اشاعه‌ی اهمیت سابقه چاپ در ایران از اهداف سرای ایران­شناسی است

 

مجید غلامی جلیسه، مدیر موسسه اطلاع رسانی متون کهن بیاض در گفتگو با خبرنگار لیزنا بیان کرد: "امسال به مناسبت دویستمین سال ورود صنعت چاپ به ایران با حمایت خانه کتاب غرفه ایران­شناسی راه­اندازی شد که 7 نشست تخصصی با حضور متخصصین عرصه پژوهش چاپ و تاریخ چاپ برگزار شد."

— اشاعه‌ی اهمیت سابقه چاپ در ایران از اهداف سرای ایران­شناسی است.

غلامی جلیسه گفت: "اشاعه اهمیت سابقه چاپ در ایران از اهداف ما است و به پیشینه چاپ کتاب در ایران نیز اشاره می­شود تا پژوهشگران و محققین افق روشنتری را در پژوهش­ها نسبت به مقوله کتابشناسی آثارشان بدست آورند زیرا اکثراً از پیشینه پژوهش­های صورت گرفته مطلع نیستند."

— نوع اطلاع رسانی کهنه چاپ­های سنگی در سطح کتابخانه­های بزرگ از استاندار مناسبی برخوردار نیست.

وی افزود: "در بخش کهنه چاپ­های اسلامی ایرانی مشکلات متعدد موجود است. کتابداران از وضعیت کهنه چاپ­های ایرانی اسلامی بی­اطلاعند و همچنین نوع اطلاع­رسانی این کتاب­ها در سطح کتابخانه­های بزرگ مثل کتابخانه ملی و یا آستان قدس رضوی از استاندار جستجوی مناسبی برخوردار نیست."

مدیر موسسه اطلاع رسانی متون کهن بیاض بیان داشت: "یکی دیگر از اهداف نشان دادن اهمیت این بخش در جامعه علمی و به نوعی می­خواهیم توجه اساتید و متخصصین این رشته را بیشتر جلب کنیم."

— برگزاری کارگاه­های آموزشی و معرفی کهنه چاپ­ها به جامعه کتابداری باعث آشنایی کتابداران با این مقوله می­شود.

وی ادامه داد: "یکی از پیشنهاداتی که می­­توان عنوان کرد برگزاری یک یا چند کارگاه آموزشی در راستای معرفی کهنه چاپ­ها و فهرست نویسی این دسته از کتاب­ها برای جامعه کتابداری است زیرا بسیاری از کتابداران تفاوتی بین انواع چاپ­ها ازجمله سنگی، سربی، ژلاتینی و افست را نمی­توانند تشخیص دهند و اگر کسانی که با مقوله کتابداری سروکار دارند، کمترین نوع آشنایی را با تاریخچه آن­ها داشته باشند، باعث می­شود بسیاری از مطالب مهم و علمی موجود در این کتاب­ها در دسترس قرار نگیرد و این کم محبتی و نامدیریتی در سطح کلان، صدمات جبران ناپذیری را ایجاد می­کند."

غلامی جلیسه اظهار کرد: "در کتابخانه ملی بخش بسیاری زیادی از آثار و کهنه چاپ­ها که شامل کتاب­ها، اسناد و نقشه­ها می­شوند از اهمیت فوق العاده­ای برخوردارند و هنوز سازماندهی مناسب نشده­اند تا بتوانند نیازهای پژوهشی خود را مرتفع کنند."

وی گفت: "یکی از دغدغه­ها از برگزاری نشست­ها این بوده است که کتابخانه­های بزرگ توجه ویژه­تری را داشته باشند. متأسفانه تأثیر این جلسات و نشست­ها در جامعه کتابداری اصلاً مشهود نیست و با نزول علمی از جهت برخورد علمی روبرو هستیم. در کتابخانه ملی فرانسه بخشی وجود دارد که با حساسیت خاص با آن برخورد می­شود و نسخ خطی در آن نگهداری می­گردد که البته به مراجعین ارائه خدمات نیز می­دهند."

— متأسفانه ما هنوز فهرستی از نسخ خطی موجود نداریم.

غلامی ادامه داد: "موزه بریتانیا فهرستی از کتابهای عربی، فارسی و ترکی چاپ شده در کشورهای اسلامی را به نگارش درآورده است و متأسفانه بعد از گذشت چندین دهه هنوز هیچ منبع این چنینی ما نداریم، علیرغم اینکه آنها توجه ویژه ای به فرهنگ ما ندارند و ما خود نداریم."

— وظیفه استاندارسازی برعهده کتابخانه ملی است تا بقیه کتابخانه­ها نیز از این خط مشی استفاده کنند.

غلامی جلیسه درخصوص وظیفه کتابخانه­ ملی در حوزه نسخ خطی گفت: "کتابخانه ملی وظیفه استاندارسازی را برعهده دارد تا بقیه کتابخانه­ها از این خط مشی­ها استفاده کنند و به صورت استاندارد در سطح ایران اجرا کنند. مدیران باید اولویت را به سازماندهی و شناسایی کتاب­های نسخ خطی دهند که خیلی از آنها تک نسخه هستند و حتی در حال از بین رفتن نیز هستند همچنین به خرید کتاب­های چاپ سنگی و سربی باید اهمیت دهند."

گفتنی است،سرای ایران شناسی در بخش بین الملل، ابتدی بازار جهانی کتاب، روبروی موسسه نمایه بیست و پنجمين نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا شنبه 23 اردیبهشت پذیرای حضور علاقه مندان است.

خبرنگار: خدیجه عروجی