به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا)،  اولین روز یازدهمین همایش سراسری  انجمن علمی- دانشجویی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا (س)، امروز 29 اردیبهشت 1389  از ساعت 8:30 با تلاوت آیات قرآن کریم و سرود جمهوری اسلامی ایران آغاز گردید.

در ابتدای این همایش، دکتر رویا برادر، دبیر علمی همایش، به ایراد سخنرانی پرداخت. وی از تلاش دانشجویان انجمن علمی_ دانشجویی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا، قدردانی کرد و در ادامه به تشریح روند چگونگی انتخاب مقالات پرداخت. دکتر برادر گفت: فعالیت برای آماده سازی همایش در اواسط پاییز 1388 شروع شد. در فراخوان ارسال مقاله، 50 چکیده به دبیرخانه همایش ارسال، و از میان آنها 27 عنوان، پذیرفته شد . اوایل فروردین 1389 کمیته داوران همایش 12 مقاله را به عنوان مقالات نهایی انتخاب کردند.

در ادامه زهره احمدی فرد، دبیر اجرایی همایش به حضار خیر مقدم گفت.

سپس دکتر سعید رضایی شریف آبادی، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا، صحبت کرد و به انجمن نمایه سازان استرالیا و نیوزلند اشاره کرد که هر دو سال یکبار این انجمن در طی نشستی تخصصی به تبادل نظر در زمینه نمایه سازی با متخصصان می پردازد. وی در پایان گفت: با توسعه روز افزون وب و ایجاد وب 2 و وب3(وب معنایی) نقش نمایه سازان مهم تر و اساسی تر از گذشته خواهد بود.

کاظم حافظیان رضوی، پیشکسوت نمایه سازی در ایران، دیگر سخنران این همایش، درباره مقاله  ارائه شده خود، با عنوان "جایگاه کتابداران در عمر صد ساله پایگاهINSPECTدر سالهای 1988-1998" در  همایشی بین المللی و در سال 1998 صحبت کرد.

همایش با پخش کلیپی از مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ادامه یافت.

این کلیپ شامل مصاحبه ای با رضا فراستي، مدير اطلاع رساني موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، و رزیتا میری، رياست آرشيو ديداري موسسه مطالعات تاريخ معاصر، بود. نحوه کار با نرم افزار مؤسسه  و چگونگی نمایه سازی عکس ها و تصاویر موجود در این مؤسسه تشریح شد.

این همایش دو روزه در 4 نشست برگزار خواهد شد.

همایش با دو نشست ادامه یافت:

داوران نشست اول، رزیتا میری، امیررضا اصنافی، دانشجوی دوره دکتری دانشگاه شهید چمران اهواز، و دکتر یعقوب نوروزی بودند. سه مقاله با عناوین زیر ارائه شد:

1. نقش نمایه سازی در ارزیابی تولیدات علمی و علم سنجی/ گردآورنده رضا عجم زیبد و مهدیه حاتمی، دانشجویان کارشناسی کتابداری دانشگاه شاهد

تعریف نمایه، انواع نمایه، شاخص های تولید نمایه، رابطه تولید علمی و علم سنجی، اهداف علم سنجی، نقش نمایه سازی در مطالعات علمی، اهم موضوعات این مقاله بود.

2. بررسی نقش برچسب زنی کلمات(برچسب گذاری) در نمایه سازی و سازماندهی اطلاعات/ کبری کریمی (دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)، رضا تاج آبادی (کارشناس ارشد مرکز آموزش عالی شهید بابایی اراک)، عاطفه امیریان (دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه اصفهان)، میترا آبیار (دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال).

در این مقاله به موضوعات بررسی نقش برچسب زنی کلمات در نمایه سازی و سازماندهی اطلاعات، تعریف برچسب، بهبود خوانایی برچسب ها، تعلیم کاربران، بررسی برچسب گذاری ها، روش های مناسب انتخاب برچسب، ویژگی های محوری و اسامی برچسب ها، تاریخچه برچسب، برچسب گذاری و سازماندهی اطلاعات، برچسب گذاری فولکسونومی پرداخته شد.

