اولین روز همایش «تجاری سازی خدمات وکالاهای اطلاعاتی» برگزار شد

به گزارش لیزنا، اولین روز سیزدهمین همایش سراسری علمی- دانشجویی کتابداری واطلاع رسانی دانشگاه الزهرا(س)  با عنوان «تجاری سازی خدمات وکالاهای اطلاعاتی؛ آری یا خیر» از ساعت 9 صبح 27 اردیبهشت 1391 با تلاوت قرآن آغاز شد.

دکتر زویا آبام (دبیر علمی همایش و عضو هیدت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا) به ارائه سخنانی در خصوص ضرورت برگزاری همایش پرداخت. سپس فرزانه طالب حقیقی (دبیر اجرایی همایش) از روند کار اجرایی همایش و داوری سخن گفت.

در ادامه دکتر راغفر (استاد گروه اقتصاد دانشگاه الزهرا) به عنوان سخنران ویژه همایش در سخنانی نقش اقتصاد و ارتباط آن با کتابداری را تبیین کرد.

سپس دکتر امیرخانی (معاونت فرهنگی دانشگاه الزهرا) از فعالیت و زحمات برگزارکنندگان همایش های سالیانه کتابداری دانشگاه الزهرا قدردانی کرد.

در ادامه دکتر سعید رضایی شریف آبادی (عضو هیأت علمی گروه کتابداری و رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه الزهرا) با بیان تاریخچه ای از برگزاری همایش های سراسری کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا (س) از برگزار کنندگان همایش قدردانی کرد.

پس از آن در تیزری، فعالیت های 13 دوره همایش سالانه دانشگاه الزهرا به نمایش گذاشته شد.

در ساعت 10:30 با حضور دکتر سعید رضایی شریف آبادی، دکتر فریدون آزاده (عضو هیأت علمی گروه کتابداری دانشگاه علوم پزشکی تهران) – لعبت درخشانی (رئیس کتابخانه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا) مقاله اول توسط زهرا بتولی دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران با عنوان " اقتصاد اطلاعات: نقش اطلاعات در اقتصاد وارزش اقتصادی اطلاعات در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی" ارائه شد.

وی گفت: با توجه به اینکه امروزه کتابخانه ها در حصار جامعه ای پویا و پیچیده قرار گرفته اند. کتابخانه ها به عنوان مراکز اصلی مبادله این کالای اقتصادی، به منظور تداوم حیات در عصر اطلاعات ملزم به ارزیابی اقتصادی خدمات اطلاعاتی می باشند و اقتصاد علم رفتار انسان به عنوان رابط میان معاش و منابع کمیاب است. از آنجا که تمام فعالیت هایی که منجر به خلق، جمع آوری، پردازش، سازماندهی، اشاعه و استفاده از اطلاعات است شامل منابع کمیاب می شود لذا موضوع اقتصاد اطلاعات و مسائل مربوط به آن به یکی از مباحث مهم در مبانی علم کتابداری و اطلاع رسانی بدل گشته است و اقتصاد رابطی است بین منابع کمیاب و منابع سودمند.

هچنین بتولی کتابداران را پلی برای کاهش شکاف دیجیتالی و شکاف اطلاعاتی دانست.

مقاله دوم توسط  رویا پورنقی دانشجوی دکتری کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران با عنوان " مدیریت دانش و یادگیری مادام العمر، دوبال جدانشدنی اقتصاد دانش بنیان" ارائه شد.

وی در ارائه مقاله خود گفت: درعصر حاضر که عصر دانایی به حساب می آید، اطلاعات، فناوری اطلاعات و نیروی انسانی سه منبع مهم و کلیدی در سازمان ها محسوب می شود. اقتصاد دانش بنیان اقتصادی است که درآن تولید، توزیع و استفاده از دانش، عامل اصلی رشد، ایجاد ثروت و اشتغال زایی درهمه زمینه ها است.

وی در ادامه گفت: افراد برخوردار از سواد اطلاعاتی در هسته مرکزی عنوان مهمترین عامل تولید دراقتصاد نوین شناخته می شوند. سرمایه گذاری در دانش سبب افزایش بهره وری دیگر عوامل تولید می شود.

