کد خبر: 1418
تاریخ انتشار: دوشنبه, 13 ارديبهشت 1389 - 21:06

داخلی

»

مطالب کتابداری

»

کتابخانه و کتابداری

ارتقای جایگاه انجمن، ارتقای جایگاه حرفه است

تشكل هاي غير دولتي در واقع نماد مدنيت و خرد جمعي هستند. به همين دليل، وجود تشكل ها از جمله انجمن هاي علمي و حرفه ای مي تواند شاخص رشد مدنيت و خرد اجتماعي باشد.

دکتر رحمت الله فتاحی، رئيس پيشين انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران، در گفتگو با پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) گفت: همه مي دانيم كه تشكل هاي غير دولتي در واقع نماد مدنيت و خرد جمعي هستند. به همين دليل، وجود تشكل ها از جمله انجمن هاي علمي و حرفه ای مي تواند شاخص رشد مدنيت و خرد اجتماعي باشد. در اين راستا، هم جامعه و هم دولت در ايجاد و حمايت مادي و معنوي انجمنها نقش اساسي دارند.

 

 

 

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: انجمنهاي كتابداري در حرفه ما از پيشينه اي دراز برخوردارند و اين پيشينه هم با رشد حرفه بويژه از بعد جايگاه حرفه اي و اجتماعي آن گره خورده است. انجمن كتابداري آمريكا همزمان با شكل گرفتن آموزش دانشگاهي رشته كتابداري در آن سرزمين در حدود سال 1876 ايجاد شد كه نشان دهنده قدمت آن در حرفه است. از آن زمان به اين سو، انجمن كتابداران آمريكا توانسته است جايگاه بايسته خود در درون حرفه و برون از حرفه (اجتماع) را به خوبي و به درستي ارتقاء دهد. به دنبال اين توفيق، در ساير كشورها نيز انجمنهاي كتابداري ايجاد شد كه تاريخ تاسيس هر يك از آنها نشان دهنده ارزش و اهميت حرفه اي و اجتماعي كتابداري در آن كشور است.

 

وی درباره تاریخچه تشکیل انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران گفت:  در ايران و تقريبا دو سه سال پس از تاسيس دوره كارشناسي ارشد كتابداري در دانشگاه تهران، انجمن كتابداران ايران (اكتا) به همت مدرسان و كتابداران آن زمان شكل گرفت. از همان زمان، تلاش شد تا اين تشكل در فرايند فعاليتهاي حرفه نقش داشته باشد و به ارتقاي آن كمك كند. كارگاه ها و كلاسهای آموزشي در تهران و برخي شهرهاي بزرگ برگزار شد و كتابداران بسياري از آنها بهره گرفتند و با مفاهيم و روشهاي نو آشنا شدند. بسياري نيز با گذرندان اين دوره ها توانستند مدرك كتابداري گرفته و به جمع كتابداران بپيوندند. گردهمائي هاي سالانه نيز فرصتي بود تا مدرسان و كتابداران اندك آن زمان را گردهم آوررد.  آن انجمن عملا ثابت كرد كه از جايگاه بايسته اي برخوردار است.

 

استاد گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: از سال 1360 كه آن انجمن به تعطيلي كشيده شد تا اواخر سال 1379 كه با هيئتي نو شكل گرفت حرفه كتابداري و اطلاع رساني در ايران عملا از انسجام و در نتيجه جايگاه بايسته اي برخوردار نبود. ارتباط نسلهاي مختلف كتابداران و مدرسان كتابداري بسيار ضعيف و شكننده بود. كمتر همايشي برگزار مي شد و كمتر موردي پيش مي آمد كه مسائل حرفه اي مورد بحث و بررسي قرار گيرد. در همين دوران بود كه به دليل فترت حرفه، صندلي مديريت كتابخانه ها و مراكز ملي اطلاع رساني را افرادي غير كتابدار اشغال كردند و همين امر باعث شد سنتي غيرحرفه اي شكل گرفته و تا كنون ادامه يابد.

