18 تیر روز ملی ادبیات کودک و نوجوان

لیزنا (گاهی دور / گاهی نزدیک: 86): فرزانه طاهری، سرپرست کتابخانه موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان: تعریف روزهای مناسبتی موضوعی در تقویم رسمی کشور باید آنچنان ظرفیتی داشته باشد تا تمامی فعالیت ها فرهنگی آن حوزه موضوعی و تمامی فعالین آن حوزه چه در نهادهای آموزشی، پژوهشی و اجرایی را تحت پوشش قرار دهد و بهانه ای باشد برای غربال کردن آنچه بر یک حوزه موضوعی گذشته و تجمیع خرد جمعی علاقه مندان و دست اندرکاران واقعی آن برای بهینه کردن تمامی فعالیت های آن حوزه موضوعی.

2 سال پیش اعلام شد، شورای عالی انقلاب فرهنگی، بنابر پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی ۱۸ تیر را به عنوان روز رسمی ادبیات کودک و نوجوان در کشور اعلام کرده است. روزی که  مقارن بود با روز درگذشت مهدی آذریزدی نویسنده و بازنویس خوب کشورمان در سال 1388و این روز از سال 1392در تقویم رسمی کشوربه عنوان "روز ادبیات کودک و نوجوان" ثبت شد.

اما از آنجا که پیشنهاد این روز در بهمن ماه 1389توسط بنیاد مهدی آذریزدی در یزد مطرح شده بود تا نامگذاري اين روز فرصتي باشد براي پرداختن به جايگاه آذريزدي در كشور در مقام  یک نويسنده و بازنویس ادبيات كودك و نوجوان ایران، عملا روز ادبیات کودک و نوجوان به روز بزرگداشت زنده یاد مهدی آذریزدی تبدیل شد و این بنیاد در سال نخست برگزاری این روز نتوانست این روز را به یک ظرفیت ملی برای ادبیات کودکان در ایران تبدیل کند. برنامه های سال نخست تنها در حد روز یادمان مهدی آذریزی باقی ماند، و نه یادمان تمامی نهادها و فعالین این حوزه از روزگار دور تا به امروز در جای جای کشورمان و نه حتی نگاهی به جایگاه ادبیات کودک در ایران در عرصه های پژوهشی و آموزشی.

البته بسیاری از دست اندرکاران ادبیات کودک روز 18 تیر را با توجه به روز درگذشت یک نویسنده ادبیات کودکان روز مناسبی برای این مناسبت نمی دانستند و معتقد بودند با مشورت با دست اندرکاران این حوزه موضوعی اعضا شورای عالی انقلاب فرهنگی می توانستند روز مناسب تری را برای روز ادبیات کودکان در ایران اعلام کنند.

بنیاد آذر یزدی در نخستین گام فکر تبدیل بنیاد آذریزدی به فرهنگسرای آذریزدی را پیگیری کرد، تا مسئولان بنیاد بتوانند در کنار فعالیت‌های دبیرخانه این نویسنده، به فعالیت‌های فرهنگی دیگر ویژه کودکان و نوجوانان بپردازند.اسدا... شكرانه مسول دبیرخانه بنیاد آذریزدی در گفت و گویی با ایسنا در باره دلایل ایجاد فرهنگسرای آذریزدی می گوید: به این ترتیب ما می‌توانیم در کنار فعالیت‌های فرهنگی بویژه در حوزه ادبیات کودک و نوجوان در زمینه شناخت ایرانیان از آثار و شخصیت این نویسنده فقید فعالانه‌تر عمل کنیم. البته این مهم مشروط به پشتیبانی نهادهای فرهنگی دیگر همچون حوزه هنری، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است".از پیشنهادهای دیگر این بنیاد ايجاد مركز تخصصي مطالعات ادبيات كودك و نوجوان در مركز و جنوب شرق كشور بود که مقدمات تخصيص اين بنياد هم در حال برنامه ريزي است و برگزاري دوسالانه تصويرسازي آذريزدي. اما شکرانه همچنان این روز را با ظرفیت سالروز بزرگداشت آذریزدی معرفی می کند و می گوید: بنياد آذر يزدي در نظر دارد كارهاي زير بنايي براي بزرگداشت آذريزدي برنامه ريزي و اجرا كند و از كارهايي كه ممكن است پر سرو صدا باشد و مداوم نباشد پرهيز شود تا نامگذاري سالروز آذر يزدي بستر اين فعاليت ها را در استان فراهم كند.

برنامه های نخستین سال برگزاری این روز از طرف بنیاد آذریزدی به طور کامل با محوریت مهدی آذر یزدی برنامه ریزی شدند و این روز نتوانست بهانه ای برای پرداختن به بدنه اصلی ادبیات کودکان در ایران باشد. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در حرکتی برای این روز، تاریخ برگزاری شانزدهمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان را 15- 18 تیر همزمان با این روز قرار داد. به مناسبت این روز در محل این جشنواره غرفه ایی به کتاب های مهدی آذریزدی اختصاص داده شد و در برنامه‌ای دیدگاه‌های مهدی آذریزدی در حوزه ادبیات کودک مورد نقد و بررسی قرار گرفت.طبق برنامه از برگزیدگان این جشنواره در مراسم پایانی که همزمان با روز ملی ادبیات کودک و نوجوان 18 تیر، بود تقدیر شد.

امید که برنامه های سال 93 این روز با ظرفیت محتوایی ملی و توسط تمامی نهادها و فعالین این حوزه به جامعه علاقه مندان عرصه ادبیات کودک و نوجوان ارائه گردد.