داخلی
»مطالب کتابداری
»گزارش
انتقاد از پذیرش بی رویه دانشجو در مقطع دکتری کتابداری
به گزارش لیزنا، روز شنبه 6 خرداد ماه 1391، سومین دوره انتخابات انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران ( شاخه فارس) و مراسم بزرگداشت پیشکسوتان کتابداری فارس با حضور دکتر محمد حسین دیانی، استاد گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد و دکتر جعفر مهراد، چهره ماندگار کتابداری کشور، در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری از ساعت 14:15 دقیقه با تلاوت قرآن مجید و سرود ملی آغاز شد.
در ابتدای این جلسه دکتر حیاتی (رئیس انجمن کتابداری فارس و عضو هیأت علمی گروه کتابداری دانشگاه شیراز) ضمن خوش آمد گویی به حضار و تجلیل از مقام علمی و اخلاقی دکتر دیانی و تشکر از حضور ایشان در جلسه، گفت: این جلسه نتیجه تلاشهای همکارانم در هیأت مدیره انجمن کتابداری شاخه فارس است و از دکتر قانع، خانم رحیمی و دکتر علیزاده تشکر کردند.
گزارش فعالیت های انجمن کتابداری و اطلاع رسانی (شاخه فارس) در دور دوم
دکتر حیاتی در ادامه به برخی از فعالیت های انجمن اشاره کرد و گفت: دومین دوره انجمن در بهمن ماه 1387 شروع شد که اهم فعالیت های آن تا کنون عبارت است از: بازدید از موسسه فرهنگی انتشاراتی همارا. دکتر حیاتی در مورد این موسسه گفت، که سرعنوان موضوعی که این موسسه تهیه کرده بود در این بازدید رونمایی شد اما انتشار آن به دلیل فعالیت های اعضای انجمن و کار تخصصی که بر روی آن انجام دادند و نیاز به اصلاحاتی که داشت باعث تعویق انتشار آن شد.
وی در ادامه اظهار داشت: ما هر ساله مراسمی را به پاسداشت شادروان خانم فرزانه فرزین همزمان با یک سمینار علمی برگزار می کنیم. اولین سمینار در این رابطه با موضوع مدیریت در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی بود. از دیگر فعالیت های انجمن گسترش روابط با کتابخانه های فارس جهت استفاده از پتانسیل های انجمن است لذا برنامه ای با مدیریت کتابخانه ملی فارس به ریاست دکتر صفی پور صورت گرفت و هدایایی که امروز نیز تقدیم پیشکسوتان می شود هدایایی است که دکتر صفی پور از بنیاد فارس شناسی به انجمن اهدا کرده اند.
سپس دکتر زهیر حیاتی سایر فعالیتهای انجمن را اینگونه برشمرد: سخنرانی با موضوع ارائه الگوی سنجش اثربخشی در کتابخانه ها که توسط دکتر نیک کار انجام شد، برگزاری کارگاه آموزشی با موضوع نگارش توسط دکتر قانع، برگزاری سخنرانی علمی در سال 1388 با موضوع کاربردهای پردازش زبان طبیعی در بازیابی اطلاعات توسط دکتر علیزاده، برگزاری سمینار سراسری ادکا در سال 1389، بازدید از مدارس شبانه روزی راهبی و پاسداران و اهدای کتاب به این مدارس، برگزاری کارگاه اندنوت توسط خانم برهمند در اسفند ماه 1389، برگزاری پنجمین یادواره فرزانه فرزین همراه با بررسی برنامه کارشناسی کتابداری در سال 1390، افتتاح چهارمین کتابخانه آموزشگاهی در دبستان طباطبایی در خرداد ماه 1390، برگزاری جلسات علمی به مناسبت هفته کتاب در مساجد.
در ادامه برنامه و بعد از سخنرانی دکتر حیاتی، از دکتر دیانی جهت سخنرانی دعوت شد.
دکتر دیانی ابتدا از دست اندرکاران و حضار شرکت کننده و پیشکسوتان حاضر در جلسه تشکر کرد و گفت: مستقیما در مورد این عزیزان صحبت نمی کنم و چند کلام برای نشان دادن تاثیرات این عزیزان در فارس می گویم.