 

دکتر رحمت الله فتاحی درباره فعالیت های انجمن در ارتقای حرفه کتابداری در جامعه تصریح کرد: آنچه انجمن جديد از اوايل سال 1380 تا كنون و در زمينه هاي آموزش، پژوهش، برگزاري همايشهاي حرفه اي و تخصصي، انتشارات و مانند آنها انجام داده همگي به طور مستقيم يا غيرمستقيم در راستاي ارتقاي جايگاه حرفه بوده است. انجمن تلاش داشته تا با برنامه هاي گوناگون خود در تهران و چندين شاخه استاني خود پويايي لازم را در حرفه به وجود آورد. همكاري در بازنگري در برنامه آموزش كتابداري كه از اوائل دهه 1380 آغاز شد در واقع به منظور روزآمد كردن نظام آموزشي در ارتقاي دانش كتابداران و در نتيجه در افزايش اعتماد بنفس آنها براي خدمت به جامعه بوده است. تعاملي كه همايشهاي متعدد انجمن ميان پيشكسوتان و دانشجويان يا كتابداران جوان به وجود آورده، افزون بر تفاهم و انسجام، توانسته است بر مقبوليت دروني و بروني حرفه بيفزايد. گزارشهاي سه دوره فعاليتهاي انجمن در فاصله سالهاي 1380 تا 1388 نشان مي دهد كه چندي و چوني اين فعاليتها مورد اقبال اعضاي حرفه قرار گرفته است. افزايش تعداد اعضاي انجمن به حدود 4300 گواه جايگاه آن در ميان حرفه كتابداري و اطلاع رساني است. همچنين، افزايش تعداد اعضاي پيوسته اي (142 نفري) كه در انتخابات چهارمين دوره برگزيدن اعضاي هيئت مديره شركت كردند و نيز اعضاي هيئت علمي كه در مجمع عمومي حضور يافتند نشان دهنده پذيرش جايگاه انجمن در ميان افراد سطح بالاي حرفه است.

 

رئیس پیشین انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران افزود: تقدير از پيشكسوتان و بازنشستگان و نيز كتابداران برجسته امري بسيار نيكوست. طي سالهاي 1360 تا 1380 كه انجمني در كار نبود هيچ برنامه اي براي قدرداني از سرآمدان حرفه وجود نداشت. خوشبختانه انجمن در اين زمينه توانسته است وظيفه خود را انجام دهد و در گردهمائي هاي بزرگ خود (مجامع عمومي سالانه) از تعداد قابل توجهي از كتابداران شايسته تقدير به عمل آورد. خوشوقتي از آن روست كه اين برنامه ها در زمان حيات افراد برگزار مي شود و نشان مي دهد كه جامعه قدر اعضاي خود را مي داند. اين رويكرد توانسته است به ارتقاي جايگاه انجمن كمك كند.

 

دکتر رحمت الله فتاحی، از نشانه هاي دیگر ارتقاي جايگاه انجمن در حرفه، ميزان استقبال كتابخانه ها و مراكز ملي اطلاع رساني از انجمن دانست و افزود: در طول چند سال گذشته انجمن از كمكهاي مادي و معنوي قابل ملاحظه برخي از اين مراكز بهره برده است. هرچند كه در برخي موارد به دلايل رويكرد خاص برخي از مديران اين مراكز، تفاهم كمتري ميان انجمن و آنها وجود داشته اما با اطمينان مي توان گفت كه اين وضعيت در اينده نزديك و با شناخت بيشتري كه اين مديران از ارزش انجمن در پيشبرد حرفه كسب خواهند كرد بهبود خواهد يافت.

 

