گزارش نهایی سومین روز نشست های تخصصی حوزه کتابداری و اطلاع رسانی سرای اهل قلم

نشست اول با موضوع "ابزارهاي ترويج علم و متوليان آن" که در ساعت 14 آغاز شد توسط دكتر محمد حسن زاده،  عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و  مدير گروه ترويج علم مركز تحقيقات سياست علمي كشور، دكتر عبدالرضا نوروزي چاكلي، عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد،  دكتر عباس حري ، استاد پیشکسوت دانشگاه تهران، دكتر منصور وصالي، عضو هیات علمی دانشگاه شهید رجایی، دكتر مهدي زارع، رئیس مرکز پیش بینی زلزله، با محورهای محورهای شناخت متولیان ترویج علم و ابزارهای مورد استفاده، وضعیت موجود ترویج علم در ایران، وضعیت مطلوب ترویج علم، چالش ها و مشکلات ترویج علم با تاکید بر ایران، راهکارها و پیشنهادهای رشد ترویج علم در ایران برگزار شد.

در این جلسه دكتر محمدحسن‌زاده، مدير گروه ترويج علم مركز تحقيقات و سياست علمي كشور گفت: ترويج علم، مجموعه‌اي از فعاليت‌ها در راستاي همگاني كردن علم ميان اقشار جامعه و همزباني بين عالمان و سايرافراد است؛ به گونه‌اي كه ديگران با درك علم به حمايت از آن بپردازند. خانواده، رسانه‌ها، آموزش و پرورش، آموزش عالي، كتابخانه‌ها، موزه‌ها و ... از جمله متوليان ترويج علم اند.

دکتر نوروزی چاکلی مدير گروه علم‌سنجي مركز تحقيقات و سياست علمي كشور در این نشست گفت: ديد ترويجي در علم، در رسانه‌ها محدود است و منابع آموزشي كافي براي ترويج علم در اختيار دانش‌آموزان قرار ندارد.

دكتر سعيد رضايي شريف‌آبادي، استاد كتابداري و اطلاع رساني که از دیگر سخنرانان اين نشست بود از پدر و مادر به عنوان نخستين متوليان ترويج علم ياد كرد و افزود: زماني علم در جامعه ترويج  مي شود كه كسب آن نياز اساسي اقشار مختلف به شمار آيد.

همچنين در اين نشست، دكتر مهدي زارع، استاد دانشگاه و رييس مركز پيش‌بيني زلزله گفت: امروزه علم به عنوان مبناي توسعه در كشورهاي مختلف مطرح مي شود.

این نشست در ساعت 15.30 پایان یافت.

نشست دوم کارنامه نشر سرای اهل قلم،با موضوع " نقش و جايگاه علم سنجي در ارزيابي پژوهش" در ساعت 16 با حضور دكتر عبدالرضا نوروزي چاكلي، عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد و مدير گروه علم‌سنجي مركز تحقيقات سياست علمي كشور، و سخنرانان دکتر محمد حسن زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، دکتر حمزه علي نورمحمدی، عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد، دکتر سعيد اسدی عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد، دكتر سعيد رضايي شريف‌آبادي، عضو هيأت علمي دانشگاه الزهراء آغاز شد.

در این  نشست  دكتر محمدحسن‌زاده، گفت: علم‌سنجي به سنجش علم از دو بعد دروني و بيروني مي‌پردازد. بعد بيروني آن به برون‌داد و درون‌داد پژوهش اختصاص دارد و بعد دروني به بررسي علم، سير تكامل آن و تاثير آن در جامعه مي‌پردازد.

مدير گروه ترويج علم مركز تحقيقات و سياست علمي كشور افزود: تلاش‌هاي علم‌سنجي بايد برداشتي از نتايج كاربردي و فوايد يك پروژه يا مقاله ارايه كند.

