از کتاب «کمیک ها و مانگاها و رمان‌های مصور» رونمایی شد

به گزارش لیزنا، بر اساس اعلام روابط عمومی انتشارات علمی و فرهنگی، این کتاب را رابرت اس . پترسن نوشته و مهرداد گروسی به فارسی برگردانده است.

در مراسم رونمایی از کتاب در ابتدا گروسی ضمن ارائه گزارشی از کتاب گفت «روایت گری تصویری» از چند تصویر برای روایت‌گری استفاده می‌کند. در این کتاب روایت‌های تصویری به روایت‌های تک فریم، روایت‌های تک صفحه پیش رونده و زنجیره‌ای و موارد دیگر تقسیم می‌شود.

وی افزود نباید به کمیک‌ها خیلی سطحی نگریست. روایت‌های تصویری یک نوع هنر نامرئی هستند به دلیل اینکه قراردادهایی را بین هنرمند و مخاطبین خود بوجود می‌آورند که هیچ وقت خوانده نمی‌شوند.

گروسی در معرفی فصل‌هایی از کتاب به ارتباط کمیک‌ها و روزنامه‌ها اشاره کرد و اذعان داشت وقتی تیراژ روزنامه‌ها بالا می‌رود که روایت‌های تصویری به متن غالب شود. کمیک‌ها وقتی وارد بطن جامعه می‌شوند، عرصه تجاری شدن کمیک شروع می‌شود.

محمدرضا جوادی یگانه، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، دومین سخنران این مراسم، از کمیک به عنوان یک ژانر ادبی یاد کرد و بحث را در پاسخ به این سوال که چرا کمیک در ایران رواج ندارد؟ ادامه داد.

وی ضمن اشاره به اینکه  تصویر غنای متن را بیشتر می‍‌کند گفت: در یک تصویر عناصر متعددی است و هرکسی به انتخاب خودش می‌تواند آن عنصر را انتخاب و برجسته کند.

جوادی یگانه افزود: ما با تصویر می‌توانیم سطوح و ابعاد متفاوت ایجاد کنیم و طبیعتا در پی آن تفسیرهای گوناگون هم برای ما درست می‌شود. وی کمیک را ساده‌تر از کتاب و نیز راهی برای افزایش مطالعه و علاقمندی نوجوانان به کتاب دانست.

این استاد دانشگاه گفت: «کمیک میتواند گزندگی متن را بگیرد یعنی یک چیزهایی را می توان در متن گذاشت که فقط افرادی که نگاه جدی تری به متن دارند قواعد پنهان آن را دریابند.»

جوادی یگانه درپاسخ به این سوال که چرا ما درایران کمیک نداریم گفت: تصویر باید در خدمت متن باشد و اگر چیزی به متن اضافه نکند کارکرد خوبی نخواهد داشت. بنابراین بخشی از کتاب‌های کمیک در ایران فانتزی هستند. به این دلیل که تصویر در متن یا باید علاقمندی در مخاطب بوجود بیاورد یا درک از متن را پیچیده کند.

سید‌مسعود صفوی، انیماتور، سومین سخنران برنامه، گفت من به عنوان فعالی که در این حوزه کار کرده‌ام  به این نظر رسیده‌ام که خاستگاه و نهاد صنعت  انیمیشن در تصویرگری است  و از تصویرگری  به عنوان یک حوزه ثبات و ایستا است. در حالیکه حوزه انیمیشن از ابتدا تا انتها همه بر محور حرکت متمرکز است. وی افزود باید در حوزه تصویرگری سرمایه گذاری صورت گیرد.

نوزادیان گرافیست و عضو انجمن تصویرگران و با تجربه عملی و حرفه‌ای در زمینه انیمیشن در جمع‌بندی مطالب اشاره کرد که تمام این حوزه‌ها وادی قصه‌گویی است و همواره در طول تاریخ خواسته بشر انتقال مفاهیم به هم عصری‌های خود بوده است. لذا ادبیات، قصه‌گویی و روایت عناصر مهم این حوزه محسوب می‌شود.

وی گفت کامیک یک هنر نامرئی است ودر عین حال که به فیلدهای مجاورش کمک می‌کند، خودش هم منحصر به فرد است و هم اینکه  یک فرم روایی کامل است.

در پایان مسعود کوثری مدیر عامل انتشارات علمی فرهنگی ضمن سپاسگزاری از میهمانان مراسم، از اهمیت حوزه کامیک و مانگا یاد کرد. و از نشر چند رمان مصور در انتشارات علمی فرهنگی خبر داد.

او همچنین گفت که مردم ایران بیشتر در زمینه طنز و روایت‌های کلامی پیشرفت دارند تا روایت‌های تصویری و به سهم احتمالی محدودیت‌های مذهبی در در عدم پیشروی ما به سمت و سوی تصویرگری اشاره کرد؛ همچنین کاربرد روایت‌های تصویرگری را در حوزه‌هایی از قبیل شهروندی ملزم دانست.

مهرداد گروسی مترجم کتاب «کمیک‌ها و مانگاها و رمان‌های مصور» در متنی  این کتاب را معرفی کرده است.

