دکتر محمدرضا قانع، مسئول کارگروه دسترسی آزاد کمیسیون نظام اطلاع رسانی علم و فناوری حوزه پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در گفتگو با لیزنا، درباره پیشینه و نحوه تشکیل این کارگروه بیان کرد: در مهرماه 1388 در نهمین جلسه کمیسیون نظام اطلاع رسانی علم و فناوری ایجاد "کارگروه دسترسی آزاد به اطلاعات علمی" مصوب شد.
وی افزود: اولین جلسه کارگروه در آذرماه با حضور جناب آقای سید ابراهیم عمرانی، سرکار خانم دکتر هاجر ستوده، جناب آقای دکتر علیرضا نوروزی، جناب آقای دکتر حمیدرضا جمالی و سرکار خانم مهرتاش به عنوان دبیر کمیسیون تشکیل گردید.
دکتر محمدرضا قانع، درخصوص ضرورت تشکیل این کارگروه تصریح کرد: دسترسی آزاد به اطلاعات علمی با توجه به پیشرفتهای حاصل شده در فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی از ضروریات ارتباط علمی در سطح جهانی است. کارگروه دسترسی آزاد در جهت تحقق اهداف تحقیق و فراهم آوری بستر مناسب برای دسترسی بدون مانع به یافته های پژوهش (بویژه تحقیقاتی که با پشتوانه عمومی صورت گرفته است)، مسئولیت بررسی موضوع در سطح ملی و بین المللی و ارائه راهکارهای مناسب با عنایت به مسائل مبتلابه و زیر ساختهای فنی، جهت ایجاد و راه اندازی دسترسی آزاد به اطلاعات علمی را به کمیسیون نظام اطلاع رسانی علم و فناوری برعهده خواهد داشت.
مسئول کارگروه دسترسی آزاد کمیسیون نظام اطلاع رسانی علم و فناوری، درباره مأموریتهای کارگروه دسترسی آزاد کمیسیون نظام اطلاع رسانی علم و فناوری اظهار داشت: جهت محقق شدن مأموریتها، وظایف کارگروه دسترسی آزاد در چارچوب زیر برنامه ریزی گردید:
- تهیه گزارش جامع در قالب کتاب از وضعیت دسترسی آزاد (Open Access) به اطلاعات علمی در سطح جهان و فعالیتهای صورت گرفته و بررسی وضعیت فعلی ایران در این زمینه
- امکان سنجی ایجاد و راه اندازی مجلات دسترسی آزاد (Open Access Journals)، سپردنگاههای سازمانی (Institutional Repositories) و سپردنگاههای موضوعی (Subject – based Repositories) در کشور
- ارائه خط مشی ورود اطلاعات به محمل های دسترسی آزاد و پردازش آن
- ارائه راه حل های زیر ساختهای سخت افزاری و نرم افزاری دسترسی آزاد
- فرهنگ سازی و آموزش لازم در زمینه دسترسی آزاد به اطلاعات علمی و امتیازات آن
- ارائه تمهیدات تشویقی یا اجباری برای پیوستن مؤسسات آموزشی و پژوهشی کشور به سامانه دسترسی آزاد با معرفی نمونه های موفق در سطح بین المللی
- بررسی موضوع چالش برانگیز حق مؤلف و مالکیت فکری و ارائه راه حل مناسب در محیط دیجیتالی برای دسترسی آزاد با عنایت به بومی سازی
وی در پایان گفت: کارگروه دسترسی آزاد در طی یک سال گذشته ضمن برگزاری جلسات متعدد مسائل مربوط به دسترسی آزاد، بویژه مالکیت معنوی را مورد بررسی قرار داده است و با نهایی شدن آن، که اصل مهمی در دسترسی رایگان به محتوای نشریات است در جهت ایجاد و راه اندازی پایگاه مربوطه نقطه نظرات کارشناسی خود را به کمیسیون محترم نظام اطلاع رسانی علم و فناوری ارائه خواهد نمود.