مجید غلامی جلیسه، مدیر موسسه اطلاع رسانی متون کهن بیاض در گفتگو با خبرنگار لیزنا بیان کرد: "امسال به مناسبت دویستمین سال ورود صنعت چاپ به ایران با حمایت خانه کتاب غرفه ایرانشناسی راهاندازی شد که 7 نشست تخصصی با حضور متخصصین عرصه پژوهش چاپ و تاریخ چاپ برگزار شد."
اشاعهی اهمیت سابقه چاپ در ایران از اهداف سرای ایرانشناسی است.
غلامی جلیسه گفت: "اشاعه اهمیت سابقه چاپ در ایران از اهداف ما است و به پیشینه چاپ کتاب در ایران نیز اشاره میشود تا پژوهشگران و محققین افق روشنتری را در پژوهشها نسبت به مقوله کتابشناسی آثارشان بدست آورند زیرا اکثراً از پیشینه پژوهشهای صورت گرفته مطلع نیستند."
نوع اطلاع رسانی کهنه چاپهای سنگی در سطح کتابخانههای بزرگ از استاندار مناسبی برخوردار نیست.
وی افزود: "در بخش کهنه چاپهای اسلامی ایرانی مشکلات متعدد موجود است. کتابداران از وضعیت کهنه چاپهای ایرانی اسلامی بیاطلاعند و همچنین نوع اطلاعرسانی این کتابها در سطح کتابخانههای بزرگ مثل کتابخانه ملی و یا آستان قدس رضوی از استاندار جستجوی مناسبی برخوردار نیست."
مدیر موسسه اطلاع رسانی متون کهن بیاض بیان داشت: "یکی دیگر از اهداف نشان دادن اهمیت این بخش در جامعه علمی و به نوعی میخواهیم توجه اساتید و متخصصین این رشته را بیشتر جلب کنیم."
برگزاری کارگاههای آموزشی و معرفی کهنه چاپها به جامعه کتابداری باعث آشنایی کتابداران با این مقوله میشود.
وی ادامه داد: "یکی از پیشنهاداتی که میتوان عنوان کرد برگزاری یک یا چند کارگاه آموزشی در راستای معرفی کهنه چاپها و فهرست نویسی این دسته از کتابها برای جامعه کتابداری است زیرا بسیاری از کتابداران تفاوتی بین انواع چاپها ازجمله سنگی، سربی، ژلاتینی و افست را نمیتوانند تشخیص دهند و اگر کسانی که با مقوله کتابداری سروکار دارند، کمترین نوع آشنایی را با تاریخچه آنها داشته باشند، باعث میشود بسیاری از مطالب مهم و علمی موجود در این کتابها در دسترس قرار نگیرد و این کم محبتی و نامدیریتی در سطح کلان، صدمات جبران ناپذیری را ایجاد میکند."
غلامی جلیسه اظهار کرد: "در کتابخانه ملی بخش بسیاری زیادی از آثار و کهنه چاپها که شامل کتابها، اسناد و نقشهها میشوند از اهمیت فوق العادهای برخوردارند و هنوز سازماندهی مناسب نشدهاند تا بتوانند نیازهای پژوهشی خود را مرتفع کنند."
وی گفت: "یکی از دغدغهها از برگزاری نشستها این بوده است که کتابخانههای بزرگ توجه ویژهتری را داشته باشند. متأسفانه تأثیر این جلسات و نشستها در جامعه کتابداری اصلاً مشهود نیست و با نزول علمی از جهت برخورد علمی روبرو هستیم. در کتابخانه ملی فرانسه بخشی وجود دارد که با حساسیت خاص با آن برخورد میشود و نسخ خطی در آن نگهداری میگردد که البته به مراجعین ارائه خدمات نیز میدهند."
متأسفانه ما هنوز فهرستی از نسخ خطی موجود نداریم.
غلامی ادامه داد: "موزه بریتانیا فهرستی از کتابهای عربی، فارسی و ترکی چاپ شده در کشورهای اسلامی را به نگارش درآورده است و متأسفانه بعد از گذشت چندین دهه هنوز هیچ منبع این چنینی ما نداریم، علیرغم اینکه آنها توجه ویژه ای به فرهنگ ما ندارند و ما خود نداریم."
وظیفه استاندارسازی برعهده کتابخانه ملی است تا بقیه کتابخانهها نیز از این خط مشی استفاده کنند.
غلامی جلیسه درخصوص وظیفه کتابخانه ملی در حوزه نسخ خطی گفت: "کتابخانه ملی وظیفه استاندارسازی را برعهده دارد تا بقیه کتابخانهها از این خط مشیها استفاده کنند و به صورت استاندارد در سطح ایران اجرا کنند. مدیران باید اولویت را به سازماندهی و شناسایی کتابهای نسخ خطی دهند که خیلی از آنها تک نسخه هستند و حتی در حال از بین رفتن نیز هستند همچنین به خرید کتابهای چاپ سنگی و سربی باید اهمیت دهند."
گفتنی است،سرای ایران شناسی در بخش بین الملل، ابتدی بازار جهانی کتاب، روبروی موسسه نمایه بیست و پنجمين نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تا شنبه 23 اردیبهشت پذیرای حضور علاقه مندان است.
خبرنگار: خدیجه عروجی