نرم افزار سیستم جامع RICeST در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری عملیاتی شد

 

دکتر جعفر مهراد، رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در گفتگو با پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) با اعلام این خبر افزود: رشته كتابداري و اطلاع رسانی به دليل سر و كار داشتن با اطلاعات فراوان و افزايش روز افزون اطلاعات، همواره نيازمند استفاده از كامپيوتر و نرم افزارهاي مربوط به آن است. اين نرم افزارها مي­توانند عمليات ذخيره، بازيابي، جستجو، ويرايش و ... بر روي اطلاعات كتابها و مدارك موجود در كتابخانه را به راحتي انجام دهند. با وجود سيستمهاي كامپيوتري در كتابخانه­ها است، كه مي­توان صحبت از كتابخانه الكترونيكي، مجازي، كتب الكترونيكي، نشريات الکترونيکی و ... كرد.

وی افزود: در واقع نرم افزار اطلاع رسانی و کتابخانه ای، نرم افزاري است كه براي ذخيره و بازيابي اطلاعات مدارك موجود  و انجام امور مربوط به كتابداري و اطلاع رسانی، از جمله جستجوي اطلاعات، گردش مواد، توليد انواع گزارشات، نمايه سازی، سازماندهی (فهرستنويسی) ايجاد شده است. بنابراين با استفاده از اين نرم افزار اولا" دسترسي به اطلاعات با سرعت بيشتري انجام مي پذيرد، ثانيا" بسياري  از امور كتابخانه و مراکز اطلاع رسانی با دقت و كارايي بيشتر و هزينه كمتر انجام خواهد شد.

دکتر جعفر مهراد درخصوص پروژه نرم افزار سیستم جامع RICeST گفت: از سال 1387 مرکز منطقه­ای برای تهيه نرم افزار RICeST مطالعات مقدماتی را انجام داد. سپس در خصوص شناخت، تحليل، طراحي و پياده‌سازي نرم­افزار از گروه مهندسين کامپيوتر و کارشناسان نرم­افزار اين مرکز که دارای تخصص برنامه نويسی هستند استفاده کرده و علاوه بر آن از نظرات گروهی از اساتيد کتابداری و اطلاع رسانی و نيز کارشناسان کتابداری برای رفع نواقص موجود استفاده شد.

وی در ادامه بیان کرد: هدف از اجرای اين نرم افزار ايجاد سيستم يکپارچه اتوماسيون کتابخانه­ای است. چنين سيستمی کنترل پايگاه­ها، اسناد و مدارک را امکان پذير نموده است. به طور کلی جامع شدن سيستم و گردش کاری، امکان تعريف نقش  برای کاربران را میسر نموده و کاهش هزينه­ها و جستجوی جامع را به دنبال دارد.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اظهار داشت: با توجه به اين که مرکز منطقه­ای، مرکزی اطلاع رسانی است که خدمات متنوع را ارائه می­دهد نيازمند اين است که در صورت لزوم، تغييرات لازم زودتر انجام گيرد تا سيستم دچار مخاطره نشود و خود مرکز، مسئول پشتيبانی و به روز رسانی آن باشد که ديگر نيازمند شرکتها و يا سازمانهای خصوصی نباشد و هزينه زيادی صرف پشتيبانی آن نگردد.

سپس وی به مزایای نرم افزار مذکور اشاره کرد و گفت: يکی از مزايای نرم افزار موجود اين است که بين تمام پايگاههای اين مرکز هماهنگی وجود داشته و همديگر را پوشش می­دهند، این امر امکان جستجوی متمرکز همانطور که در شکل قابل مشاهده است، را فراهم می آورد . از جمله مزایای ديگر سامانه، می­توان کاردکس نشريات را نام برد که در سيستم های پیشین بصورت کامل وجود نداشت و موجودی نشريات را به صورت جداگانه از هم تفکيک نمی­کرد در صورتيکه در سامانه RICeST موجودی نشريات به طور کامل و با جزئيات نشان داده می­شود. Accounting غير متمرکز،  بدين معنی که قبلا" می­بايستی Account برای هر فرد در هر پايگاه به طور جداگانه تعريف کرد ولی در اين سيستم در يک جا فقط با انتخاب پايگاه مورد نياز اين کار انجام می­شود.

