آمارهای کتاب نخوانی در ایران و کتاب خوانی در جهان

 به گزارش لیزنا، چند سال پيش اعلام شد که سرانه مطالعه در ايران 2 دقيقه در سال است! همان زمان دبير کل نهاد کتابخانه هاي عمومي اعلام کرد که نخير آمار مطالعه در ايران 79 دقيقه در روز است! که البته در اين ميزان، سرانه  مطالعه  کتب درسي، کتب ادعيه، قرآن، صفحات مجازي و هر چيزي که به خواندن ربط داشته باشد، لحاظ شده بود. البته هيچ وقت گفته نشد که اين آمار چطور و با چه روش آماري و طي انجام چه مراحلي به دست آمده است. اعتراض هايي به اين آمار شد که چند دقيقه اي از آن را کم کرد و بالاخره اعلام شد آمار سرانه  مطالعه 75 دقيقه و 34 ثانيه محاسبه شده که 15 دقيقه و 17 ثانيه مربوط به کتاب، 21 دقيقه و 31 ثانيه براي قرآن و ادعيه، 32 دقيقه و 36 ثانيه روزنامه  و پنج دقيقه و 42 ثانيه به نشريه خواني اختصاص پيدا کرده است که هر دو فضاي مجازي و فيزيکي را شامل مي شود. حالا نکته مهم اين است که «سرانه  مطالعه» يک شاخص جهاني است که تعريف مشخص و دقيقي دارد. با اين تعريف، اين شاخص تنها مطالعه  کتاب(آن هم از نوع غيردرسي) را شامل مي شود؛ يعني نه مطبوعات، نه سايت هاي اينترنتي و مجازي که در اين سرانه همه اين موارد اعمال شده بود!

يک سال گذشت در طول اين مدت سرانه هاي مختلفي اعلام شد و يک بار 15 دقيقه هم در اين بين ديده مي شد و مسئولان از 79 دقيقه کوتاه آمدند و گفتندسرانه مطالعه ايراني ها حداقل 18 دقيقه (دقيقا 18 دقيقه و 47 ثانيه) است! که با يک حساب سر انگشتي و نگاهي به دور وبرمان مي توانيم قضاوت کنيم که اين آمار هم نمي تواند نشان دهنده وضعيت امروز ما باشد.

کتابخواني در دنيا

طبق آمارهاي جهاني، آمريکايي ها 20 دقيقه، انگليسي ها55 دقيقه و ژاپني ها 90 دقيقه از وقت خود را در شبانه روز به مطالعه  کتاب اختصاص مي دهند. بر اين اساس آماري که از سرانه  مطالعه  کتاب در ايران در کنار تمام نوسانات عددي(از 2 دقيقه به 15 دقيقه و آخرش 18 دقيقه رسيد) تا حالا ارائه شده است، نشان مي دهد که ايرانيان تقريبا به ميزان آمريکايي ها به مطالعه  کتاب علاقه مند هستند.

کشوري که بزرگ ترين توليد کننده نويسنده در جهان است

مردم ايسلند در سال، 40 کتاب مي خوانند که بعد از کشور فنلاند با خواندن 47 کتاب در سال، بيشترين مردم کتابخوان را دارند و هر 10 شهروند ايسلندي در طول زندگي خود يک کتاب تاليف مي کنند که بر اساس اين آمار ايسلند، بزرگ ترين کشور توليد کننده نويسنده در جهان محسوب مي شود. اگر اين نکته را مدنظر داشته باشيم که فقط 100 هزار نفر در «ريکياويک» پايتخت ايسلند زندگي مي کنند به اين نتيجه مي رسيم که 10 هزار نويسنده در اين شهر وجود دارد و خريد کتاب در ايسلند بيش از ديگر کشورهاي دنياست.

ژاپني ها در دنيا رتبه نخست را از نظر عادت به کتابخواني دارند

بر اساس گزارش يونسکو، ژاپن از نظر عادت به کتابخواني جايگاه نخست را در جهان دارد و 91 درصد مردم اين کشور به طور معمول کتاب، روزنامه و مجله مي خوانند؛ براي مثال يک ژاپني در سال بين 46 تا 47 کتاب مي خواند و 65 درصد مردم کره جنوبي نيز عادت به مطالعه دارند.

با اين حساب ايران در رده بندي سرانه  مطالعه بايد جايگاه واقعا آبرومندانه  و قابل افتخاري داشته باشد، اما در واقع چقدر مي توان به اين آمار و جايگاه، دلخوش و مطمئن بود؟!

مقايسه سرانه مطالعه ايران و کشورهاي ديگر ( البته مقايسه واقعي) نشان مي دهد مهم ترين انگيزه اي که باعث مي شود ايراني ها سراغ کتاب نروند بي نيازي از مطالعه و حس داناي کل بودن است. اگر کلاه مان را قاضي کنيم مي بينيم که ما آدم هاي با اعتماد به نفسي هستيم و اين روزها به دليل حضور در شبکه هاي اجتماعي و فضاي اينترنت و مواجه شدن با اطلاعات حداقلي و پيامکي بيشتر از هر زماني خودمان را بي نياز از مطالعه مي بينيم. حالا هر قدر هم در آمارها خودمان را خوب جلوه دهيم و آمارهاي خوب و پر و پيماني را ارائه کنيم، صنعت نشر و تيراژ کتاب ها خبر مي دهد از سر درون؛ درون جامعه اي که قرار است توسعه پيدا کند و آگاهي مردم و افزايش سواد فرهنگي در اين موضوع بسيار موثر است.