جایگاه علمی ایران در سطح جهان با چند پله صعود به مقام 21 رسید

 

دکتر جعفر مهراد سرپرست کمیته برنامه ریزی کتابداری و اطلاع رسانی و عضو گروه برنامه ریزی علوم اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفتگو با لیزنا گفت:  تغییرات رشد بهره وری در دانشگاه ها و موسسات پژوهشی با ایجاد ظرفیت ها و توانمندی های جدید و بهبود کارایی عامل اصلی این ارتقاء است.

وی گفت: بر این باورم که بین ورودی ها (شامل بودجه، دانشجویان تحصیلات تکمیلی، تدوین و اجرای سیاست های مناسب آموزش عالی و تحقیقاتی) و خروجی های دانشگاه ها و موسسات پژوهشی رابطه ای مستقیم وجود دارد.

وی خاطر نشان شد: در این موقعیت، حضور و تاثیر استادان و پژوهشگران را در جریان خلق دانش و تولید علم به روشنی می توان احساس کرد.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام  افزود: آمریکا با جمعیتی بالغ بر 270 میلیون و با جذب نیروهای کارآمد از نقاط مختلف جهان 169320 یعنی  31.27 درصد از کل انتشارات سال 2011 (تنها 5 ماه اول سال میلادی) را به خود اختصاص داده است.

مقام دوم علم جهان ازآن جمهوری خلق چین است. دانشمندان این کشور در دانشگاه های دولتی و غیر دولتی 11.07 در صد از کل انتشارات سال 2011 یعنی 59970 مقاله را تولید کرده اند.

انگلستان، آلمان و ژاپن به ترتیب با تولید 41309 (7.63) درصد، 40587 (7.50) درصد، و 30826 (5.7 ) درصد در رده های سوم تا چهارم جهان قرار دارند.

وی بیان داشت: فرانسه با توجه به اینکه اکثر انتشارات خود را به زبان فرانسه به چاپ می رساند، با این وجود با تولید 27816 مقاله (5.137 درصد) در جایگاه ششم جهان نشسته است. کانادا، ایتالیا، اسپانیا و استرالیا نیز به ترتیب رتبه تولید علم هفتم تا دهم جهان را به خود اختصاص داده اند.

دکتر مهراد گفت: این کشورها در همین محدوده زمانی یعنی در 5 ماه اول سال میلادی به ترتیب 25024، 23333، 20302، و 19071 مقاله در نشریات معتبر بین المللی چاپ کرده اند.

دکتر جعفر مهراد در ادامه افزود: در قاره آسیا 4 کشور جلوتر از ایران است: کره جنوبی با رتبه 11، هندوستان با رتبه 12، تایوان با رتبه 15، و ترکیه با رتبه 17.

وی گفت: جالب است توجه کنیم کشور روسیه با تمام وسعت و عظمتی که دارد با تولید 8900 مقاله یعنی 1.644 درصد از کل انتشارات سال 2001 در ردیف 18 قرار گرفته است. رتبه های 19 و 20 نیز به سوئد و بلژیک تعلق دارد.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری  تصریح کرد: از تلاش هوشمندانه دانشمندان و پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران می توان دورنمای آینده و فناوری را در ایران ترسیم و در اختیار سیاستگذاران قرار داد.

وی خاطرنشان شد: خدمات ارزنده دانشگاهها و موسسات پژوهشی در تولید علم باعث شده است تا منزلت ایران در بین کشورهای جهان به خوبی تعریف شود، طوری که بر اساس این منزلت ایران توانسته است در عرض 5 ماه گذشته در جایگاه 21 جهان از نظر تولید علم بنشیند.

مهراد افزود: ایران با تولید 7127 مقاله یعنی 1.316 درصد از کل انتشارات جهان را به خود اختصاص داده است. این رقم و این جایگاه در واقع معیار و اندازه ای از پیشرفت و موفقیت سیاست ها است که از نتایج اولویت های تحقیقاتی حاصل شده است.

دکتر جعفر مهراد بیان داشت: مشارکت بهنگام دانشگاه ها و موسسات پژوهشی در تولید علم درجه بالایی از اجماع سیاست های کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، کمیسیون بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجلس، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و شورای عالی انقلاب فرهنگی را نشان می دهد.

وی ادامه داد: تفاوت بین تولیدات علمی ایران با کشور روسیه برابر با 1328 مدرک و با کشور بلژیک که در جایگاه 20 ایستاده است برابر با 213 مقاله می باشد. کشورهای لهستان، دانمارک، اتریش بعد از جمهوری اسلامی ایران قرار دارند.

رژیم اشغالگر قدس، یونان، نروژ، پرتغال، فنلاند، سنگاپور، مکزیک، ایرلند، جمهوری چک و نیوزلند به ترتیب در جای 26 تا 35 جهان نشسته اند.

دکتر مهراد در پایان گفت: ضعف تحقیقات در ایران احساس نمی شود. تحقیقات توسعه ای و کاربردی در اولویت سیاست های علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. با اندک حرکت دیگر، ایران می تواند در زمره کشورهای علمی نوظهور تجلی پیدا کند.

وی خاطرنشان شد: توسعه زیر ساختها به این مقوله کمک شایان توجهی خواهد کرد و این هدفی است که مجموعه دولت در تمامی ابعاد و جنبه ها باید دنبال کنند. توسعه علمی به تنهایی میسر نیست.