دردسرهاي بن‌كارت‌ الكترونيكي كتاب و اعتماد دوباره به بن‌هاي كاغذي

به گزارش لیزنا به نقل از فارس، بهمن دري، معاون فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، اخيراً موضوع گلايه‌مندي خانواده ناشران و معاونت متبوع خود از عامليت بانك صادرات ايران را آشكار و رسانه‌اي كرده است. با اين حساب به نظر مي‌رسد تعامل و مراودات وزارت ارشاد با اين بانك به عنوان دستگاه عامل و صادركننده بن‌كارت‌هاي الكترونيكي كتاب به نقطه انتهايي برسد و بانك يا مؤسسه اقتصادي ديگري براي اين منظور پاي ميز قرارداد بنشيند. 

البته با سرعت كند تغييرات و تحولات در معاونت فرهنگي ارشاد و از طرفي موانع موضوع، به نظر نمي‌رسد خيلي زود اين اتفاق بيفتد و يارانه‌هاي خريد كتاب را بايد همچنان در بن‌كارت‌هاي الكترونيكي قبلي مشاهده كرد. چرا كه تغيير بانك عامل و تعويض هزاران كارت خريد كتاب، كار بسيار دشواري است كه به برنامه‌ريزي و مراجعه گسترده دارندگان اين كارت‌ها براي تعويض نياز دارد. 

اعضاي انجمن‌هاي ادبي، نويسندگان، روزنامه‌نگاران، مديران فرهنگي، دانشجويان، اساتيد دانشگاه و فعالان حوزه‌هاي گوناگون فرهنگ در سراسر ايران از جمله كساني هستند كه سال‌ها اين كارت‌هاي الكترونيكي را در اختيار دارند و با شارژ آن از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در ايام برگزاري نمايشگاه بين‌المللي كتاب و هفته كتاب جمهوري اسلامي، كتاب‌هاي مورد نياز خود را به رايگان تهيه مي‌كنند. اين در حالي است كه علاوه بر همكاران ارشاد در 7 معاونت و بيش از 31 اداره كل در سراسر كشور، تمام مديران و كاركنان 13 نهاد و شوراي زير مجموعه وزارت ارشاد مانند شوراي فرهنگ عمومي، شوراي گسترش زبان و ادب فارسي، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، سازمان اوقاف و امور خيريه، سازمان حج و زيارت و ... از اين كارت‌ها استفاده مي‌كنند كه در مجموع، تعدادشان بسيار زياد و قابل اعتناست. 

تغيير بانك عامل براي ارائه خدمات بن‌كارت‌هاي الكترونيكي مستلزم تغيير در زيرساخت‌هاي متعددي است كه يكي از آنها، تغيير كاربري برخي كارتخوان‌هاي فعال در فروشگاه‌ها و نمايشگاه‌هاي كتاب است. چرا كه همه دستگاه‌هاي پيوسته به شبكه اين بانك، قابليت خوانش كارت‌هاي بانكي صادرشده از سوي آن را ندارند. به اين معني كه كارتخوان‌هاي ويژه‌اي از سوي بانك صادرات براي جابه‌جايي مجازي پول در اختيار ناشران قرار گرفته است و امكان استفاده از بن‌كارت‌هاي الكترونيكي در مراكز تجاري و پايانه‌هاي فروشگاهي وجود ندارد. 

اين موضوع، البته به خودي خود در سال‌هاي اخير، به وجود آورنده مشكلاتي نيز بوده كه برجسته‌ترين آنها در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران رخ عيان كرده و خريداران كتاب را با دردسر مواجه كرده بود. اين در حالي است كه كارتخوان‌ها در دوره اخير نمايشگاه، نه تنها دير در اختيار ناشران قرار گرفت كه براي اجاره آنها در طول نمايشگاه، رقمي معادل 25 هزار تومان هم از سوي بانك عامل مطالبه شد. 

اين اتفاقات موجب شد تا ناشران شكايت خود را به وزارت ارشاد ببرند و نهايتاً معاون فرهنگي وزير از اين جمله استفاده كند كه: «در بحث يارانه‌ها بانك صادرات هر نوع اذيتي كه ممكن بود بر سر مجموعه ما آورد.» 

با اين اظهار نظر بهمن دري و مشكلات ناشي از تعويض بانك عامل، به نظر مي‌رسد كه ارشاد، دوباره و پس از سال‌ها، چاپ و واگذاري بن‌هاي كاغذي را از سر گيرد و كم‌تر به شيوه‌هاي الكترونيكي و روش‌هاي مجازي و غيرفيزيكي تكيه كند. البته اين بدان معنا نيست كه ارشاد، نشر بن‌هاي كاغذي را كنار گذاشته و آن را متوقف كرده است؛ بلكه در همه سال‌هايي كه استفاده از بن‌كارت‌ها رايج شده بود، بن‌هاي كاغذي نيز چاپ و واگذار مي‌شد. 

با اين گفته‌هاي معاون فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، واسپاري انتقال يارانه كتاب به حساب خريداران اين محصول فرهنگي به يكي از بانك‌هاي نيمه دولتي بسيار محتمل است؛ بانكي كه زيرساخت‌هاي لازم را در شهرستان‌هاي مختلف داشته باشد تا ارشاد بتواند مراجعه‌كنندگانش در نمايشگاه‌هاي استاني كتاب را نيز از خدمات يارانه‌اي خود در عرصه انتقال مجازي پول راضي و قانع كند. 

بايد منتظر ماند و سرانجام اين ماجرا را به تماشا نشست. اينكه بالاخره مناقشه سه ضلعي ناشران ـ ارشاد ـ بانك صادرات بر سر كارتخوان‌ها و ارائه خدمات بن‌كارت الكترونيكي به كجا مي‌انجامد و آيا مي‌شود به همين سادگي بانك عامل را عوض كرد يا نه.