به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) ، کارگاه  انضباط در جستجو و بازيابي اطلاعات با استفاده از مدل " فرايند جستجوي اطلاعات" Controlling in Information retrieval and Search with Information Search process model ، در ساعت 10:30 دقیقه  آغاز شد.

حمید قاضی زاده، دانشجوی دوره دکتری دانشگاه شهید چمران اهواز، در ابتدا فرآیند جستجو را تعریف کرد: جستجو يعني:"كاوش و كندكاو در يك يا چند منبع اطلاعاتي به قصد يافتن اطلاعات مورد نظر و رفع نياز اطلاعاتي".

وی در ادامه به مفاهيم و سير تحول جستجو  پرداخت و گفت مطالعات زیادی نشان داده‌اند که، توانایی جستجوگران در کسب نتایج مطلوب و دلخواه، اغلب ضعیف بوده و آنها آن گونه که باید، قادر نیستند تا به پاسخ منطبق با نیاز خود دسترسی یابند.

دلايل نياز به آشنايي با جستجو موضوع دیگری بود که قاضی زاده به آن اشاره کرد: عدم توانایی جستجوگران در انتخاب صحیح اصطلاح جستجو،  عدم توانایی جستجوگران در گزینش درست عملگرهای بولی، عدم استفاده از راهکارهای مشخص حین جستجو  و،  عدم اطلاع از اهمیت فرایند جستجو و پیچیدگیهای آن .

مدرس گروه کتابداری دانشگاه علامه طباطبایی، گفت: منابع تحقيق (منابع مرجع)، محملهايي هستند كه حاوي اطلاعات و دانش گوناگون بوده  كه به دو شكل  چاپی و الکترونیکی موجود مي باشند.

وی در ادامه به تفاوت ها و مشخصات موتورهای جستجو و پایگاه های اطلاعاتی، وب نارمئی، و وب سایت سازمانها پرداخت.

قاضی زاده در تعریف وب نامرئی گفت: بخشي از فضاي شبكة وب است كه توسط روبا تهاي موتورهاي كاوش قابل دسترسي و شناسايي نيست و به همين دليل در پايگاه اطلاعاتي آ نها وارد نمي شود، مثل صفحاتي كه براي دسترسي به آ نها نياز به گذر واژه  مي باشد، يا فايلهاي ديداري و شنيداري و تصاوير  و يا مثل درگاه های (Ports) سازمانهای خاص . وب نامرئی دارای بخش های وب مات يا تاريك، وب عميق، وب خصوصي و وب ملكي است.

مدلهای بازیابی اطلاعات بخش دیگر صحبت های قاضی زاده را تشکیل می داد که شامل جستجو و مرور می شود. همچنین وی به موضوع ربط عینی و ذهنی نیز اشاره کرد.

حمید قاضی زاده در تبیین ساختار مدل های جستجو، به دو نوع مدلهاي ماشين محور و مدلهاي انسان محور پرداخت.

وی از انواع مدلهای انسان محور به مدل آي اس پي، اثر كارل كولثاو، به نام ”فرايند جستجوي اطلاعات“   اشاره کرد که نوعی روش یادگیری است که مبتنی بر سازنده گرايي (Constructive) ميباشد و این مدل، الگوهای مشترک تجارب کاربران در فرآیند اطلاع­جویی برای یک وظیفه­ي پیچیده که دارای ابتدا و انتهای مجزایی است و مستلزم ساختن و یادگیری می­باشد را توصیف می­کند.

دانشجوی دوره دکتری دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: مطابق روانشناسي شناختي، براي ارائه دانش از دو روش متفاوت معرفي دانش مي­توان بهره برد: ا- دانش بياني 2- دانش روش مند.

در ادامه به موضوع نحوه پیدایش مسئله پرداخته شد. مسأله از يك فرايند سه گانه وضعيت مقدماتي، داشتن هدف و مسيرهاي جستجو  تشكيل مي شود.

قاضی زاده به نکات کلیدی در حوزه جستجو نیز پرداخت که شامل نقشه‌هاي مفهومي Concept maps، مشخص كردن كلمات اصلي جستجو می شوند. کاربران برای جستجو در فهرستهاي پيوسته، به سه لايه دانش نياز دارند و این لایه های دانش عبارتند از: دانش مفهومي، دانش معنايي، دانش مهارت فني.

مبحث پایانی این کارگاه به نقش کتابداران و مداخله گرهای جستجو اختصاص داشت: كتابدار به دانشجويان كمك خواهدكرد تا به طور انفرادي منابع و اطلاعات جمع آوري شده را تعبير، تفسير و ارزيابي كرده و دانش جديدي بياموزد. متخصصان و كتابداران با تركيب سه عامل، تعيين حدود و نحوي مداخله، راهنمايي و مشورت به عنوان راهكار(تبادل نظر) و،  شناخت مراحل فرايند جستجو، مي­توانند به مثابه دستورالعملي خاص، نقش مداخله و اثرگذاري داشته باشند.

این کارگاه در ساعت 12:30 به کار خود پایان داد و شرکت کنندگان گواهینامه های شرکت در کارگاه که با همکاری خانه کتاب، انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، و اتحادیه انجمن های علمی – دانشجویی کتابداری (ادکا) صادر شده بود؛ دریافت کردند.

شایان ذکر است هر روز از ساعت 10 تا 12:30 یک کارگاه تخصصی حوزه کتابداری و اطلاع رسانی  با همکاری خانه کتاب، انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، و اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی کتابداری (ادکا) در مصلی، زيرزمين شبستان، سالن فعاليت­هاي جنبي، سراي اهل قلم، كارنامه نشر برگزار می شود.