اهمیت و جایگاه فرهنگ در کنار اقتصاد در ساختار و تشکیل یک جامعه متمدن

به گزارش لیزنا، جلسه مجمع خیرین توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی با حضور حجت الاسلام والمسلمین  علی اکبر سبزیان، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان، محمدحسین روشنک، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل مجمع خیرین و مرتضی کرباسی، خزانه دار و عضو هیات مدیره مجمع، دکتر محمد حسین دیانی، دکتر رحمت الله فتاحی و جمعی دیگر از اعضای مجمع خیرین توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی در اتاق بازرگانی مشهد برگزار شد.

در ابتدا حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر سبزیان، مدیرکل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی گفت: با افتخار اعلام می‌کنم، خراسان رضوی پیشتاز در ثبت قانونی مجمع خیرین حوزه کتاب و کتابخوانی و نخستین استان بوده که در این مسیر گذاشته است. این مجمع موجب حضور پررنگ خیرین در حوزه کتاب و کتابخوانی شد.

وی تصریح کرد: مجمع خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج فرهنگ کتابخوانی ثابت کرد که نباید به منابع مالی دولتی در حوزه کتاب و کتابخوانی و کتابخانه اکتفا کرد و استفاده از ظرفیت خیرین، کارخانجات، صنایع صنعتی و ... یک حرکت رو به جلو و پیشرفتی عظیم است.

سبزیان با اشاره به نسل جدید و ارائه خدمات نوین در کتابخانه‌ها، گفت: امروز هنگامیکه از کتابخانه صحبت می‌شود در واقع از یک شاخص بزرگ و توسعه یافته جامعه صحبت می‌شود. تاکید می‌کنم، همانگونه که اقتصاد در توسعه جامعه مهم است، فرهنگ نیز در ساختار و تشکیل یک جامعه متمدن بسیار حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه بیشتر کتابخانه‌های سیار  ماحصل همکاری خیرین بوده است، گفت: استان خراسان رضوی تا به امروز با وجود 11 کتابخانه سیار رتبه نخست کشوری را به خود اختصاص داده است. امروز کشورهای توسعه یافته به سمت ایجاد کتابخانه‌های سیار در حال حرکت هستند و این امر به جهت ارائه خدمات کتابخانه‌ای در مناطق کم برخوردار و دور افتاده انجام می‌شود.

حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر سبزیان، مدیرکل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی در ادامه به توضیحاتی پیرامون فعالیت کتابخانه های سیار و حضور شاخص آنان در برگزاری فعالیتها و برنامه‌های فرهنگی کتاب محور در مناطق مختلف استان پرداخت.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی از افتتاح چند کتابخانه مستقر از محل مشارکت خیرین خبر داد و افزود: از جمله این کتابخانه‌ها می‌توان به یک کتابخانه سیار و دومین پیشخان خدمات کتابخانه‌ای  روستای ساق شهرستان زاوه و چهار کتابخانه در شهرستانهای کاشمر، خلیل آباد و بردسکن اشاره کرد.

وی با اشاره به وجود برخی مناطق در استان که امکان ایجاد و یا احداث کتابخانه سیار و مستقر  نیست، پیشنهاد اهدای بسته‌های مطالعاتی به مساجد این مناطق و گردش کتاب در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی را مطرح کرد.

محمدحسین روشنک، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل مجمع خیرین توسعه کتابخانه‌ها و ترویج فرهنگ کتابخوانی خراسان رضوی ضمن تقدیر از حضور فعالان حوزه فرهنگ و اقتصاد در این جلسه گفت: یاد و خاطره شهدای حمله تروریستی مزار شهدای گمنام کرمان و شهدای غزه را گرامی می‌دارم. امروز شاهد شهادت روزانه مردم مظلوم غزه هستیم و متاسفانه این امر موجب عادی شدن این جنایات در جهان شده است.

وی افزود: آنچه امروز در غزه شاهد هستیم جنگ نیست؛ چرا که جنگ بین دو نیروی مسلح و نظامی است ولی در غزه بحث نسل‌کشی و مسلمان‌کشی است. تقاضا می‌کنم که حتی یا انتشار یک پیام در فضای مجازی در مقابل عادی سازی این جنایات بایستید و از مسلمانان و مردم مظلوم غزه دفاع کنید.

روشنک با اشاره به برگزاری جلسه در اتاق بازرگانی مشهد گفت: این اتاق امروز برای همه مردم قابل استفاده است و همراه با فرهنگ و اقتصاد در کنار مردم و برای آرامش و آسایش آنان فعالیت می‌کند.

وی کتابخانه سیار را فکری نو و جدید در عرصه کتابخانه‌ها دانست و گفت: امروز دیدن موفقیت و لذت فعالیت کتابخانه‌های سیار برای شخص بنده غیر قابل توصیف و بسیار زیبا است. با وجود این امکان بر خلاف گذشته مردم به دنبال کتاب نیستند؛ بلکه کتاب به دنبال مردم می‌رود و همچنین دسترسی به کتاب را برای عموم مردم آسانتر می‌کند. متاسفانه کتاب و کتابخوانی در فرهنگ عمومی خیرین آنچنان که باید و شاید مورد توجه نیست.

