نخستین قطب علمی کتابداری ایران در دانشگاه شهیدچمران اهواز راه‌اندازی شد

دکتر فریده عصاره، مدیرگروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران با اعلام این خبر به لیزنا، درخصوص پیشینه راه اندازی قطب های علمی در دانشگاههای کشور گفت: راه اندازی قطب های علمی در دانشگاههای کشور سابقه خیلی طولانی ندارد و به سالهای اخیر برمی گردد. در سالهای اخیر تعداد معدودی از قطب های علمی در گروههای آموزشی دانشگاههای کشور مصوب و شروع بکار کرده اند که از جمله آنها می توان در گروههای روانشناسی، علوم تربیتی، مهندسی علوم آب شهید چمران و دانشگاه تهران... اشاره کرد.

وی هدف اصلی را اندازی قطب علمی در دانشگاهها را تشکیل هسته ای از نخبگان و متخصصان یک رشته علمی دانست که گرد هم می آیند و به انجام پژوهش در آن حیطه می پردازند و ترقی و تعالی آن حیطه را تسریع می کنند.

دکتر عصاره در ادامه اظهار داشت: تاکنون درکشور قطب علمی در رشته کتابداری و اطلاع رسانی تأسیس نشده است و قطب علمی مدیریت دانش اولین قطب علمی در ایران در این رشته است که توسط گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران مطرح و توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصویب شده است.

دانش آموخته دوره دکتری کتابداری و اطلاع رسانی با گرایش کتابسنجی- علم سنجی دانشگاه نيوسات ويلز استراليا، درباره علت انتخاب قطب «مدیریت دانش» برای راه اندازی در دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار داشت: با مروری گذرا بر عملکرد رشته کتابداری و اطلاع رسانی و تأکید آن برمرجع شناسی،  سازماندهی مواد و منابع چاپی و الکترونیکی در قالبهای گوناگون،  به خوبی روشن می شود که خمیر مایه این رشته علمی، اطلاعات و دانش است و اساس کار، مدیریت آن است. لذا انتخاب قطب علمی «مدیریت دانش» به این دلیل بوده است.

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران یکی از گروههای آموزشی مطرح در سطح کشور است. این گروه با داشتن 4 عضو با رتبه استادتمام، یکنفر استادیار (دانش آموخته این گروه) و یکنفر مربی(بورسیه دکتری و نیز دانش آموخته گروه) یکی از معدود گروههای آموزشی است که دارای چنین کادر متخصصی است. حتی در خارج از گروههای کتابداری و اطلاع رسانی کشور باز هم کمتر گروههای آموزشی یافت می شود که دارای 4 استادتمام باشند. این گروه آموزشی در دو سطح دانشجوی دکتری تربیت می کند (سهمیه آزاد و خاص مربیان)، در دو گرایش دانشجوی کارشناسی ارشد (گرایش اطلاع رسانی و کتابخانه های دانشگاهی) و نیز در سطح کارشناسی دانشجو می پذیرد.  این گروه دارای یک کارگاه کتابداری است با 20 دستگاه رایانه، مجهز به سیستم ویدئو پروژکتور و سایر ملزومات لازم. ضمناً در دانشکده علاوه برسایت کامپیوتر که مورد استفاده دانشجویان قرار می گیرد، سایتی نیز جهت استفاده دانشجویان دکتری و ارشد تهیه شده است. همچنین کتابخانه مرکزی دانشگاه با 15 هزارمترزیربنا و مجهز به مجموعه های چاپی و الکترونیکی با مدیریت یکی از اعضاء گروه در خدمت گروه قرار دارد. لذا پتانسیل های موجود در گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز سبب راه اندازی این قطب و موافقت با آن از سوی وزارت علوم شده است.

وی درباره برنامه های گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران در توسعه قطب علمی «مدیریت دانش» گفت: برنامه 5ساله قطب علمی مدیریت دانش به تفضیل نوشته شده است که «راه اندازی کنفرانسهای ملی و بین المللی»، «همکاری با دانشجویان، همکاران در سایر گروههای آموزشی کتابداری و اطلاع رسانی در تولید آثار علمی و پژوهشی»، «شرکت در همایشهای ملی و بین المللی توسط اعضاء گروه و نیز دانشجویان تحصیلات تکمیلی»، «برقراری همکاری علمی در سطح بین المللی»، «راه اندازی کارگاههای آموزشی برای کتابداران، اعضاء  هیات علمی سایر رشته های علمی و دانشجویان  در سطوح منطقه ای و ملی»، «تلاش در ارتقاء سواد اطلاعاتی دانشجویان و کتابداران» از جمله سرفصلهای آن به شمار می رود.

دکتر عصاره درباره وجود قطب های علمی در سایر کشورها بیان کرد: در کشورهای دیگر نیز قطب های علمی وجود دارند و به فعالیت مشغولند. در جستجوهایی که بعمل آوردم در خارج از کشور قطب علمی کتابداری و اطلاع رسانی دیدم؛ ولی قطب علمی مدیریت دانش ندیده ام.

وی درباره زمان منتسب شدن «قطب» علمی به یک گروه آموزشی دانشگاهی اذعان داشت: قطب علمی تا زمانی به گروه آموزشی منتسب است که فعالیت های خود را طبق برنامه مدون 5 ساله پیش ببرد.

مدیر گروه علوم کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز درخصوص معیارهای سنجش قطب های علمی یادآور شد: معیارهایی وجود دارد که بر اساس آن سنجش و  ارزیابی های سالانه صورت می پذیرد و چنانچه اعضاء یک قطب های علمی موفق به انجام  برنامه های مدون بصورت تمام و کمال نشده باشند، اعتبار آن قطب علمی لغو می شود.

دکتر فریده عصاره در پایان  درباره تأثیر راه اندازی قطب علمی در کل روند یک رشته علمی در کشور بیان کرد: وجود قطب علمی در یک رشته علمی بسیار مؤثر است و موجبات شکوفایی و ارتقاء علمی آن رشته را در کشور فراهم می کند. مثلاً قطب علمی مدیریت دانش در گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران دارای هسته علمی متشکل از9 نفر است. 4 نفر استاد تمام از گروه و 5 نفر (2 نفر استاد تمام و 3 نفر دانشیار) خارج از گروه، این اعضاء پیش کسوت، در امور پژوهشی فعالانه مشارکت خواهند داشت. با همکاری با سایر همکاران در دانشگاههای دیگر، و نیز دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد و برقراری همکاریهای علمی با همکاران ایرانی و خارجی در دانشگاههای خارج از کشور حرکت در جهت امور پژوهشی تشدید شده و تاثیر بسزایی در کل روند رشته در کشور خواهد داشت.