تبیین نقش و جایگاه علوم اطلاعات در توسعه اکوسیستم‌های دیجیتالی

به گزارش لیزنا،  نشست نوآوری و فناوریهای نوظهور پنجمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات با عنوان «نقش و جایگاه علوم اطلاعات در توسعه اکوسیستم های دیجیتالی» پنجشنبه 30 آبان ماه در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد. اعضای این نشست عبارت بودند از: دکتر رحمت اله فتاحي (عضو هيئت علمي دانشگاه فردوسي)، دکتر رضا ياري (عضو هيئت علمي پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات ايران) ، عليرضا انتهايي (دانشجوي دكتري رشته علم اطلاعات و مدير كل فراهم‌آوري و پردازش منابع ديجيتال سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران) و مصطفی امینی (مشاور نوآوري و توسعه كسب و كار ديجيتال و مسئول کمیته نوآوری و فناوریهای نوظهور)

اين نشست پس از خوشامدگويي و معرفي اعضاي نشست توسط  مصطفي اميني (دبیر نشست) ، با سخنراني دكتر عليرضا ياري، عضو هيئت علمي پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات وزارت ICT آغاز شد. وی گزارشي از روند پروژه تدوين نقشه راه كلان داده كشور ارائه كرد و بر اساس آن وضعيت اكوسيستم كلان داده كشور تشريح شد. اهم مطالب وی عبارت بودند از: تعريف كلان داده و اكوسيستم آن از منظر خواص 5V، معرفي استاندارد ISO 20547  و سطوح مختلف آن، معرفي فرصتهاي شغلي در ايران در زمينه اكوسيستم كلان داده ها،‌ بازيگران اصلي و فرعي اين اكوسيستم بر اساس مدل مور، مدلهاي درآمدي و 6 مدل كسب و كار داده محور مشهور در اين حوزه، موضوعات حقوقي مرتبط با اكوسيستم كلان داده ها بالاخص حوزه حريم خصوصي .

در ادامه دكتر فتاحي مباحث خود را منظر فلسفه داده و نظريه داده آغاز و بر ضرورت توجه به جنبه هاي پژوهشي اكوسيستم داده تأكيد ويژه‌ای کرد . وی  بر اين اعتقاد بود كه روندها و جهت گيري هاي بازار نشان از افزايش اهميت تفكر داده محوري در كسب و كار است  و يكي از جنبه هاي مغفول در اين زمينه مطالعات نظري و ريشه اي متخصصان علوم اطلاعات است. لذا ضرورت دارد تا متخصصان علوم اطلاعات بصورت هر چه پررنگ تر در حوزه هاي نزديك به آنها همچون سازماندهي داده نقش آفريني كنند. وی بر روي ضرورت تغييرات اساسي در رويكردهاي قبلي رشته علم اطلاعات و تحول در آموزش هاي مرتبط با مديريت داده تاكيد داشت. دکتر فتاحی براي تشريح دغدغه هاي خود به تشريح اكوسيستم گوگل پرداخت.

علیرضا انتهايي مباحث خود را با تجربه برگزاري رويداد ويتا (اولين رويداد كارآفرينانه داده و هوش مصنوعي) در سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران آغاز كرد و ضمن بيان چالش هاي داده اي مطرح در كتابخانه ها بر ضرورت آگاهي كتابخانه ها از دارايي هاي داده اي خود تأكيد نمود. همچنين وی  از منظر حكمراني داده ها به جايگاه و اهميت سياستگذاري براي داده ها در اكوسيستم ديجيتال اشاره كرد و يكي از راه هاي خلق ارزش از داده هاي سازمانها را گسترش اكوسيستم داده هاي باز دانست. در ادامه وی به مقايسه علم اطلاعات با علم داده و علم كامپيوتر پرداخت و از اين منظر اهميت نيروي انساني متخصص را تبيين نمود.

در نهايت پس از پرسش و پاسخ مخاطبان و اساتيد،  مصطفي اميني به عنوان دبير نشست مباحث نشست را بصورت زير جمع بندي كرد: تعريف اكوسيستم ديجيتال از منظر سيستم اجتماعي-تكنيكي مبتني بر حلقه هاي بازخورد، تعريف زنجيره ارزش با تأکيد بر زنجيره تأمين داده، زنجيره تقاضاي داده و حكمراني داده. همچنين وی نكاتي را در خصوص مهاجرت از نسل زنجيره ارزش داده به نسل شبكه ارزش داده و ويژگي هاي هر كدام مطرح كرد.