مقاله سوم توسط رضا رجبعلی بگلو، دانشجوی دکتری کتابداری واطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد و رضا خسروی دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری واطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد با عنوان " مدیریت روابط با مشتری برپایه هوش کسب وکار در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی" ارائه شد.

خسروی در ارائه پژوهش خود به گفت: کاربر/ مشتری مؤلفه کانونی فعالیت های سازمانی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی است و ضرورت بکارگیری مدیریت روابط با مشتری (سی. آر.ام)=Customer Relationship Management دراین مراکز قابل تبیین است. طراحی نظام سی. آر.امی که براساس هوش کسب و کار استوار گردیده می تواند برای مدیریت مؤثر برمنابع سازمانی دراین مراکز بکار گرفته شود که نمونه ابتدایی و کمتر توسعه یافته چنین نظام هایی را می توان در طراحی نرم افزارهای کتابخانه ای و فهرست های رایانه ای دسترسی همگانی (OPAC) مشاهده کرد.

وی در این مقاله به ضرورت وجود سی.آر.ام در کتابخانه ها، ارتباط بین هوش کسب وکار و نقش این دو نرم افزارهای کتابخانه ای اشاره کرد و درپایان الگویی مفهومی / عملیاتی درجهت مدیریت اطلاعات سازمانی دراین مراکز ارائه کرد.

در ادامه برنامه بخش پرسش و پاسخ برگزار شد و دراین بخش لعبت درخشانی تصریح کرد: کتابداران به عنوان حلقه واسط کالای تولید شده و مشتریان می باشند و حال بحث این است چقدر اخلاقی است که اطلاعات را به کاربران به فروش رساند. کتابداران باید به سه رویکرد توجه کنند: توزیع عادلانه کالا- امانت داری کالاها در ارائه- ارائه بهترین کالا.

درادامه دکتر آزاده گفت: کتابدار باید به سمت مشتری رود تا مشتری از خواندن آن مطلب در تولید دانش دیگر مؤثر باشد و در نتیجه کتابدار باید واسط بین کالا و محقق است.

در انتها دکتر رضایی شریف آبادی گفت: اگر الگوبرداری ما درست باشد در مسیر توسعه خوب پیش خواهیم رفت.

پنل اول در ساعت 12:20 به پایان رسید.

درساعت 14 نشست دوم با حضور دکتر حسنکیانی (عضو هیأت علمی گروه کتابداری و رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهرا)، دکتر علی جلالی ( عضو هیأت علمی گروه کتابداری دانشگاه علامه طباطبائی)، ریاحی (دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد) آغاز و مقاله ریحانه کیایی (کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت مدرس) با عنوان "بررسی اهمیت بخش اطلاعات اولیه در مسائل اقتصادی و تأثیر فناوری اطلاعات  و ارتباطات دراین حوزه" ارائه شد.

وی در سخنرانی خود گفت: اطلاعات در تولید و گردش امور بازار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در علم اقتصاد هم اطلاعات به دو حوزه کلی، یعنی بخش های اطلاعات اولیه و بخش های اطلاعات ثانویه تقسیم می شود. بخش های اطلاعات اولیه آن دسته از فعالیت هایی را در برمی گیرد که کالاها و خدمات اطلاعاتی را تولید می کنند، انتقال می دهند یا به طور مستقیم در فرآیندهای تولید، پردازش و توزیع اطلاعات دربازار رسمی قرار می گیرند. توجه به بخش های مختلف اطلاعات اولیه نشان می دهد قلمرو فعالیت های اطلاعات اولیه فراتر از قلمرو فعالیت های فناوری اطلاعات و یا فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد.

وی افزود: بسترهایی از فناوری اطلاعات که انتقال دانش در اقتصاد را پشتیبانی می کند عبارت است از فناوری های همکاری و توزیع دانش، کشف دانش، تولید و ذخیره سازی دانش و سخت افزارهای پشتیبان به منظور به کارگیری فناوری های مذکور.

