پروتكل OAI.PMH براي به اشتراك گذاري محتواي ملي انتخاب شد

کنسرسیوم محتوای ملی، مجموعه ای از تولید کنندگان محتوا یا ارائه دهندگان خدمات اطلاعاتی نظیر کتابخانه ها و ناشران است که در پایان سال 1387، با هدف تامین دسترسی یکپارچه به محتوای موجود در کشور تشکیل شده است. با تشکیل این کنسرسیوم کاربران ایرانی می توانند بدون دغدغه از دست دادن زمان برای جستجو های متعدد و همچنین موجود نبودن و یا عدم صحت اطلاعات و استاندارد نبودن داده ها، محتوای مورد نظرشان را پیدا کرده و به آن دسترسی یابند.

کینوش عمادی، قائم مقام و معاون اجرايي دبيرخانه كنسرسيوم محتواي ملي، در گفتگو با لیزنا، در خصوص هدف اصلي این كنسرسيوم  گفت: "از آنجايي كه اطلاعات فارسي موجود روي وب به مقدار كمي قابل بازيابي است اين كنسرسيوم در نظر دارد با دراختيار گذاشتن اطلاعات فارسي زبان و امکان جستجوی یکپارچه و ساده در میان همه محتواهای موجود در فضای وب ، دسترسي به اين گونه منابع را به راحتي و در كمترين زمان قابل ارائه نمايد.

وی در مورد تعداد مجموعه ها و مراكزي که عضو كنسرسيوم هستند، گفت: "يازده سازمان و نهاد، موسس كنسرسيوم محتواي ملي بودند كه عبارتند از پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران، بنياد دايرةالمعارف اسلامي، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، سازمان اسناد و کتابخانه ملي ايران، سازمان تبليغات اسلامي، سازمان کتابخانه ها موزه ها و مراکز اسناد آستان قدس رضوي، کتابخانه مرکزي و مرکز اسناد مجلس شوراي اسلامي، کتابخانه مرکزي و مرکز اسناد دانشگاه تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی ، مرکز نشر دانشگاهي و مؤسسه فرهنگي و اطلاع رساني تبيان و به تازگي مراكز و كتابخانه­هاي ديگري نيز به اين مجموعه اضافه شدند كه از مهم­ترين آن­ها مي­توان مركز منطقه اي علوم و تكنولوژي شيراز را نام برد."

عمادی در خصوص شرايط عضويت در كنسرسيوم محتواي ملي بیان کرد: "سه شرط لازم است. اول اينكه مركز خواستار عضويت در كنسرسيوم محتواي خوب و معتبري داشته باشد؛ و دوم اينكه مجوز نشر محتوا داشته باشند. چون در اين ميان بحث كپي رايت مطرح است و عدم استفاده از محتواي ديگران. اگر مجوز نشر نداشته باشند اطلاعات در حد اطلاعات كتابشناسي از آن­ها وارد محتواي ملي خواهد شد و شرط سوم اين­كه صاحبان محتوا از برنامه­­های كتابخانه ديجيتالي استفاده كنند كه پروتكل استفاده شده در كنسرسيوم محتواي ملي را پشتيباني كند."

وی درباره نحوه تجمیع اطلاعات كتابخانه ها و اینکه از چه استانداردهايي براي تبادل اطلاعات و يكپارچه سازي آن استفاده مي­شود گفت: "پس از بررسي راههاي متفاوت و پروتكل­هاي مختلف، استفاده از پروتكل OAI.PMH براي به اشتراك گذاري محتواي ملي انتخاب شد. استفاده از اين پروتكل اين امكان را فراهم نموده است كه اطلاعات بدون نیاز به جابجايي و يا كپي كردن و از طريق برقراري ارتباط فني با صاحبان محتوا، در اختيار همه اعضا قرار گيرد."

قائم مقام و معاون اجرايي دبيرخانه كنسرسيوم محتواي ملي افزود:" اين مورد براي صاحبان محتوا اين اطمينان را فراهم مي­كند كه محتوای كامل منابع اطلاعاتي آن­ها در اسرع زمان و با كمترين تاخيري قابل ارائه باشد و اطلاعات جديد و يا ويرايش محتوا به سرعت در كل سيستم اعمال خواهد شد."

وی ادامه داد: "مراکزی که این پروتکل ارتباطی را پشتیبانی می کنند و نیز کلیه مراکزی که از سیستم نرم افزاری پارس آذرخش استفاده می‌کنند، با به روز رسانی نرم افزار خود به آخرین نسخه، می‌توانند پس از امضای تفاهم نامه با کنسرسیوم، به صورت خودکار به درگاه کنسرسیوم محتوای ملی متصل شده و اطلاعات خود را در درگاه ارائه کنند."

عمادی خاطر نشان کرد: "درحال حاضر كنسرسيوم محتواي ملي همچون نهالي جوان است كه نياز به رسيدگي مخصوص دارد و بنابراين حمايت صاحبان محتوا و مسئولين در گسترش آن بسيار حائز اهميت است. اگر همكاري اعضا بيشتر و تعداد آن­ها بيشتر شود، اين طرح با اعتبار بالاتر و همكاري­هاي بيشتر، آينده بسيار روشني را براي صاحبان محتوا و پژوهشگران به نمايش خواهد گذاشت."

گزارش: سمانه نوذر