نقد اثر موزه اي منظومه فتحعلي خان صبا در كتابخانه ملي ملك

 

شهنشاه نامه صبا  از ديوان هاي مشهور دوره قاجاريه است كه در ارتباط با ويژگي هاي تاريخي دوره قاجارتوسط فتحعلي خان كاشاني متخلص به صبا سروده شد.

به گزارش لیزنا، روابط عمومي مؤسسه كتابخانه و موزه ملي ملك اعلام کرد:  از اين كتاب دو نسخه در كتابخانه ملك موجود است كه يكي از آنها بدون نگاره و نسخه مورد بحث در 438 ورق، 4ستون، 20 سطر و 25 نگاره ميباشد. اشعار اين كتاب به قلم ميرزا عبدالوهاب نشاط موسوي اصفهاني ملقب به معتمدالدوله نگاشته شده است.

اين د يوان بر وزن شاهنامه فردوسي با 40 هزار بيت در مدت 3 سال به نظم درآمده كه موضوع آن بيشتر درارتباط با فتحعلي شاه قاجار و درگيريهاي زند و قاجار است. از شهنشاه نامه صبا نسخه هاي ديگري هم در كتابخانه مجلس شوراي اسلامي، موزه بريتانيا و كتابخانه ملي وين موجود ميباشد.

در دوره قاجار تأثير هنر اروپايي بر نقاشي ايراني ديده ميشود. مكتب نگارگري قاجار را را ميتوان به سه دوره تقسيم كرد: دوره اوايل قاجار كه در آن تأثير نگارگري ايراني بيشتر است، دوره مياني كه نگارگري بينابين نقاشي ايراني و اروپايي قرار دارد و دوره اواسط قاجار كه تأثير هنر اروپايي بر نقاشي ايراني بسيار زياد است.

شهنشاه نامه صبا متعلق به دوره مياني مكتب قاجار است. در نگاره هاي اين كتاب تأثير نقاشي اروپايي بيشتر در پس زمينه ها ديده ميشود، در برخي رعايت پرسپكتيو و در برخي ضد پرسپكتيو ديده ميشود.

همچنين استفاده ار تركيب بندي و خطوط عمودي  و افقي و تضاد بين رنگ زمينه وموضوعات اصلي بسيار واضح است. تركيب بندي خلاصه، فضاسازي ساده و سرعت بالاي كار در اين نگاره ها نشان دهنده كم شدن توجه به نگارگري ايراني از اين دوران است.