همچنين، دكتر عبدالرضا نوروزي چاكلي، مدير گروه علم‌سنجي مركز تحقيقات و سياست علمي كشور گفت: يكي از اقدام‌هاي علم‌سنجي، تعيين پژوهش معتبر است. دکتر نوروزی چاکلی ادامه داد: پژوهشگري كه به استناد مي پردازد، ضمن اداي دين به پژوهشگران پيش از خود، ايده جديدي ارايه مي كند.

دكتر نوروزي بر لزوم پرهيز از كپي‌برداري در استنادها و ممانعت از خوداستنادي بيش از حد تاكيد كرد و در مورد جایگاه شاخص‌ها در ارائۀ نتایج واقعی مطالعات کتابسنجی و علم‌سنجی صبت کرد.

دكتر حمزه‌علي نورمحمدي، عضو گروه علم‌سنجي مركز تحقيقات و سياست علمي كشور، ديگر سخنران اين جلسه گفت: ISI فقط يكي از ابزارهاي علم‌‌سنجي است و معادل با آن نيست و گفت: علم‌سنجي نگاهي نقادانه به پژوهش و ارزيابي آن است.

همچنين در اين نشست، دكتر سعيد اسدي،  گفت: در مطالعات علم سنجي در ايران بيشتر به استناد توجه شده و علم‌سنجي در كشور بر پايه كتاب‌سنجي و درقالب سنجش كمي و استنادي توليدات پژوهشي انجام مي شود.

این نشست در ساعت 17.30 پایان یافت.

نشست سوم که از ساعت 18 شورع شد به موضوع " قواعد توصيف و دسترسي به منابع (آر.دي.ای.)" اختصاص داشت.

در این نشست محسن حاجي زين العابديني دانشجوی دکتری دانشگاه شهید چمران اهواز، در ابتدا به کلیات اولیه موضوع پرداخت و اینکه چه ضرورت هایی باعث به وجود آمدن آر. دی. ای. شد و همچنین در رابطه با نو بودن قضیه که  هنوز نسخه اصلی  اولیه آن منتشر نشده است صحبت کرد و درحال حاضر می توان از نسخه آزمایشی آن استفاده کرد.

سيد مهدي طاهري دانشجوی دوره دکتری علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران سخنران دیگر نشست تاریخچه ای از آر. دی. ای. را  گفت و استانداردها ی مرتبط با آر. دی. آی. و استانداردهای فرا داده ای را توضیح داد و به تشریح چهار چوب و ساختار آن پرداخت.

در ادامه این نشست سيد ابراهيم عمراني، رئیس کتابخانه پردیس علوم دانشگاه تهران با بیان این مطلب که ضرورت تغییر در قواعد فهرست نویسی توصیفی و همخوان شدن با محیط الکترونیکی باعث رفتن جامعه کتابدرای به سوی اف. آر. بی. آر. می شود، به زبانی ساده به مقایسه بین قواعد انگلو امریکن و قواعد آر. دی. ای. پرداخت و گفت: عملکرد این دو شبیه به یکدیگر  است با این تفاوت که ما در اینجا با یک شی اطلاعاتی روبرو هستیم و قواعد بر اساس نوع ماده طبقه بندی نشده است. و به این مطلب اشاره کرد که هنوز آر. دی. ای. آزمایشی است و پیاده سازی نشده است

یکی از مهمترین بحث های این نشست آموزش کتابدران بود و به عنوان یک مساله بسیار مهم مطرح شد که با توجه به جدید بودن موضوع آموزش کتابدران امری بسیار مهم است.

این نشست د رساعت 19.30 به پایان رسید.

شایان ذکر است هر روز از ساعت 14 تا 19:30 سه نشست تخصصی حوزه کتابداری و اطلاع رسانی  با همکاری خانه کتاب، انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، و اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی کتابداری (ادکا) در مصلی، زيرزمين شبستان، سالن فعاليت­هاي جنبي، سراي اهل قلم، كارنامه نشر برگزار می شود.

 

گزارشگر: طاهره علیمراد