همچنین وی در این پژوهش به بررسی مفهوم اطلاعات اولیه و ثانویه در علم اقتصاد و تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تهیه اطلاعات اولیه در یک نظام اقتصادی پرداخت.

مقاله دوم توسط فهیمه باب الهوائجی (دانشیار گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران) و مهسا نیکزاد (دانشجوی دکتری کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران) با عنوان  " اقتصاد کتابخانه های رقمی" ارائه شد.

نیکزاد در سخنرانی خود گفت: در حرکت از کتابخانه های سنتی به رقمی، با مسائل گوناگونی از جمله هزینه مواجهیم که البته کتابخانه های رقمی از نظر اقتصادی مزایای زیادی ازجمله استفاده همزمان چندنفر از یک منبع، عدم نیاز به مراجعه مکرر، هزینه راه اندازی کمتر، نگهداری و فضا و ... نسبت به کتابخانه های سنتی دارند که هدف این پژوهش این است که با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعه متون، به بررسی هزینه هایی که کتابخانه های رقمی با آن روبرو هستند  و مزایای کتابخانه های رقمی، مدل های اقتصادی پیشنهادی و تغییر نقش ها در حرکت به سوی کتابخانه های رقمی بپردازد.

مقاله سوم توسط پیمان جلیل پور (دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران) و زهرا احمدی ( دانشجوی کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه الزهرا (س)) با عنوان " مدل های بازیابی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، با تأکید برمدل بازاریابی 4P" ارائه شد.

زهرا احمدی گفت: بازاریابی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در راستای شناسایی، پیش بینی و برآورده ساختن رضایت مشتریان صورت می گیرد. کتابخانه ها می توانند از اصول بازاریابی به منظور شناسایی، پیش بینی و برآوردن خواسته ها و نیازهای مشتریان استفاده نمایند. در بین مدل های بررسی شده مدل بازاریابی 4P بیشترین کاربرد را درسطح کتابخانه های جهان داشته است. این مدل چهارجزء دارد که عبارتند از: 1. محصول، 2. بها، 3. مکان و4. فعالیت های تشویقی و ترغیبی. این مدل برای مواردی که محصول برای مشتری ارزش بالایی نداشته باشد کاربرد بیشتری دارد.

مقاله جهارم توسط قاسم آزادی احمد آبادی (کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی از دانشگاه تهران) و اکرم آزادی احمدآبادی ( کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی بین الملل) با عنوان " بررسی رویکردها و نظام های قیمت گذاری خدمات اطلاعاتی" ارائه شد.

قاسم آزادی احمد آبادی گفت: اطلاعات جزء ذخایر هرکشوری به حساب می آید و فعالیت های مربوط به آن پشتوانه برنامه ریزی، سیاست گذاری، مدیریت و شرط اساسی توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. مفهوم قیمت یکی از چهار رکن بازاریابی است و قیمت گذاری کالاها و خدمات اطلاعاتی هم تابع شرایط خاص خود است و با قیمت گذاری دیگر کالاها و خدمات تفاوت هایی دارد. سنجش ارزش اطلاعات منطبق بر نظام قیمت گذاری،  با توجه به ویژگی های منحصر به فرد کالای اقتصادی بسیار دشوار است.

وی در مقاله خود به نقش و جایگاه اطلاعات در فعالیت های اقتصادی و مسائل مرتبط با بازاریابی آن پرداخت. وی روش های مختلف قیمت گذاری برای خدمات اطلاعاتی را بررسی کرده و گفت که کتابخانه ها و مراکز خدمات رسانی به منظور کشف هزینه ها باید از ابزارهای معمول حسابداری پیروی کنند و با بهره مندی از این تسهیلات به محاسبه خدمات ارائه شده بپردازند و از نتایج به دست آمده به عنوان مبنای تعیین واحد هزینه استفاده کرده و هزینه ارائه خدمات را به درستی برآورد کنند.

همایش «تجاری سازی خدمات وکالاهای اطلاعاتی؛ آری یا خیر» با ارائه 7 مقاله در دو پنل فردا (پنجشنبه 28 اردیبهشت) ادامه خواهد یافت.

گزارش: مهدیه میرحسینی