لیزنا؛ باشگاه اطلاعات سبز: گروه علاقمندی­های ویژه محیط زیست، پایداری و کتابخانه­های ایفلا (اِنسولیب) با حمایت و پشتیبانی انتشارات De Gruyter  برای سومین سال پیاپی جایزه کتابخانه سبز IFLA را برگزار نمود. در این سه سال کتابخانه هایی با ارائه طرح های خود به عنوان برندگان اصلی و برگزیدگان جایزه کتابخانه سبز معرفی شده­اند.

Environment, Sustainability and Libraries

Special Interest Group

در اینجا تعدادی از طرح های برتر جایزه کتابخانه سبز طی سالهای 2016-2018 معرفی شده­اند.  آشنایی با این ایده ها می تواند کتابداران را با فعالیت های جهانی انجام شده در این زمینه آشنا سازد و زمینه خلق ایده های جدید را در ذهن آنها ایجاد نماید.

1.     آلمان: از شهر خود برداشت کن

پروژه " از شهر خود برداشت کن "  سه سال تعهد به  کتابخانه سبز و پایدار در کتابخانه  Stadtbibliothek Bad Oldesloe"  را نشان می­دهد. این پروژه ترکیب فعالیتهای باغبانی با فضاها و ساختمانهای شهری است. و بیان می­کند که   کتابخانه­ها بیش از یک استگاه امانت کتاب هستند.  اقدام دیگر این کتابخانه، ایجاد  اولین جامعه منطقه­ای حمایت از کشاورزی است.

یکی از داوران جایزه، پروژه بلندپروازانه و دقیق کتابخانه Bad Oldesloe " را به "فانوسی دریایی در منطقه خود" تعبیر می­کند که  فضایی فعال و تعاملی ایجاد کرده است که در آن شهروندان  قهرمانان فعالیت­های متنوع ترویج پایداری هستند. "با سه سال سابقه فعالیت و پتانسیل عالی برای رشد، این پروژه کتابخانه عمومی Bad Oldeslo  را به مکانی برای  تفکر جمعی درباره محیط زیست، خلاقیت  و  دعوت به تعامل مدنی تبدیل کرده است.

ترجمه: الهام هوشمند، دانشجوی کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

2.       چین : از کتابخانه سبز به کتابخانه پایدار

کتابخانه Sun Yat-sen  در مرکز شهر گوانگژو قرار دارد و بیش از 100 سال قدمت دارد. ساختمان آن به یک کتابخانه سبز با مفاهیم حفاظت از محیط زیست و بوم زیست تبدیل شده است. با رشد جمعیت شهر، این کتابخانه نیز به عنوان یک پارک سبز عمومی با ارزش تبدیل شده است. این ساختمان با دیوارهای آجر و پنجره های بزرگ ساخته شده است، به طوری که کمترین نیاز به تهویه مطبوع، در نتیجه حفظ برق و کاهش آلودگی هوا وجود دارد. صفحات فتوولتائیک (صفحات برق خورسیدی) نصب شده اند و فضاهای سبز در پشت بام نیز ایجاد شده است. یک تیم از کتابداران، به شهروندان از طریق فیلم، نمایشگاه، سخنرانی ماهانه، خواندن شعر و غیره مفاهیم حفاظت از محیط زیست را  آموزش می دهند. وب سایت  حفاظت از محیط زیست کتابخانه در سال 2007 با بیش از 2 میلیون بازدید کننده ایجاد شده است.

ترجمه: الهام هوشمند، دانشجوی کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

3.       کنیا : درخت خواندن کتابخانه

درخت خواندن کتابخانه ، پروژه ­ای است که در منطقه Nakuru کنیا در سال 2015 به عنوان بخشی از افتتاحیه باشگاه کتاب کودکان به شش مدارس ابتدایی عمومی آغاز شده است. درخت خواندن یک نقاشی است که کودکان را دعوت می کند تا پس از خواندن یک کتاب داستان در کتابخانه، یک برچسب شامل نام، سن، مدرسه و کلاس خود را همراه داشته باشند . آموخته­ های كودكان از طریق كاشت درختی  که در مدارس خود با یک"انقلاب سبز" واقعی آغاز كردند از 50 درخت میوه و دیگر درختان دارویی بومی كه در مدرسه ابتدایی كنیاتتا در ناكورو كنیا كاشته می شدند آغاز شد. آبیاری و رسیدگی به درختان توسط اعضای کتاب کودکان و باشگاه های محیط زیست انجام می‌شود. خدمات جنگلی کنیا درختان را بدون هیچ هزینه‌ای برای کتابخانه فراهم می‌کند. از طریق این پروژه، کودکان محلی اهمیت حفاظت از محیط زیست و نقش کاشت درخت برای کمک به مبارزه با تغییرات اقلیمی را یاد می‌گیرند. اکثر کودکان مدرسه دولتی از سوء تغذیه و اعتماد به نفس پایین رنج می برند بنابراین میوه های درخت ها یک منبع غذایی ارزشمند است. هدف پروژه این است که درخت خواندن را به تمام مدارس ابتدایی عمومی Nakuru توسعه دهند.

ترجمه: الهام هوشمند، دانشجوی کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

4.      صربستان : بچه­ها چطور دنیا رو می­سازند!