لزوم توجه به کارکردهای نهادهای مرتبط با کتابداری
وی افزود: در سال 1346 که من وارد گروه کتابداری دانشگاه تهران شدم، کتابداری ناشناخته بود و هیچ چیز نداشت و در این سالها چند واقعیت بزرگ که می توانست هویتی برأی کتابداری پدید آورد به وقوع پیوست: اولین آن ساختمان کتابخانه دانشگاه تهران، کتابخانه مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران و مرکز خدمات کتابداری در سال 1347 بود که با هدف فهرست نویسی کتابها برأی کتابخانه ها و فروش برگه های فهرست نویسی و اداره خود از این طریق بود. در دانشگاه اصفهان ساختمانی برای کتابخانه و در همان اصفهان شهرداری ساختمانی بسیار شیک برأی کتابخانه عمومی ساخته و باز می دانیم که مرکز اطلاع رسانی جهاد کشاورزی حدود 25 الی 30 سال است که فعالیت می کند. اما سوال اینجاست که کمی فکر کنیم و ببینیم کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران چه کار خاصی کرده که شما بتوانید در بیان افتخارات خود از آن استفاده کنید و از آن چه چیزی بیرون آمده است، مرکز مدارک علمی کجاست، چه می کند و چه تاثیری داشته؟ از همه مهم تر کتابخانه ملی را داشتیم.
دکتر محمدحسین دیانی ادامه داد: تاثیر این ساختمانها و مراکزی که باید در سطح ملی فعالیت کنند چه بوده است. من همه اینها را توسعه می دانم اما به مرور زمان اگر در شروعشان حرکتی داشته اند به مرور یا رفته اند یا نتوانستند بگویند که ما شخصیتی متفاوت از مثلا کتابخانه مرکزی شیراز و ... داشتیم. اینها توسعه بود اما متاسفانه توسعه پایداری نبود. هیچ کدام از شماها در گزینه های استخدامی تان فکر نمی کنید که در این مراکز باشید، به واقع ما توسعه داشتیم اما توسعه پایداری که نیازهای فعلی را برآورد کند و زمینه را برای نسل آینده فراهم کنند نداشتیم. جز اینکه در شیراز این مسأله را داریم و هرکسی در ذهنش این است که در این مرکز استخدام شود. کما اینکه مرکز منطقه ای فعالیت بین المللی هم دارد.
دکتر دیانی در پایان اظهار داشت: قدر عزیزانی که امروز اینجا جمع کردیم بدانیم چرا که عمل اینان باعث توسعه و توسعه پایدار کتابداری ایران شده است و گلهایی از زحمات ما دارد شکوفا می شود که زحمات ما پا برجا بماند و امیدوارم که این فعالیتها باعث سرگرمی، افتخار و اشتغال فرزندان شما نیز باشد.
بعد از سخنان دکتر دیانی از دکتر مهراد جهت سخنرانی دعوت شد.
دکتر مهراد در ابتدا از دکتر حیاتی جهت گردهمایی جمع حاضر و دکتر قانع جهت فراهم آوردن زمینه های مناسب این اجتماع و از دکتر دیانی به دلیل حضور در این جلسه و همچنین جمع حاضر تشکر کرد.
دکتر مهراد گفت: می خواهم مطالبی در مورد مسئولیت هایی که پذیرفتم عنوان کنم. دوستان اشاره کردند اما بستگی دارد که چه کسی و برای چه مدتی در آن پست می ماند. خداوند عنایتش شامل حالم بوده و در دو مرحله سرنوشت رشته را من رقم زدم: یکی دوره کارشناسی و تنها نتیجه کارم بدون توجه به دوره کاردانی و کارشناسی ارشد در دوره انقلاب فرهنگی بود و از قبل از آن جمعیت کثیری را به عنوان کتابداری و اساتید تربیت کردم که امروزه در مراکز و مکان های مختلف فعالیت می کنند و کار دیگرم از سال 1386 به بعد است که فرصتی دست داد به عنوان رئیس کمیته برنامه ریزی کتابداری و اطلاع رسانی منصوب شوم و با دوستان کارهایی را انجام دهیم و از سال 1386 کل برنامه کتابداری را بنده عوض کردم و آنچه شما می بینید حاصل کار من و همکارانم در کمیته برنامه ریزی است. اینکه گامی مثبت، بزرگ و جهشی برداشته ام شکی نیست و برنامه هایی که قبلا برای کارشناسی بود باعث شده است که دانشجو روی پای خودش بایستد و امروزه شما رشته های علم سنجی، مطالعات نسخ خطی و ... و گرایش های مطالعات کتابخانه های عمومی و ... را در رشته می بینید و هفته قبل هم "مدیریت اطلاعات" را در سطح کارشناسی ارشد تمام کردیم، که در پرتو ایثار و از جان گذشتگی دوستان از اهواز، مشهد، شیراز و ... است. این دو کار در این 30 سال آثار خودش را به جا گذاشته است.