وی در ادامه به نتایج پژوهشی که در سال 1386 پژوهشي در قالب پايان نامه كارشناسي ارشد كتابداري و اطلاع رساني (محمد سوهانیان حقیقی، رحمت الله فتاحی و اسدالله آزاد. "مطالعه و نظرسنجی در باره نقش و عملکرد انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران"، کتابداری و اطلاع رسانی، دوره 9، ش 4(زمستان 1385): 73-88) انجام شده بود اشاره کرد و گفت: يافته هاي آن حاكي از موفقيت نسبي انجمن در تعامل با جامعه كتابداري و اطلاع رساني بود. در اين پژوهش، كتابداران در چارچوب چهار مولفه "هويت، انسجام، مقبوليت دروني و مقبوليت بروني" در باره انجمن نظر دادند. در مجموع، ديدگاه ها بيانگر جايگاه پذيرفته شده انجمن در ميان اعضاي حرفه بود. به نظر مي رسد از آن زمان به بعد، و به دليل فعاليتهاي بيشتر و گسترده تر انجمن در سطح كشور، جايگاه انجمن ارتقاي بيشتري يافته است.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، درباره مشکلاتی که انجمن با آنها مواجه است گفت: نكته مهمي كه نبايد در ارزيابي جايگاه انجمن فراموش كرد آنست كه جايگاه انجمن در حرفه را بايد در يك بستر گسترده تر مورد ارزيابي و قضاوت قرار داد. حرفه كتابداري و انجمن آن تابع عوامل گوناگون و در عين حال غير كتابداري است كه در سطح ملي بر آن تاثير مي گذارد. سياستهاي دولت در توسعه علمي و فرهنگي و اولويتهاي آن نسبت به برخي زمينه ها باعث شده تا از يكسو، تعداد گروه هاي آموزشي شديدا افزايش يافته و به تبع آن ميزان پذيرش دانشجو نيز افزايش يابد. اين در حالي است كه تعداد قابل ملاحظه اي از دانش آموختگان به دليل نبود بازار كار نتوانند اشتغال يابند. همين امر موجب دلسردي و مايوس شدن همه يعني مدرسان، دانشجويان و دانش آموختگان شود. از سوي ديگر، به دليل آنكه انجمن كتابداري قادر نيست در اين زمينه اعمال نظر كند. در نتيجه، اعضاي حرفه نمي توانند از حمايت آن برخوردار شده و روي آن حساب كنند.

 

وی در ادامه افزود: عامل ديگري كه مانع ارتقاي جايگاه انجمن در حرفه مي شود، بي تفاوتي برخي يا بسياري از اعضاء نسبت به حرفه است. اين به دليل وضعيت اقتصادي و اجتماعي حاكم بر جامعه است كه سطح اميد را نسبت به آينده كاسته است. همين امر باعث مي شود تا سطح مشاركت حرفه اي نيز كاهش يابد و تعداد كمي از اعضاي حرفه با انجمن همكاري كنند. در حال حاضر، اين مهمترين مشكل انجمن كتابداري و اطلاع رساني در ايران است. انتظار مي رود كه با حجم زياد دانشجو و كتابدار در ايران، ميزان همكاري با انجمن در سطح بالايي باشد اما واقعيت غير از اين است.

 

دکتر رحمت الله فتاحی، سردبیر نشریه علمی پژوهشی فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، درباره بهبود جایگاه انجمن در حرفه گفت: به نظر مي رسد كه در چنين شرايطي، بيش از هر چيز ديگري، حرفه كتابداري و اطلاع رساني ايران به آگاهي درباره نقش انجمن هاي حرفه اي نياز دارد تا بتواند به آنها در فرايند خدمت به جامعه كمك كند. اعضاي حرفه بايد آگاه شوند كه انجمن يك تشكل غير دولتي است و افرادي كه در آن به خدمت مشغولند داوطلبانه و ايثارگرانه به فعاليت مي پردازند. اعضاي هيئت مديره و افرادي كه با آنها همكاري مي كنند انتظار دارند ديگران به آنها در اداي دين حرفه اي كمک كنند تا نهايتا جايگاه همه ارتقاء يابد.

وی در پایان گفت: ايجاد و گسترش انسجام در حرفه، ارتقاي هويت حرفه و افزايش مقبوليت آن در درجه نخست بر عهده انجمن است. از اين رو، اعضاي حرفه بايد به انجمن خود در تحقق چنين هدفهايي ياري دهند. كتابداران ديگر جوامع اين مسير را رفته اند و از دستاوردهاي آن خشنود هستند. ما هم بايد.....

لذت ناب خدمت را از خود نگيريم...

برچسب ها :
خواهشمند است جهت تسهیل ارتباط خود با لیزنا، در هنگام ارسال پیام نکات ذیل را در نظر داشته باشید:
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.
نام:
ایمیل:
* نظر: