نقشه و دانش مربوط به آن در کشور ما مظلوم واقع شده است

به گزارش خبرنگار لیزنا، یکشنبه 7 مهر 92، نشستی با عنوان «روش­های آرشیو، طبقه­ بندی و نگهداری نقشه­ های جغرافیایی در ایران و جهان» با حضور اساتید، مهندس سحاب، پروفسور بوربور، دکتر کامران، دکتر جعفری مذهب و با استقبال دانشجویان کارشناسی­ارشد مطالعات آرشیویی دانشگاه تهران و الزهرا و سایر دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش­ شناسی برگزار شد.

در ابتدای نشست مهندس سحاب – ریاست موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب – در مورد اهمیت نقشه در زندگی بیان کرد: «اهمیت و ضرورت نقشه در زندگی و حتی زندگی روزمره بر کسی پوشیده نیست. دانش مورد نیاز برای تصمیم گیری در مورد تعیین شرایط آب و هوایی، حمل و نقل، حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله و ... وابسته به نقشه است ولی متاسفانه این علم در کشور ما مظلوم و مهجور واقع شده است».

در ادامه رئیس موسسه سحاب در مورد انواع نقشه­ها و دیگر اسناد جغرافیایی گفت: «منابع جغرافیایی انواع مختلفی دارند، از جمله: نقشه، کره، اسناد، اطلس­ها، کتاب، مقالات، پایان­ نامه­ ها و .... انواع نقشه نیز عبارتند از: نقشه سیاسی، طبیعی، تاریخی، کهن، اقتصادی، منطقه­ای، موضوعی (تماتیک) و ...».

سپس ایشان پیشینه پژوهش در طبقه ­بندی و فهرست­ نگاری نقشه را به این شرح ارائه داد: «کتاب فهرست نقشه­ های فارسی (ناشر کتابخانه ملی)، وضعیت موجود مجموعه ­های نقشه­های جغرافیایی در کتابخانه­ های تخصصی تهران (شیرین اکبری)، بررسی وضعیت نقشه­ ها و اطلسها در ایران به ویژه در کتابخانه­ های تهران (عیسی گلفام)، فهرست نویسی مواد نقشه­ ای براساس ... (پرویز مویدطلوع) و ...».

مهندس سحاب در ادامه انواع روش­های طبقه­ بندی نقشه­ها را در دنیا با دیدی تحلیلی و انتقادی بررسی کرد و در مورد روش کتابخانه کنگره، موسسه آلمانی Geo-katalog، سازمان نقشه­ برداری کشور، کتابخانه ملی و موسسه سحاب توضیحاتی داد و در نهایت در مورد حفظ و نگهداری نقشه ­ها، قفسه­ های مورد استفاده و ... مطالبی ارائه نمود.

سپس دکتر جعفری مذهب (عضو هیأت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی) در مورد تفاوت طبقه­ بندی نقشه­ ها در کتابخانه­ های ملی و موسسه ­های تولید کننده نقشه گفت: «موسساتی مانند گئو و سحاب که تولیدکننده هستند سیستمی پیشرفته و پیچیده برای طبقه­بندی نقشه ها دارند و این کتابخانه ­های ملی را ملزم به استفاده از سیستم آنها نمی ­کند چون هدف و کارکرد متفاوت است. موسسات توليد كننده نقشه، نقشه­ ها را با اهداف مختلف، کارکرد متفاوت و ... تهیه می­کنند ولي کتابخانه­های ملی مثل ایران، بریتانیا و کنگره و سایر کشورها مجبور به استفاده از سیستمی ساده برای طبقه ­بندی هستند».

در ادامه دکتر معصومه کامران (عضو هئیت علمی و مدیر گروه علم اطلاعات و دانش­ شناسی دانشگاه الزهرا) در مورد آرشیو نقشه و ضرورت برگزاری چنین نشست­هایی افزود: «نقشه مانند سایر محمل­های اطلاعاتی است و برای سازماندهی نقشه باید تلاش کرد ولی مانند کتاب­ها که هر کدام از نظام­های رده بندی مزایا و معایبی دارند و کتابخانه ­ها با توجه به نیاز خود یکی را برمی­ گزینند برای نقشه نیز راهی برای سازماندهی و طبقه ­بندی مهیا می­ شود ولی موردی که در اینجا از آن غافل شدیم بحث دسترس پذیری نقشه­ هاست که باید به این مبحث نیز توجه ویژه­ ای بشود».

گفتنی است، نشست « پژوهشی در روش­های آرشیو، طبقه ­بندی و نگهداری نقشه ­های جغرافیایی (کتابخانه نقشه) در ایران و جهان» مورخ یکشنبه 7 مهر 1392 ساعت 10-12 در سالن شورای مرکز اسناد و کتابخانه ی مرکزی دانشگاه تهران با حضور مهندس محمدرضا سحاب برگزار شد.