به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) به نقل از فارس، كتاب الابنية عن حقايق الادوي(روضةالانس و منفعةالنفس) نوشته ابومنصور موفق بن علي هروي و به خط علي‌بن احمد اسدي طوسي در 447ق است كه با مقدمه‌هاي فارسي ايرج افشار و علي اشرف صادقي، و مقدمه‌هاي انگليسي برت فراگنر، نصرت الله رستگار، كارل هولوبار، اوا ايربليش، محمود اميدسالار به بازار نشر ايران عرضه شده‌است.

چاپ عكسي(نسخه‌برگردان) كتاب "الابنية عن حقايق الادوية " كه كهن‌ترين نسخه فارسي تاريخ‌دار موجود جهان است به كوشش مركز پژوهشي ميراث مكتوب و با همكاري فرهنگستان علوم اتريش به قطع اصل نسخه خطي به صورت كامل در ايران منتشر شده است.

بنا بر گزارش روابط عمومي ميراث مكتوب الابنيه عن حقايق الادويه يكي از مهم‌تر‌ين و كهن‌ترين آثار فارسي در زمينه داروشناسي است كه به خامه ابومنصور موفق‌بن علي هروي به نگارش در آمده‌است.

از نويسنده اين اثر جز همين نام آگاهي چنداني در دست نيست و چنين به نظر مي‌رسد كه وي در زمان كتابت نسخه اصلي اين اثر (447ق) زنده بوده‌است.

برخي از خاورشناسان نيز كوشيده‌اند روزگار زندگي نويسنده و اميري را كه اين كتاب به او اهدا شده مشخص كنند و بر همين اساس احتمالاتي را مطرح كرده‌اند.

از اين اثر ارزشمند دست‌نوشته‌اي تاريخ‌دار و بي‌مانند به خط علي‌بن احمد اسدي طوسي باقي مانده است كه تا امروز كهن‌ترين دست‌نوشته فارسي شناخته شده در جهان است؛ اين دست‌نوشته در كتابخانه ملي اتريش به شماره A.F.340 نگهداري مي‌شود.

گفتني است پيش‌تر دو بخش از الابنيه با مقدمه كوتاه مجتبي مينوي به سال 1344 در سلسله انتشارات بنياد فرهنگ ايران به چاپ عكسي رسيده‌است و پس از آن نسخه‌برگردان كاملي از آن، به صورت سياه و سفيد (جز چهار صفحه از آغاز و پايان نسخه كه رنگي است) از سوي انتشارات آكادمي گراتس اتريش در سال 1972 با مقدمه تالبوت و ترجمه انگليسي زليگمان كه به زبان لاتيني بر چاپ سال 1859م نوشته بود، انتشار يافت.

نخستين كسي كه درباره نسخه الابنيه سخن گفت، ژوزف هامر پورگشتال(1774ـ1892) خاورشناس اتريشي بود و پس از آن فرانسيسكو رومئو زليگمان (1808 ـ 1892م) با بررسي و چاپ متن آن، توجه علاقه‌مندان زبان فارسي و تاريخ علم را به اين اثر جلب كرد و سپس مقالاتي در معرفي آن از سوي علامه محمد قزويني، ملك‌الشعرا بهار و مهدي بياني به نگارش در آمد و مرحوم احمد بهمنيار نيز به تصحيح آن اشتغال ورزيد كه تصحيح وي در سال 1346ش به كوشش مرحوم دكتر حسين محبوبي اردكاني از سوي دانشگاه تهران منتشر شد.

چاپ عكسي (نسخه‌برگردان) جديد اين دست‌نو‌شته كه به كوشش مركز پژوهشي ميراث مكتوب و با همكاري فرهنگستان علوم اتريش منتشر مي‌شود، نخستين چاپ رنگي و كامل آن در ايران است كه با چند مقدمه فارسي و انگليسي همراه است. مقدمه‌هاي فارسي اين اثر به قلم استاد ايرج افشار و دكتر علي‌اشرف صادقي به نگارش درآمده است و افزون بر آن، ترجمه فارسي مقدمه زليگمان نيز به اين مجموعه افزوده شده‌است.

افشار اثر را از جنبه نسخه‌شناسي و صادقي نيز از جنبه ويژگي‌هاي زباني در مقدمه‌هاي خود مورد بررسي قرار داده‌اند و پيرامون اين اثر نكته‌ها و مطالبي را مطرح كرده‌اند.

در بخش مقدمه‌هاي انگليسي نيز برت فراگنر، مدير بخش ايران‌شناسي فرهنگستان علوم اتريش و نصرت‌الله رستگار عضو اين فرهنگستان در مقدمه‌اي مشترك به معرفي اين دست‌نوشته پرداخته‌اند و پس از آن مقدمه مقدمه كارل هولوبار، استاد تاريخ پزشكي دانشگاه وين، و سپس مقدمه اوا ايربليش، مدير بخش نسخه‌هاي خطي فرهنگستان علوم اتريش، و در پايان مقدمه محمود اميدسالار، نسخه‌پژوه و كتابدار دانشگاه كاليفرنيا، قرار گرفته است و در هر يك از اين مقدمه‌ها از برخي ويژگي‌ها و ارزش‌هاي دستنوشته و محتواي الابنيه سخن به ميان آمده است.