3.  نمایه سازی خودکار وب: محتوا محوری، استناد محور،معنا محور/ محمدجواد اشتری، دانشجوی کارشناسی کتابداری دانشگاه علامه طباطبایی

اشتری در این مقاله به وب معنایی، مراحل ساخت وب معنایی، ابزارهای کاوش وب، انواع ابزارهای کاوش، فناوری موتورهای کاوش، نمایه سازی خودکار وب، انواع رویکردها (محتوا محوری، استناد محوری، معنا محوری)، هوش مصنوعی، هستی شناسی، نمایه سازی معنایی پنهان و فرآیندهای نمایه سازی پرداخت.

سپس به پرسش و پاسخ درباره این سه مقاله پرداخته شد.

سپیده فهیمی فر، کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، گزارشی از مقاله ارائه شده با همکاری دکتر رویا برادر، در همایش بین المللی استرالیا ارائه، و درباره مشکلات نمایه سازی در ایران، ارتباط کم نمایه سازان / کمبود اصطلاحنامه/کمبود استانداردهای ملی نمایه سازی و نبود خط مشی ملی نمایه سازی صحبت کرد. وی در ادامه راهکارهایی را برای رفع این مشکلات مطرح نمود: تأسیس مرکز نمایه سازی ملی در قالب انجمن نمایه سازی/ تدوین خط مشی نمایه سازی/ تدوین استانداردی ملی/ ایجاد یک نشریه تخصصی در حوزه نمایه سازی برای ناشران/ توضیح ضرورت نمایه سازی ربرای ناشران.

نشست دوم با داوری رضا فراستی، دکتر منصور تاجداران، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا، فهیمه قهرمانی (کارشناس ارشد کتابداری و مسئول نمایه سازی کتابخانه ملی) ادامه یافت.

سه مقاله ارائه شده در این نشست عبارتند از:

1. اصطلاحنامه و هستی شناسی: نظام های سازماندهی دانش از سنتی به مدرن/ فائزه سادات طباطبایی امیری، دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه شهید چمران اهواز، بنت الهدی خبازان، سرپرست کتابخانه دانشگاه حضرت معصومه (س).

چیستی و ویژگی ها در اصطلاحنامه ها، روابط معنایی در اصطلاحنامه ها، اهداف اصطلاحنامه، شیوه های کلی سازماندهی اصطلاحنامه نظام یافته، سیر تحولاتی نقش اصطلاحنامه در ذخیره و بازیابی اطلاعات، چالش ها، معایب و محدودیت های کاربرد اصطلاحنامه در بازیابی مدارک مرتبط در نظام های ذخیره و بازیابی، اصطلاحنامه های جستجو موضعاتی بود که در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

2. نمایه سازی با استفاده از نرم افزارهای منبع باز/ فاطمه فریدوش دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه پیام نور مشهد

مقاله وی ترجمه یک مقاله انگلیسی زبان بود و درباره مراحل تهیه یک نمایه مفید و کارا، بسته های نرم افزاری منبع باز، ساختار نمایه سازی، انواع نمایه سازی، اعتبار و عملکرد نمایه سازی، حقوق مالکیت نرم افزارها، معرفی نرم افزارهای منبع باز اطلاعاتی ارائه شد.

3.  رویکردهای نوین در چکیده نویسی خودکار/ قاسم آزادی، کارشناس ارشد کتابداری

تعریف چکیده، چکیده نویسی، تجزیه و تحلیل جنبه های مختلف چکیده نویسی خودکار، رویکردهای چکیده نویسی خودکار، رویکردهای مبتنی بر دانش از هم موضوعات این مقاله بود.

اولین روز همایش، با برگزاری پنل پرسش و پاسخ، در ساعت 16 به کار خود پایان داد.

شایان ذکر است این همایش  فردا پنج شنبه 30 اردیبهشت، ادامه خواهد داشت و در دو نشست 6 عنوان مقاله دیگر ارائه خواهد شد. محل برگزاری این همایش ميدان ونك، ده ونك، دانشگاه الزهرا(س)، ساختمان خوارزمي، سالن دكتر توراني است.

گزارش از: الهه حسینی و معصومه عبدالله وند