دکتر مهراد در ادامه گفت: به هر حال ساختمانها ساخته می شود اما آنچه برای فرزندان این مرزوبوم مفید است و فکر و اندیشه آنها را می سازد برنامه هایی است که از سال 1386 به بعد تنظیم کردیم و از این به بعد هم برنامه دکتری در دستور کار است و اکنون هم رشته اقتصاد و بازاریابی اطلاعات که در دست بررسی است.
نقاط ضعف و قوت رشته کتابداری
رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری گفت: فرصتهایی وجود دارد که باید از آنها بهره برداری کنیم اما در برابر آن تهدیدهایی هم هست که اگر از فرصتها استفاده نکنیم خواهیم باخت مثل: رشد بی رویه گروههای آموزشی، ورود فارغ التحصیلان سایر رشته ها به بازار کار رشته، غلبه نگاه کمی بر نگاه کیفی که متاسفانه در آموزش عالی کشور است، تغییر در روند بازار کار و ... .
دکتر مهراد تصریح کرد: ضرورتی نیست که فارغ التحصیلان ما حتما بروند در کتابخانه مشغول شوند آنها می توانند در پارکهای علم و فناوری، یا بنگاههای انتشاراتی نیز مشغول شوند.
چهره ماندگار کتابداری کشور اشاراتی نیز به نقاط قوت و ضعف رشته داشت. وی نقاط قوت رشته کتابداری را وجود ساختارهای آکادمیک، پویایی رشته، ارتباط اعضای جامعه علمی و حرفه ای در قالب انجمن، گسترش بنیان های فکری و دستاوردهای فنی رشته دانست.
نارسایی در عنوان رشته کتابداری یکی از نقاط ضعف آن است
دکتر مهراد در ادامه یکی از نقاط ضعف رشته را نارسایی در عنوان رشته دانست و گفت: عنوان فعلی تعریف کننده محتوای واقعی رشته ما و گویای رشته رو به تکامل نیست.
وی یکی دیگر از نقاط ضعف را نظارت ناکافی بر گروهها دانست و گفت: یکی از وظایف من در وزارت علوم نظارت بر تاسیس گروههاست و چشم بسته گروهی را تاسیس نمی کنیم، مگر آنکه استادیار داشته باشند.
کمبود اعضای هیأت علمی و عدم توازن نسبت استاد به دانشجو در رشته کتابداری
از دیگر نقاط ضعفی که دکتر مهراد به آن اشاره کرد کمبود اعضای هیأت علمی بود و نسبت اعضای هیأت علمی به دانشجو که یک به دویست است و این بسیار بد است.
رشد بی رویه دانشگاه پیام نور باعث اشباع در جذب رشته کتابداری است
وی گفت: دانشگاه پیام نور رشد بی رویه ای داشته و دارای هیأت علمی کم و دانشجوی بسیار است که این باعث اشباع در جذب شده است. ما با مربی نمی توانیم رشته تاسیس کنیم و موجبات توسعه بی رویه رشته را مربی نمی توانیم فراهم کنیم. ما باید اساتید و آزمایشگاه های خوب داشته باشیم.
انتقاد از پذیرش بی رویه دانشجو در مقطع دکتری کتابداری
جعفر مهراد در ادامه با انتقاد از پذیرش بی رویه دانشجو در مقطع دکتری کتابداری گفت: دانشگاه غیر انتفاعی امام رضا بدون هیچ عضو هیأت علمی اقدام به پذیرش 20 دانشجوی دکتری آموزشی و پژوهشی کرده است که این خود نیز از مشکلات دیگر است که نمی توان بدون حتی یک استاد دانشجوی دکتری گرفت.