کتابخانه عمومی شهر UZICE برای رسیدن به اهداف خود و دوستی بچه ها با طبیعت و آشنایی آنها با محیط زیست ، اکولوژی و هنر خلق کردن از وسایل دور ریختنی برای بچه ها در  هر رده­ای کارگاه برگزار می­کند.  داستان سبز، داستان بچه­هایی است که یاد می­گیرند هر چیزی در دنیا در جای خودش قرار گرفته و از هر چیزی در دنیا می­توانند برای بهتر شدن دنیا استفاده کنند. بچه­هایی که از مواد بازیافتی، طبیعی و رنگ دست به آفرینندگی میزنند و  وسایل جدیدی مانند کدو تنبل­های رنگ شده خشک شده، تبدیل جعبه­های دور ریختنی به قهرمانان کارتونی، ساخت عروسک­های محلی فقط با استفاده از تکه­های چوب و کاغذ کراپ، گل­های رنگارنگ از کاغذ کراپ، گلدان گل از کفش­های قدیمی، آدمک و آدم برفی­های کاغذی(کاغذ باطله) را برای استفاده های دیگر خلق می­کنند و با فروش هنر دست بچه­ها و برگزاری نمایشگاه توسط خود کتابخانه  درآمد آن صرف خرید مواد اولیه برای کارگاه های بعدی و شرکت در فعالیت های بشر دوستانه می شود.

ترجمه: آمنه جمشیدزاده، دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی

5.      چین : اقدام سبز کتابخانه فوشان

اقدامات سبز این کتابخانه شامل جداسازی تصاویر و نوشته های روزنامه باطله ها  و تبدیل آنها به کتابچه ، ساخت کاردستی با باقیمانده روزنامه ها توسط بچه ­ها است.  این کتابخانه "نمایشگاه گل کاملیا" که یک نمایشگاه بسیار معروف در آسیا است را  با هدف انتقال پیام حفاظت از طبیعت برگزار کرد که در آن نقاشی ،گل و گیاهان گلدانی کاملیا را به نمایش گذاشت. پیشنهاد کتابهای مربوط به محیط زیست از طریق کانالهای ارتباطی مثل وبلاگ، وب سایت ، ویچت و حتی کانالهای آفلاین و سازماندهی در قفسه های مخصوص در کتابخانه  به خوانندگان ، برگزاری دوره های آموزش مهارتهای باغبانی در کتابخانه، تعبیه میزها و قفسه هایی برای گل و گیاه برای انتقال پیام "حفظ زیبایی محیط زیست"، انتشار پیام "زندگی آهسته"  و "حفاظت از محیط زیست" از طریق کانالهای ارتباطی آنلاین و آفلاین، حیات بخشیدن به فرهنگهای سنتی با نمایش آثار خلاقانه ی بچه ها که با استفاده از مواد دوستدار محیط زیست  مثل نقاشی و بریدن کاغذ و سفال و چیزهای دیگر افسانه ها و اسطوره های ملی کشورشان را به نمایش گذاشتند. این کتابخانه همچنین برنامه های بازدید از روستاهای تاریخی را با شعار حفظ روستاهایی تاریخی و بازگشت به فرهنگ سنتی در برنامه دارد. در این بازدید ها از محققان تاریخی و افراد بومی روستاها دعوت می شود که برای بازدید کنندگان صحبت کنند.  همچنین با تهیه عکس و ویدئو و انتشار آنها در کانالهای ارتباطی با مخاطبانشان، فرهنگ روستاهای بکر محلی را ترویج می دهند.آنها از خوانندگان دعوت می کنند برای بازدید از روستاهای تاریخی بیایند تا گنجینه های فرهنگی و تاریخی بیشتری را کشف و ضبط کنند. آنها مدافع حفظ روستاهای تاریخی هستند و برای اینکار خوانندگان را برای شناخت بیشتر محل زندگی شان و درک زیبایی آن هدایت می کنند.

مترجم: خدیجه نگهداری، دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی

6.      اوکراین :  آموزش زیست محیطی

این طرح برای کودکان 4 تا 10 ساله و همچنین والدین و معلمان آنها در کتابخانه‌ کودکان منطقه‌ای لِویو طراحی شده است . در طول طرح، 38 رویداد با 971 شرکت کننده (کودکان و بزرگسالان) برگزار شد. اهداف این پروژه شامل آموزش کودکان در زمینه تفکر محیطی، مراقبت از منابع طبیعی، کاهش زباله ها و به اشتراک گذاری دانش خود با بستگان و دوستان است. از طریق نمایشگاه های آموزشی و سرگرمی و کارگاه های آموزشی، کودکان و بزرگسالان در مورد تفکیک زباله، استفاده مجدد از مواد زائد و جمع آوری بطری های مورد استفاده، کوره های بطری های پلاستیکی، و کاغذ های ضایعات آموزش می بینند. گوشه ای از طرح در کتابخانه رویدادهای تعاملی مانند کاشت سبز و باغ زمستانی در اطراف ساختمان، مسابقه نقاشی، تمیز کردن یک پارک در نزدیکی و استفاده از بسته بندی های الکترونیکی برای کتاب ها را ارائه می دهد. بازی کامپیوتری "Garbage Hero" در مورد تفکیک زباله آموزش می دهد و توسط شرکای پروژه ارائه شده است.

ترجمه: ملیکا خرمشکوه، دانشجوی کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا