با حذف پست کتابدار آموزشگاهی زیربنای خدمات اطلاع‌رسانی سست می‌شود

دکتر رحمت الله فتاحی، رئیس پیشین انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران و استاد گروه كتابداري و اطلاع رساني دانشگاه فردوسي مشهد در گفتگو با لیزنا در خصوص اقدام اخیر آموزش و پرورش مبنی بر جایگزینی کتاب یار در اداره امور کتابخانه های مدارس به جای کتابدار متخصص بیان کرد:

در طول 10 سال گذشته کتابداران و انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران تلاش کردند که با وزارت آموزش و پرورش و بويژه با بخشی از معاونت پرورشي که اداره کتابخانه هاي آموزشگاهي را برعهده داشت ارتباط برقرار كنند. در اين راستا، هدف آن بود كه معاونت پرورشی آموزش و پرورش که وظیقه پشتیبانی از کتابخانه های مدارس را برعهده داشت اين کتابخانه ها را تقویت کند و بر این اساس  با توجه به آئين نامه موجود مبني بر اين که کتابخانه ای که داراي بیش از 3000 جلد کتاب باشد باید نیروی متخصصی کتابداری اداره آن را برعهده بگیرد.

وی افزود: اما علیرغم تلاشهای بسیار دست اندرکاران حوزه کتابداری و اطلاع رسانی کشور در اين زمينه، از سوی وزارت آموزش و پرورش نسبت به اجرای آن مقاومت نشان داده شد.

عضو هیأت علمی گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار داشت: در این راستا، در سال 1388 با کمک انجمن کتابداری و گروه کتابداری دانشگاه فردوسی مشهد و نيز وزارت آموزش و پرورش توانستیم همایش کتابخانه های آموزشگاهی را برگزار کنیم. البته لازم به ذکر است که بعد از تلاش بسیار فراوان توانستیم حمایت مالی آنها را برای این همایش فراهم کنیم. نگاهي به مقاله هاي علمي كه بسياري از آنها مبتني بر پژوهش بود  و همینطور مرور بيانيه اين همايش، مي تواند دغدغه و هدف جامعه كتابداري را نسبت به مسائل كتابخانه هاي آموزشگاهي نشان دهد.

وی درخصوص بیانیه همایش گفت: در این بیانیه تأکید گردید که لازم است کتابخانه های آموزشگاهی تقویت شوند و عملا پست کتابدار به نیروی متخصص همین رشته واگذار شود.

دکتر فتاحی در ادامه بیان کرد: در هر صورت با رخدادهایی که اخیرا اتفاق افتاد، آموزش و پرورش پست کتابدار را حذف کرد و این در واقع نوعی دور زدن جامعه کتابداری به شمار می رود. این در حالی است که امروزه از جامعه دانایی محور و جنبش نرم افزاری صحبت فراوان به میان می آید و توجه به رشد فكري و معرفتي دانش آموزان كه مديران فردا هستند به منزله يك اصل پايه پذيرفته شده است.

وی تأکید کرد: کتابدارها در طول دوره تحصیل و در دروس تخصصی خود، در مورد کتابخانه های آموزشگاهی آموزش می بینند و دانش كسب مي كنند. پایان نامه ها و مقاله های بسیاری توسط کتابداران در زمینه مسائل كتابخانه هاي آموزشگاهي نگاشته شده است. همچنین تاکنون میزگردهایی در زمینه کتابخانه های آموزشگاهی برگزار شده است که نشان از اهمیت این حوزه در رشته کتابداری و اطلاع رسانی دارد.

استاد رشته کتابداری و اطلاع رسانی تصریح کرد: تبعات حذف پست کتابدار این مسأله است که زیر بنای خدمات اطلاع رسانی که باید به معلمان و دانش آموزان ارائه شود سست می شود و نهايتا كيفيت و عمق آموزش و يادگيري افت پیدا می کند. در حالی که در کشورهای پیشرفته به کتابخانه آموزشگاهی توجه زیادی می شود و هر مدرسه کتابدار دارد و معلم – کتابدار توانسته نقش خود را به خوبی ایفا کند.

دکتر فتاحی یادآور شد: وزارت آموزش و پرورش بنا بر مصلحتی که خود می داند این پست را حذف کرده و به جای کتابدار، کتاب یار را از بین نیروهای پرورشی و دانش آموزان جایگزین کرده است. در واقع ما هرچه تلاش کردیم اثر بخش نبود.

وی یادآور شد: حتی در آموزش و پرورش بخشی برای پشتیبانی امور کتابخانه ها وجود داشت که تهیه کتاب و ارسال آن برای مدارس از آن طریق صورت می گرفت و از آن طریق هم امور کتابخانه ها پی گیری شد اما متاسفانه وجود چنین واحدی نیز هیچ تاثیری نداشت.

دکتر رحمت الله فتاحی تأکید کرد: فردی که آموزش تخصصي و كافي در اين زمينه نديده باشد و دانش و آگاهی لازم را نداشته باشد نمی تواند در ک درستی از کتابداری و اهمیت وجودي آن در کتابخانه های مدارس داشته باشد.

وی در ادامه درخصوص اهمیت حضور کتابدار در کتابخانه های آموزشگاهی و تأثیر ایجاد درک درست در دانش آموزان و در اذهان عمومی جامعه گفت: ذهنیتی که دانش آموز و معلم نسبت به کتابدار پیدا می کنند با توجه به نبود کتابدار متخصص در کتابخانه های آموزشگاهی، نمی تواند تصویر خوبی از کتابدار و کتابداری به وجود آورد.

استاد رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی در پایان اظهار داشت: به نظر من انجمن کتابداری باید جلسه ویژه ای با وزیر آموزش و پرورش و مسئولین مربوطه داشته باشد و شرایطی را فراهم کند که بتواند در این مورد این افراد را توجیه کند و تبعات این مساله را بازگو نماید. همچنین از آنجا که کتابخانه ملی، یک نهاد اساسی و تاثيرگذار در حرفه کتابداری و اطلاع رسانی است می تواند نقش موثری در این زمینه داشته باشد. بدون ترديد، توجه به كتابخانه هاي آموزشگاهي و به كارگيري كتابداران متخصص مي تواند زمينه رشد فكري و دانشي بايسته را در دانش آموزان براي ادامه تحصيل به وجود آورد.