گروسی می‌نویسد: «کتاب «کمیک ها، مانگاها، و رمان های مصور» تاریخ روایت‌های تصویری و روند پیشرفت و پیچیده‌تر شدن و تبدیلشان به کمیک‌ها و مانگاها و رمان‌های تصویری امروزی را تشریح می‌کند. این کتاب به خاطر تنوع و حجم زیاد اطلاعاتی که در اختیار می‌گذارد حالت دانشنامه‌ای دارد، طوری که هر بخش از آن جدای از ارتباطش با دیگر بخش‌ها هویتی مستقل داشته و حجم عظیمی از اطلاعات در اختیار می‌گذارد. کتاب به روایت‌های تصویری هم از منظر فرمی و زیباشناسی و هم از منظر تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی، سیاسی، و ... نگاه می‌کند. و جالب آن که همه آن‌ها به شکلی موازی اتفاق می‌افتند. به طوری که مطالعه آن دیدی همه جانبه از معنا و مفعوم روایت‌های تصویری و انواع آن‌ها، نحوه شکل‌گیری و پیشرفتشان، عوامل موثر بر آن‌ها و شرایط کنونی و آینده‌شان در اختیار می‌گذارد. در واقع همان طور که روایت‌های تصویری زاییده ترکیبی از تمامی این شرایط  هستند، با تشریح همین شرایط است که فهم و درک‌شان نیز ممکن می‌شود.

کتاب از منظر تاریخی، قدیمی‌ترین روایت‌های تصویری و نحوه پیشرفت و تبدیلشان به کمیک‌های امروزی؛ از منظر جغرافیایی، ریشه‌ها و جایگاه روایت‌های تصویری در نقاط مختلف جهان از جمله چین، ژاپن، کره، انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، و امریکا؛ از منظر سیاسی، رابطه متقابل آن‌ها با سیاست، حکومت‌ها و تاثیرات دوسویه  آن‌ها بر هم؛ از منظر اجتماعی و فرهنگی، جایگاه آن‌ها در جوامع کهن و معاصر و سیر شکل‌گیری کمیک‌های زیرزمینی و بزرگسالانه و ارتباط آن‌ها با سواد و دانش عمومی؛ از منظر تجاری، سیر شکل‌گیری و تغییر و تحولات کمپانی های کوچک و بزرگ تهیه و نشر کمیک‌ها؛ از منظر تکنولوژیک، سیر پیشرفت تکنولوژی‌های چاپ و نشر از نقاشی تا انواع حکاکی و چاپ سنگی و نشر دیجیتال؛ و از منظر زیباشناسی، ارزش‌های هنری و جایگاه روایت‌های تصویری و کمیک‌ها در هنر کلاسیک و مدرن و به خصوص عکس‌العمل هنر معاصر نسبت به آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. در پایان نیز به نقش مدیوم‌ها و رسانه‌های مدرن دیجیتال در خلق، ترجمه، انتشار، و بسط و توسعه هر چه تمام تر کمیک‌های امروزی می‌پردازد. کتاب در مجموع به دنبال آن است تا نشان دهد تاریخ بهم پیوسته وسیع و عمیقی از هنر روایی در دنیای باستان وجود داشته که تا دوران مدرن نیز ادامه یافته و همچنان نیز ادامه خواهد داشت.

در مقدمه کتاب می‌خوانیم «متاسفانه اغلب مطالعات انجام گرفته در زمینه روایت‌های تصویری منحصرا بر روی کتاب‌های کمیک کثیرالانتشار امروزی تمرکز دارند.

نتیجه چنین نگاهی نیز محدود سازی تحلیل این فرم به نمودهای امروزی آن است. طوری که این نوع از محدودسازی، با اغراق در اهمیت ژانرهای جدیدی چون ابرقهرمانی و در نتیجه نادیده گرفتن توسعه بنیادین و گسترده تر این زبان بصری، طبیعت مدیوم کمیک‌ها را به انحراف کشانده است.

 تبعیض‌گرایی همچنین مشارکت تعداد محدودی از بدعت‌گذاران و انتشاراتی‌ها را به طور اغراق‌آمیزی برجسته می‌کند، بدون آن که به تحولات گسترده‌تری که چنین ابداعاتی را ممکن ساخته‌اند اشاره‌ای داشته باشد.

قطعا کمیک‌ها به صورت یک‌جا و تمام و کمال و در نتیجه یک ابتکار یا پیشرفت تکنولوژیک منفرد به دست نیامده‌اند، بلکه حاصل تغییراتی کند و گسترده در ادبیات بصری هستند که طی قرن‌ها و در بین صدها هنرمند در نقاط مختلف دنیا اتفاق افتاده‌اند. به همین سبب، مطالعه روایت‌های تصویری معاصر (کمیک‌ها، مانگاها، مانهواها، طراحی‌های به خط شده، هیستوریتاها، سرگام‌ها، فومتی‌ها، و...) باید دربردارنده تاریخ وسیع‌تر هنر روایی باشد؛ زیرا بدون برقراری ارتباط با این تاریخ، مطالعه کمیک های امروزی کاملا بی ارتباط با گرامر عمیق تر این زبان تصویری باقی خواهد ماند».

شایان ذکر است انتشارات علمی و فرهنگی در برنامۀ «عصر فرهنگ» که عصر هر دوشنبه برگزار می‌شود، با حضور اهالی فرهنگ و اندیشه به رونمایی از جدید‌ترین آثار خود می‌پردازد.

دوشنبه‌های فرهنگی در فروشگاه شماره ۲ این ناشر واقع در خیابان کریم‍خان، بین قائم مقام فراهانی و خردمند برگزار می‌شود و  حضور برای عموم علاقمندان آزاد است.