وی در ادامه به توزیع دانشجو به تفکیک دوره، مقطع، دکتری، نسبت دانشجو به استاد در شهرهای مختلف پرداخت.
عدم تطابق بین عنوان و محتوای رشته و ضرورت تغییر عنوان، درخواست اکثریت اعضای رشته است
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در ادامه درباره ضرورت بازنگری نام رشته گفت: در 6 ماه تمام در سال 1390 و دو ماه در سال 1391 با همکاران و نماینده گروهها بحث و گفتگو کردیم. فکر می کنیم تغییر عنوان رشته یک اقدام معمول ( مثل تغییر نام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در طول زمان) است؛ چرا که اهداف تغییر کرده است و عنوان هم تغییر می کند، عدم تطابق بین عنوان و محتوای رشته و ضرورت تغییر عنوان، درخواست اکثریت اعضای رشته است.
پیشنهاد چهار عنوان برای تغییر نام رشته کتابداری: «علم اطلاعات»، «علم اطلاعات و کتابداری»، «علم اطلاعات و دانش شناسی» و «علوم و مدیریت اطلاعات».
دکتر مهراد گفت: بعد از ماهها گفتگو به سه عنوان رسیدیم که عبارت است از: «علم اطلاعات»، «علم اطلاعات و کتابداری»، «علم اطلاعات و دانش شناسی» که در این مورد آخر آینده نگری هم هست و نام چهارمی نیز که بعدا گفته شد و برگرفته از نام مجله انگلیسی مرکز منطقه ای است و عبارت است از «علوم و مدیریت اطلاعات».
برگزاری نشستی با موضوع تغییر نام رشته کتابداری در دانشگاه تربیت مدرس در اواخر خرداد
وی در پایان از برگزاری نشستی با موضوع تغییر نام رشته در 23 خرداد ماه 1391 در دانشگاه تربیت مدرس از ساعت 8 الی 12 خبر داد و از کلیه افراد علاقمند جهت شرکت دعوت به عمل آورد.
در ادا
مه برنامه قطعه موسیقی سنتی توسط مظفرالدین محلاتی برای حضار اجرا شد.
تجلیل از پیشکسوتان کتابداری استان فارس
بعد از اجرای موسیقی مراسم تقدیر از پیشکسوتان کتابداری با سخنرانی دکتر محمدرضا قانع راس ساعت 15:35 دقیقه آغاز شد.
دکتر قانع ضمن تشکر از حضار و دکتر رنجبر ( ریاست کتابخانه ملی فارس) و دکتر دیانی و کلیه پیشکسوتان حاضر در جلسه گفت: آنچه می بینیم آن نیست که می خواستیم بلکه آن چیزی است که می توانستیم و از دکتر مهراد و همچنین خبرگزاری لیزنا تشکر کرد.
در ادامه برای اجرای مراسم از دکتر دیانی، دکتر رنجبر، دکتر گزنی، دکتر علیزاده برای اهدای جوایز دعوت به عمل آمد. اساتیدی که در این مراسم از آنها تشکر شد عبارتند از: اقای محلاتی، دکتر حیاتی، اقای پرتو، اقای احمدی لاری، اقای دیانی و خانم سودبخش و شادروان فرزانه فرزین.
برگزاری انتخابات سومین دوره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی شاخه فارس
مراسم تجلیل راس ساعت 15:49 دقیقه به پایان رسید و بعد از استراحت حضار، انتخابات انجمن راس ساعت 16:30 دقیقه آغاز شد که کاندیداهای این دوره انجمن عبارت بودند از:
معرفی اعضای هیأت مدیره سومین دوره انجمن کتابداری و اطلاع رسانی شاخه فارس
در پایان نتیجه انتخابات سومین دوره انجمن کتابداری شاخه فارس به ترتیب میزان رأی افراد به شرج زیر اعلام شد:
شایان ذکر است که نماینده انجمن کتابداری ایران در این جلسه دکتر سعید رضایی شریف آبادی بودند که نتوانستند حضور پیدا کنند و به جای ایشان دکتر حیاتی به عنوان نماینده معرفی شدند که ناظر بر این انتخابات بودند.
گزارش: زهرا نامور
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.