حس کنجکاوی کودکان و نوجوانان در داستانهای دینی برانگیخته نمی شود

 

به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا)، روز پنج شنبه مورخ 24 تیر 1389 از ساعت 13- 15 جلسه دفاع از پایان نامه دکتری مهدی محمدی در دانشگاه آزاد واحد علوم تحقيقات برگزار شد.

عنوان این رساله "بررسی مفاهیم دینی در کتابهای داستانی کودکان و نوجوانان در ایران بین سالهای 1380-1385" است.

این پژوهش به راهنمایی دکتر فریدون آزاده، انجام شده است  همچنین اساتید مشاور آن دکتر علی شکویی و دکتر فهیمه باب الحوائجی بودند.

 

مهدی محمدی، پژوهشگر این پایان نامه به پایگاه خبری لیزنا گفت: به منظور بررسی مفاهیم دینی در کتاب­های داستانی کودکان و نوجوانان در ایران بین سال­های 1380-1385، تعداد 291 عنوان اثر داستانی مورد ارزیابی قرار گرفتند.

 

وی درباره نتایج این پژوهش افزود:  224 نفر مرد و 64 نفر زن در نوشتن داستان­ها نقش داشتند که (6/43 درصد) آنها توسط مصوران زن و (7/56 درصد) توسط مصوران مرد تصویرگری شده است و فقط (23 درصد) دارای ویراستار بودند و محل نشر آثار در 7 استان محدود شده بود. از نظر سال نشر، سال 1385 با 86 عنوان بیشترین و سال 1383 با 25 عنوان کمترین آثار منتشره را به خود اختصاص داده بودند.

دکتر مهدی محمدی گفت: موضوع سرگذشت­نامه و فضایل پیامبران در رتبه­ ی اول، فضایل امامان و معصومان در رتبه­ ی دوم و داستان­های  اخلاقی در رتبه سوم  قرار دارند.

 

دانش آموخته مقطع دکتری علوم کتابداری و اطلاع رسانی، درباره مشکلات کتابهای داستانی کودکان و نوجوانان بیان کرد: مشکلات و نواقص داستان های گروه سنی کودک و نوجوان در دو دسته ی ساخت و پرداخت و زبان و بیان و شیوه ­­نگارش واکاوی شد.

 

وی افزود: عدم ذکر منابع و مآخذ، نصیحت مستقیم،  پیش­داوری و تعصب نسبت به موضوع، عدم ارائه ی شماره­ی آیه و سوره و عدم تحریک حس کنجکاوی خواننده، پنج مشکل عمده داستان­ها در کیفیت محتوا ، رساندن نتیجه­ی مورد نظر به خواننده همراه با پند و شعار، ترسیم ­مبالغه­آمیز شخصیت­ها، شخصیت­پردازی ضعیف و غیر واقعی دشمنان، غیر قابل درک بودن مفهوم ارائه شده برای گروه سنی مخاطبان مشکلات داستان­ها در بخش ساخت و پرداخت هستند.

 

همچنین عدم پایبندی نویسندگان به توضیح کلمات و اصطلاحات نامفهوم، سلیس و روان نبودن زبان اثر متناسب با توانائی­های خوانندگان عمده­ ترین، مشکلات داستان­ها از نظر زبان و بیان و شیوه­­ نگارش بودند.

 

وی درباره تصاویر موجود در این کتابها اظهار کرد: تصاویر بکار رفته از چندان کیفیت هنری برخوردار نبوده و قادر به تحریک خلاقیت کودکان نبودند و هیچ­گونه وحدت رویه­ای در تصویرگری از چهره پیامبران و امامان وجود نداشت.

 

همچنین از نظر وضعیت ظاهری و کیفیت ارائه مشکل خاصی دیده نشد و آثار در سطح قابل قبولی بودند.

 

دکتر مهدی محمدی در پایان پیشنهاداتی را جهت بهبود وضعیت حوزه داستانی کودک و نوجوان ارائه کرد و گفت: لازم است در ترکیب اعضای هیات نظارت بازنگری صورت گیرد و متخصصان روانشناسی، ادبیات، تاریخ، مسائل دینی و علوم کتابداری به اعضاء هیات نظارت و اصلاح فرآیند صدور مجوز بر کتاب­های دینی افزوده شوند.

 

همچنین از نظرات کمیته به جای نظرات شخص استفاده گردد. نیز لازم است پژوهشگاه ادبیات کودک و نوجوان تاسیس شود. انتشار مجلات تخصصی، صدور مجوز و اعطای تسهیلات و حمایت­های مادی و معنوی از ناشران مناطق دور دست، تدوین سیاست­های ­مدون در خصوص چگونگی بهره­مندی افراد و ناشران از حمایت­های سازمان­های دولتی و تدوین سیاست­های ­مدون در خصوص قیمت آثار تولید شده از سوی ناشران دولتی و خصوصی دیگر پیشنهادات وی برای  مسئولان فرهنگی کشور بود.