داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه و کتابداری
آیا عنوان رشته كتابداري و اطلاع رساني بیانگر محتوا، کاربرد، و دیگر خصیصه های ذاتی آن است؟
زینب غیوری، دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت مدرس، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا)، گفت: با توجه به اهیمت نامگذاری در همه زمینه ها، انتخاب نام برای هر چیز باید به گونه ای باشد که با رعایت تمام جوانب بیانگر ویژگی ها، کارکردها و گویای هویت واقعی آن باشد. در این صورت می توان گفت که این شکل از نامگذاری معنادار و بامسما است.
نگارنده پایان نامه "بررسي ديدگاه جامعه کتابداري و اطلاع رساني در خصوص تغيير درحوزه هاي عنوان، محتوا و آموزش رشته" افزود: در نامگذاری علوم و دانش ها نیز این قاعده حاکم است. انتخاب عنوانی که بیانگر محتوا، درونمایه، زمینه کاری و مخاطبان رشته تحصیلی باشد، به مخاطبان و دست اندرکاران آن حوزه این احساس را القا خواهد کرد که در عالمی بامعنا و در محیطی با مفهوم زندگی می کنند و آیا این پیش فرض در مورد نامگذاری رشته کتابداری و اطلاعرسانی نیز صادق است و یا اینکه نام این رشته به دلیل بیمسما بودن باید تغییر کند؟
غیوری در ادامه گفت: با توجه به شرایط امروز و نقش وسیع اطلاعات در پیشبرد امور مختلف در بسیاری از عرصه ها و نقش مسلم کتابخانه ها و مراکز پژوهشی در ارائه اطلاعات به کاربران، نیاز به تغییر عنوان رشته ضرورتأ احساس میشود و باید عنوانی انتخاب شود که در روزآمد کردن و تحول این علم در مقایسه با دیگر علوم هرچه بیشتر کمک کند و انعكاس دقيق و درستي از مجموعه فعالیتهای حرفه را نشان دهد در این صورت حرفه قادر خواهد بود تا با چالش های عصر اطلاعات بهتر روبرو شود.
دانش آموخته دانشگاه تربیت مدرس تصریح کرد: عنوان کنونی، به دلیل گسترده بودن رشته کتابداری و اطلاع رسانی منطبق با نیازها و خدمات این رشته نمی باشد، همچنین این عنوان گمراه کننده و فقط بیانگر یکی از فعالیت های این رشته است. متاسفانه عنوان فعلی رشته فقط جنبه سنتي و كلاسيك رشته را در بر ميگيرد و با توجه به ديدگاهي كه در جامعه نسبت به اين رشته وجود دارد، فقط نام رشته، خدمات بخش امانت را در ذهن شنونده تداعي ميكند. رشته کتابداری و اطلاع رسانی در درجه اول با اطلاعات و اطلاع رسانی سروکار دارد و کتابداری بخشی از فعالیتهای آن است.
وی در پاسخ به اینکه چه عنوانی می تواند نشان دهنده کارکردهای رشته باشد گفت: عنوان مدیریت اطلاعات یا عنوانهای مشابه به جهت نمود وظایف و کارکردهای رشته گویاتر خواهد بود و عنوان فعلی مفهوم کتاب سنتی را به ذهن متبادر می کند در حالی که ما با اطلاعات سروکار داریم که در اشکال مختلف از جمله کتاب، مجله، پایان نامه و ... وجود دارد و امروزه انواع مختلف منابع اطلاعاتی در محملهای مختلف تولید می شود، لذا باید از کلمه اطلاعات در معرفی رشته بهره برد و همچنین پایه اولیه کار در رشته کتابداری، اطلاعات می باشد و با توجه به بالا رفتن روزافزون ارزش اطلاعات، آشنایی با چگونگی گردآوری، ذخیره، پردازش و بازیابی اطلاعات اهمیت زیادی می یابد. در واقع هر نوع اطلاعاتی در هر نوع محمل اطلاعاتی باید با مدیریت صحیح به دست کاربر و درخواست کننده آن برسد که مدیریت آن می تواند شامل موارد مختلفی همچون فراهم آوری، سازماندهی، ذخیره، بازیابی و اشاعه باشد و کار کتابداران مدیریت بر اطلاعات فارغ از اشکال مختلف آن است.
وی افزود: توجه خاص به مدیریت اطلاعات و دانش و دسترس پذیر ساختن آن می تواند راهگشای معضلات پیش روی پژوهشگران و جامعه علمی باشد و با پرورش افراد در این حوزه و با ورودشان در نهادها، سازمانها و ... پژوهش جزء لاینفک جامعه خواهد شد و بدین ترتیب رشد علمی در سطحی وسیع به انجام می رسد.
غیوری درباره کارکرد کتابداری سنتی گفت: در کل باید اشاره کرد، اطلاع رسانی جای کتابداری سنتی را خواهد گرفت، با وجود اینکه این اتفاق هنوز به صورت کامل رخ نداده ولی در آینده شاهد نامگذاری گروه ها و دانشکده ها صرفأ با استفاده از واژه اطلاعات خواهیم بود که از ضیق و محدودیت های عنوان کنونی رها شده است.
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی در پایان گفت: با وجود اینکه عنوان رشته گویای کارکردهای آن نیست ولی تغییر در عنوان رشته نیز نمیتواند به طور کامل مشکلات این رشته را حل کند -در واقع توافق در معنای لغات و کلمات بدون درک کامل قضیه نمی تواند به حل مسأله بیانجامد- تغییر اساسی در محتوای دروس و روزآمد سازی سرفصل دروس و تغییر و تحول در شیوه آموزش لازم است، تا با تربیت کتابدارانی متخصص نقش آنها در دنیای اطلاعات پررنگتر شده و سبب ایجاد حس نیاز به آنها در جامعه شود و این همان جایگاهی است که یک کتابدار خواهان آن است.
شایان ذکر است زینب غیوری از پایان نامه خود با عنوان "بررسي ديدگاه جامعه کتابداري و اطلاع رساني در خصوص تغيير درحوزه هاي عنوان، محتوا و آموزش رشته" به راهنمایی دکتر محمد حسن زاده در بهمن ماه 1388 با درجه عالی دفاع نموده است.
۱. از توهین به افراد، قومیتها و نژادها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهامزنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیامها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمانها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.