کد خبر: 2133
تاریخ انتشار: پنج شنبه, 10 تیر 1389 - 00:16

داخلی

»

مطالب کتابداری

»

کتابخانه و کتابداری

انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران اولین همایش تابستانی خود را برگزار کرد

همایش تیر ماه انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، با ارائه دو سخنرانی با موضوع های "میان کنش پذیری استانداردهای کتابخانه های دیجیتالی" و "نقش رابط های کاربری در کتابخانه های دیجیتال" برگزار شد.

 به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا)، همایش تیر ماه انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران روز چهارشنبه مورخ 9 تیر 1389 در تالار دویست نفری سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در ساعت 16:30 با تلاوت آیاتی از قرآن کریم آغاز شد.

سید مهدی طاهری، عضو هیأت علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی قم، سخنرانی خود را با موضوع "میان کنش پذیری استانداردهای کتابخانه های دیجیتالی" آغاز کرد.

وی در سخنان خود میانکنش پذیری (تعامل)، انسجام، گسترش پذیری، یکپارچگی را از ویژگی های کتابخانه های دیجیتال دانست و از میان آنها به ویژگی میانکنش پذیری اشاره کرد که همواره دغدغه سازمان هایی بوده است که در راستای گسترش کتابخانه دیجیتالی اقدام کرده اند.

طاهری پیش از توضیح استاندارد ها به توضیح مفاهیم زبان گسترش پذیر XML ، عناصر فراداده ای و کارکردهای فراداده پرداخت و گفت: زبان گسترش پذیر XML  در سال 1998 به عنوان استاندارد ارائه شده است و به عنوان بستر استانداردهای کتابخانه دیجیتال است و این به دلیل این است که این زبان خود توصیف است، مستقل از نرم افزار و سخت افزار است و می تواند داده ها را بدون ایجاد تغییر حتی در نظام های ناهمگن حمل کند. عناصر فرا داده ای نیز صفات یا خصایص اشیای محتوایی (منابع اطلاعاتی) است. مفهوم دیگرCell crosswalk mapping table بود که عبارت است از ابزاری که برای تبدیل از یک ساختار داده ای به ساختار داده ای دیگر به کار می رود.

وی در ادامه انواع استانداردهای کتابخانه های دیجیتال از جمله: MARC Xml، METS (استاندارد انتقال و کدگذاری فرا داده)، MODS (طرح فراداده ای توصیف شی)، MADS (طرح فراداده ای توصیف مستند)، DCMI (طرح فراداده ای هسته دوبلین)، PERMIS (فراداده برای نگهداری اشیای دیجیتال)، TEXTMD (فراداده متنی برای اشیای دیجیتالی متنی)، MIX (فراداده برای مدیریت تصاویر ثابت در بسترXML)، DOI (شناساگر شی دیجیتالی)، RDA  (استاندارد توصیف و دسترسی به منبع)، ISAD (استاندارد بین اللمللی توصیف آرشیوی)، PROTOCOL Z3950 (پروتکل ارتباط رایانه با رایانه برای پشتیبانی جستجو و بازیابی اطلاعات در محیط شبکه ای به ویژه برای نظام های اطلاعاتی راه دور بر مبنای معماری سرویس دهنده/سرویس گیرنده.)، SRU/W  (پروتکلی است که در آن ارتباط با سیستم های دیگر بر اساس سرویس های دیگر نیست) پرداخت.

طاهری اظهار کرد: از میان این استانداردها، استاندارد METS به دلیل کارکرد اصلی آن که مدیریت فراداده است پایه قرار گرفته است و از چند بخش مربوط به سر پیشینه(رکورد)، فراداده های توصیفی، فراداده های مدیریتی، مربوط به بایگانی (فایل ها)، نقشه های ساختاری و رفتارهای شی تشکیل شده است.

سید مهدی طاهری در ادامه به ابزارهای میانکنش پذیری (Interoperability) برای برقراری تعامل بین استانداردها اشاره کرد که این ابزارها شامل پروفایل ها، عناصر ارتباطی، طرح فراداده ای، بستر نحوی، گذرگاه ها و جداول تطبیقی می شوند.

سپس با بیان مثال هایی به شفاف سازی مسأله میانکنش پذیری استانداردهای مذکور را با تعیین بخش های مربوط و به طور با واسطه و بی واسطه و با ایجاد پیوند به طور External  و Internal پرداخت و هدف از این تعامل، تسهیل و تسریع دسترسی به اطلاعات (مدیریت اطلاعات) را بیان کرد.

سخنرانی اول با پرسش و پاسخ حضار به پایان رسید.

سخنرانی دوم این همایش، دکتر یعقوب نوروزی، عضو هیأت علمی دانشگاه همدان درباره "نقش رابط های کاربری در کتابخانه های دیجیتال" صحبت کرد.

دکتر یعقوب نوروزی در ابتدا عوامل مؤثر بر طراحی رابط کاربر در کتابخانه های دیجیتال را الگوی ذهنی کاربر، الگوی مفهومی، کاربر نهایی، عوامل انسانی: (زمان پاسخگویی، توجه به ویژگی های حافظه انسان، حس کنترل) و مهندسی سیستم (معماری): (راحتی استفاده، راحتی یادگیری، راحتی درک آن) دانست.

وی در ادامه گفت: نقش رابط کاربر به این دلیل اهمیت دارد که به کاربر امکان می دهد که به مجموعه دسترسی داشته باشد و به کتابداران و مدیران سیستم امکان می دهد تا مجموعه را کنترل کنند.

دیدگاه های موجود در طراحی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتال دیدگاههای کاربر مدار، مهندسی، طراح و کتابداران هستند.

سپس دکتر یعقوب نوروزی به تبیین معیار های موجود در طراحی رابط کاربر کتابخانه دیجیتال پرداخت و گفت: این معیارها در دو سطح معیارهای عام و خاص تقسیم می شوند. معیار های عام شامل جذابیت بصری، وضوح، سازگاری، قابلیت درک، اثربخشی، انعطاف پذیری، سادگی، شفافیت، مشابهت، کنترل کاربر، قابلیت پیش بینی و غیره می شوند.

همچنین معیارهای خاص نیز به انسجام، زبان، تعامل، تصحیح خطا، نمایش اطلاعات، مشاهده وضعیت سیستم، کاهش بار حافظه کاربر، بازخورد، شخصی سازی و غیره تمرکز دارند.

وی در پایان درباره نقش معیار جستجو و نمایش اطلاعات با ارائه آمارهایی در کتابخانه های دیجیتالی ایران اشاره کرد.

این سخنرانی با پرسش و پاسخ شرکت کنندگان در ساعت 18.30 به کار خود پایان داد.

شایان ذکر است، در پایان این همایش فرم های نظر سنجی و همکاری با انجمن کتابداری و اطلاع رسانی میان شرکت کنندگان توزیع شد. دکتر سعید رضایی شریف آبادی، رئیس انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، از حضور کتابداران و استادان تشکر، و افراد را به حضور پرشورتر در همایش مرداد ماه انجمن دعوت کرد.

خبرنگار: الهه حسینی

 

 

 

 

 

برچسب ها :
خواهشمند است جهت تسهیل ارتباط خود با لیزنا، در هنگام ارسال پیام نکات ذیل را در نظر داشته باشید:
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.
نام:
ایمیل:
* نظر: