسانچی به نمایندگی متن پیام تبریک وی را به شرح زیر قرائت کرد:

"بوی باران، بوی سبزه، بوی خاک

شاخه های شسته، باران خورده، پاک

آسمان آبی و ابر سپید

برگهای سبز بید

عطر نرگس، رقص باد

نغمه ی شوق پرستوهای شاد

خلوت گرم کبوترهای مست

نرم نرمک می رسد اینکه بهار                                             خوش به حال روزگار! (فریدون مشیری)

سلام بر شورای کتاب کودک همیشه بهار،

سلام بر انان که خود "بهارآذینند" و در انتظار "رسیدن نرم نرمک" بهار، در شورا نیستند. پس خودش به حال روزگارتان و خوش به حال نسلهایی که در پی این بهار همیشه پایا "عطر نرگس" را می بویند و شاهدان "برگهای سبز بید و شاخه های شسته شده با باران بهاری" هستند، سلام بر فرایند نیم قرن تلاش کوشندگان پویا در راستای دانش افزایی،

سلام بر آنان که طریقت الهی "زایش و پرورش" را چراغ راه خود قرار داده و در مقام هادی و منادی عشق، به مدد فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و خانه کتابدار همگان را در مسیر بهسازی ژرف اندیشی قرار داده اند.

49 سال پیش، همانند دیگر دانش آموزان مدرسه، تلاش من صرفا در راستای فراگیری مواد درسی مصوب آموزش و پرورش رسمی کشور بود تا بتوانم به کسب برترین امتیاز دانش آموزی نائل آیم. اما در سال 1351 به عنوان دانشجوی رشته کتابداری، با هدایت استاد لیلی آهی و سپس استاد نوش آفرین انصاری به جمع شورائیها پیوستم و از آن سال تاکنون توانسته ام "لذت خواندن و یادگیری" را در قالب برنامه ها و فعالیت های فرهنگی با حضور بسیاری از فرزانگان و فرهیختگان شورا همچون زنده یاد خانم مافی، زنده یاد منصوره راعی، شادروانان جهانشاهی و شریف زاده تجربه کنم. امروزه نیز این "لذت پویا" را همگی می توانیم حتی از راه دور به کمک فناوری نوین، یعنی از طریق سایت اینترنتی شورا، تداوم بخشیم و به قول استاد توران میرهادی، دانش آموز و دانشجوی تمام وقت مکتب شورا و فرهنگنامه باشیم.

از دیگر پرتوهای جاودانه شورا، با تأیید همیشگی استاد مافی، "بهسازی روابط انسانی بر مبنای اخلاق محوری" است که برآیند آن، افزایش میزان کارائیهای آگاهانه در شورا و وبویژه در عرصه فرهنگنامه شده است. از این رو شایسته است که در این یادمان همیشه بهار شورا و در آستانه حلول و حضور بهار طبیعت، همراه با فرارسیدن عید نوروز، همگی دعا کنیم که همواره چنین باشیم و همین گونه نیز بمانیم.

با پیشکش صمیمانه ترین تبریکات خود و مازیار به حضورتان، آرزومندیم که باعنایت حق، روز و ماه و سالی سرشار از سلامتی، سرافرازی، سربلندی، سالاری، سروری، سرور و سعادت همراه با موفقیت، در پیش رو داشته باشید. لطفا ما را فراموش نکنید.

شاگرد مکتب شورا

نسرین عماد

اسفند 1390"

• قدرداني از آثار برتر حوزه کودک و نوجوان در سال 1389

در ادامه مراسم از آثار برتر سال 1389 که توسط گروهای مختلف شورا بررسی شده بود؛ قدردانی گردید و در بخش های داستان تألیفی، ادبیات کهن، داستان ترجمه، تصویرگری، هنر، بازی و سرگرمی، کلیات، دانش اجتماعی و زندگینامه، 24 عنوان کتاب «معرفی ویژه» شدند. که به شرح ذیل می باشد:

در بخش داستان تألیفی: «شاهزاده بی تاج و تخت زیر زمین» اثر علی اصغر سیدآبادی

ادبیات کهن: «با این صدای زنگوله گربه پیشی چه شنگوله»، «پسرا شیرن مثل شمشیرن، دخترا موشن مثل خرگوشن»، «اون شب که بارون اومد موشه لب بوم اومد»، «عروس من از تو، آواز تو از من»، «من که ماه بلند آسمونم چرا باید همه اش تنها بمونم»، «منم موش گرسنه می خورمت درسته» آثار مرتضی خسرو نژاد از انتشارات «به نشر» معرفی شد.

در بخش تصویرگری:

-          «آرش کمانگیر، برگرفته از داستان های ایران باستان» تصویرگری نیره نقوی، چاپ و نشر نظر

-          «دوستی گم نمی شود» پژمان رحیمی زاده، کتاب نیستان.

-          «دیگر در خانه پسرک هفت صندلی بود» راشین خیریه، چشمه

-          «خرس غمگین» گانتان درمو، بصیرت

-          «شیر من» ماندانا سادات، بصیرت

-          «دزد مرغ» بئاتریس رودریگس، بصیرت

بخش داستان ترجمه:

-          «من، گرگ و شکلات» اثر دلفین پرت با ترجمه مرجان حجازی، امیرکبیر

-          «آقای گام در درنده لامونیک بیبر» اثر اندی استنتون با ترجمه رضی هیرمندی، چرخ فلک

-          «پدر و دختر» اثر میشاییل دودوک دویت با ترجمه پریسا برازنده، منادی تربیت

-          «دیدار با جن ها» اثر جانت تیلور لیسل با ترجمه نسرین وکیلی، بنفشه

-          «اینجا مال من است» اثر ژروم روبی لیر با ترجمه بهمن رستم آبادی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

بخش کلیات:

-          «پستانداران ایران: گربه سانان» علی گلشن، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

دانش اجتماعی:

-          «با وجود تو» اثر باربارا هنیسی، ترجمه مریم رزاقی، حوا

هنر، بازی و سرگرمی:

-          «دوباره نگاه کن» اثر لیندا فالکن با ترجمه روزبه تذهیبی، موسسه چاپ و نشر نظر

-          «نگاه کن (زیرکی در هنر، هنر برای همه)» اثر گیلیان ولف با ترجمه فاطمه کاکاوندی، موسسه چاپ و نشر نظر

سپس در این مراسم از حامیان فرهنگنامه یاد شد از جمله: پندار خمارلو، دکتر پریسا پهلوان، علیرضا میرفخرایی، دکترعلیرضا ملک، سعید پارسا، شرکت همکاران سیستم، شهریار رحیمی، محمود نزاری، میرحمید اسکندری، دکتر عباس مصلانژاد. همچنین یادی از معصومه سهراب شد و سپاس و قدرانی فراوان از زحمات توران میرهادی، یحیی مافی، نوش آفرین انصاری شد."

• اهداء جایزه ادبی «جعفر پایور» به اثر «قصه، بازی، شادی»

سپس مراسم اهداء جایزه ادبی جعفر پایور که به منظور «بازنویسی و بازآفرینی ادبیات کهن» پایه گذاری شده و تاکنون طی 3 دوره اهدا گردید ه است، برگزار شد.

از جمله دریافت کنندگان این جایزه؛ عرفان نظرآهاری،«جوانمرد نام دیگر تو» / آتوسا صالحی، «طوطی و بازرگان»/ سید علی اصغر «قصه های شیرین مغزدار» می باشند. در چهل و نهمین سالگرد شورای کتاب کودک جایزه ادبی جعفر پایور توسط همسر ایشان سرکار خانم فروغ الزمان جمالی به مرتضی خسرونژاد به خاطر اثر «قصه، بازی، شادی» اهدا گردید که به نمایندگی از ایشان خانم رویا مکتبی فرد به جایگاه آمد و متن پیامی را به شرح ذیل قرائت کرد:

• پیام مرتضی خسرونژاد نویسنده اثر «قصه، بازی، شادی» و رونمایی از تندیس «مادر و کودک»

"سلام،

هنگامی که پس از تدوین "معصومیت و تجربه" آن را به پیشگاه کودکان میهنم تقدیم کردم هرگز تصور نمی کردم که روزی جایزه ای را که شورای کتاب کودک برای بهترین اثر پژوهشی کشور در قلمرو ادبیات کودک درنظر گرفته است از دست یکی از این کودکان دریافت کنم. هرچند معصومیت وتجربه موفقیتهای دیگری نیز در عرصه ی ملی و جهانی به دست آورده بود اما گواراترین آنها پیامی بود که از دست و نگاه کودکان ایران در سال 85 در سالن حسینه ارشاد به من رسید. اکنون که 6 کتاب از مجموعه ی 10 جلدی "قصه، بازی، شادی" به طور همزمان موفق به دریافت عنوان اثر ویژه از سوی شورای کتاب کودک و نیز جایزه جعفر پایور شده است، ضمن ابراز شادی بسیار از این موفقیت، بسیار متأسفم که به دلیل دشواری های سفر، از لذت دریافت تقدیر و جایزه ای دیگر از دست کودکان میهنم محروم میمانم.

برای همه ی شما دوستداران کودکان ایران و ادبیاتشان و برای همه ی کوشندگان راه بهروزی و بهزیستی این کودکان آرزوی تندرستی و پیروزی دارم".

مرتضی خسرو نژاد

16/12/1390

در ادامه از تندیس «مادر و کودک» کاری از پیمانه روشن زاده، توسط توران میرهادی رونمایی شد.

چهل و نهمین سالگرد شورای کتاب کودک، چهارشنبه 17 اسفند 1390 با حضور ناشران، نویسندگان، تصویرگران و دوستداران حوزه کودک و نوجوان در تالار اصلی حسینیه ارشاد با  گرفتن چند عکس یادگاری ساعت 19 پایان یافت.

خبرنگار: خدیجه عروجی