دکتر مهراد بیان کرد: همچنين برای جستجو يک موضوع خاص بايد جستجو در چندين پايگاه (پايگاههای مستقل) صورت می­گرفت که اين کار، بسيار دشوار بود. بعضی از اطلاعات  پايگاه­های موضوعی به عنوان مثال سيل ، سوخت ، ايران ليزا و ايران کامپنديکس با اطلاعات مشترک می­توانست در يک پايگاه وجود داشته باشند در صورتيکه در چندين پايگاه با عناوين مختلف نگهداری می­شدند که اين امر باعث بوجود آمدن افزونگی در ميان داده ها شده و موجب استفاده از  فضای اضافی برای نگهداری آنها بود. يکی ديگر از موارد را می­توان به پايگاه نشريات الکترونيکی اشاره نمود. در سيستم های پیشین برای ايجاد چنين پايگاهی قسمتی در نظر گرفته نشده بود، صفحات وب و اطلاعات بايد به صورت دستی ساخته و وارد می­شدند که اين موضوع زمان زيادی را به خود اختصاص داده و نيروی انسانی هم به هدر می­رفت در صورتيکه در سيستم جديد ديگر نيازی به اين زمان و نيروی انسانی نيست و به صورت خودکار اين صفحات ساخته شده و اطلاعات مربوطه در آن قرار مي­گيرند هم اکنون ایران ژورنال دارای نسخه های فارسی ، انگلیسی و عربی نشریات الکترونیکی است.

 

 

 

وی افزود: کلیه پايگاه های مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در آدرس اینترنتی این مرکز www.ricest.ac.ir در دسترس عموم قرار دارد.

وی در خصوص قابلیت های این نرم افزار گفت: از جمله قابلیت های موتور جستجوی RICeST امکان جستجوی هم زمان در تمامی مواد اطلاعاتی و مرتب سازی آنها بر اساس رتبه می باشد. در صورت نیاز به فایل تمام متن مدارک با اشتراک کاربران گرامی در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری امکان دسترسی به اصل فایل تمام متن از طریق شبکه جهانی اینترنت وجود دارد.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری بیان کرد: در ضمن پایگاه های مستقل نیز هر کدام دارای موتور جستجوی اختصاصی است که در صورت نیاز کاربران می توانند از این موتورهای جستجو استفاده نمایند.

به گفته مهراد: برخی از پایگاه های اطلاعاتی مرکز منطقه ای که در سایت این مرکز به آدرس www.ricest.ac.ir در دسترس کلیه علاقه مندان قرار دارد عبارتند از: «ایران ژورنال : دسترسی به اطلاعات نشریات ادواری ایران»، «پایگاه مقاله های الکترونیکی فارسی E-Article» : در این پایگاه امکان دسترسی به تمام متن مقالات نشریات فارسی فراهم است. موتور جستجوی اختصاصی این پایگاه امکان جستجوی تخصصی را به سهولت امکان پذیر می نماید.

همچنین وی از دیگر پایگاه های در دسترس در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به «پایگاه کتابهای الکترونیکی» که امکان مشاهده کتابهای الکترونیکی را برای مشترکین بصورت برخط فراهم است؛ پایگاه نقشه ها و اطلسها، پایگاه طرح های پژوهشی، پایگاه مقاله های لاتین، پایگاه پایان نامه های فارسی و لاتین، پایگاه مقالات روزنامه ها، پایگاه مدیریت الکترونیکی اسناد، پایگاه چکیده انگلیسی مقالات نشریات فارسی Abstracts، پایگاه های تخصصی سیل ، سوخت و انرژی ، زلزله و ... اشاره کرد.