در ادامه مرتضی کرباسی، خزانه دار و عضو هیات مدیره مجمع خیرین  توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی تاکید کرد: تبدیل کردن کتابخانه‌ها به فرهنگسراهای اجتماعی کار ساده و آسانی نبوده و این مهم جز با عزم و همکاری و همراهی همگانی امکانپذیر نبود.

وی افزود: تمرکز این مجمع در طول 11 سال فعالیت خود، کارهای فرهنگی، برگزاری برنامه‌های فرهنگی، تسهیلگری در حوزه دسترسی به کتاب و افزایش سرانه مطالعه در استان بوده است. مایه افتخار است که این اقدامات موفق آمیز بوده؛ چرا که کتابخانه‌ها امروز تبدیل به مراکزی برای پاسخگویی به نیازهای جامعه در گروه‌های سنی مختلف و آحاد اقشار مردم شده است. تلاش ما بر این است که این اقدامات را در شهرستانهای دیگر گسترش داده و این مجمع را همانگونه که از حالت شهرستانی به استانی تبدیل کرده‌ایم این بار از استانی به کشوری ارتقا دهیم.

کرباسی همچنین به ارائه توضیحاتی پیرامون قانون و نحوه ایجاد کتابخانه سیار و پیشخان کتابخوان در مناطق مختلف استان پرداخت.

سیدجمال حقیرالسادات، معاون اداره امور کتابخانه‌ها و همکاریهای اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی گفت: در حال حاضر 151 باب کتابخانه عمومی در استان وجود دارد که در راه اندازی و ایجاد 37 باب از این کتابخانه‌ها خیرین نقش موثری در آن ایفا کرده‌اند.

وی افزود: 3 باب کتابخانه سیار، 8 عدد زمین و ساختمان، 6 قطعه زمین، 17 باب ساختمان و 2 باب تجهیز کتابخانه و 1 باب تامین هزینه اجاره ساختمان از جمله اقدامات موثر خیرین در حوزه کتاب و کتابخوانی است.

حقیرالسادات همچنین با اشاره به حضور خیرین در حوزه غنی سازی منابع کتابخانه‌ای، گفت: در سال 1401 بیش از 19هزار کتاب به ارزش تقریبی 74 میلیارد ریال توسط خیرین، اعضای کتابخانه و عموم مردم در راستای گردش دانش در جامعه به کتابخانه‌ها اهدا شده و علاوه بر آن مبلغ 489 میلیون ریال میز کمک هزینه نقدی در شش ماهه دوم سال 1402 اهدا شده است.

وی همچنین به احداث کتابخانه‌های خیرساز از جمله: کتابخانه‌های مرحوم محسن قاسمی کردیانی، کتابدار فقید شهرستان باخرز؛ حاج حسن سالار روستای فارمد مشهد و کتابخانه شهید غفوری کاشمر، کتابخانه عمومی وقفی حضرت خدیجه(س) مشهد و ... اشاره کرد. 

معاون اداره امور کتابخانه‌ها و همکاریهای اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی در پایان به ارائه گزارشی از فعالیت خیرین در حوزه کتابخانه‌ها پرداخت.

محمد حسین دیانی، عضو مجمع خیرین توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی ضمن تقدیر از فعالیتهای انجام شده در حوزه کتابخانه ها، گفت: به اعتبار سن و جامعه کتابداران از تمامی دست اندرکاران و خیرین این حوزه تقدیر و تشکر می کنم.

رحمت الله فتاحی، عضو مجمع خیرین توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی گفت: مایه مباهات است که مجموعه فعالیتهای انجام شده در حوزه کتابخانه‌ها، اقدامات تاثیرگذار در پاسخ به هجمه چالشهای فرهنگی و آسیبهای اجتماعی انجام شده است. این مجمع در واقع یک گنجینه بسیار مهم و بی‌نظیر در ایران برای توسعه کتابخانه‌های عمومی است که نشان از اهمیت بسیار بالای این مسئله در جامعه دارد.

وی پیشنهاد کرد: مردم را در جریان اتفاقات خوب حوزه کتاب بگذارید تا از این حالتهای یاس و ناامیدی در حوزه فرهنگ و کتابخوانی دور شوند. همچنین فعالیتهای انجام شده را بصورت علمی توسط کتابداران برجسته و اساتید حوزه کتاب و کتابخانه‌ها مورد ارزیابی قرار دهید. بهره گیری گسترده‌ای از سرمایه های اجتماعی داشته باشیم، به عبارت دیگر از تخصص و هنر دیگر اساتید همچون پزشکان، کارآفرینان، مشاوران خانواده و فرزند پروری و ... در محیط کتابخانه برای آموزش عمومی استفاده شود.

مهری پریرخ، عضو مجمع خیرین توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی گفت: در مقام کتابدار باید نسبت به انجام فعالیتهای فرهنگی به این مسئله توجه داشته باشیم که آیا باعث تحول فکری مردم و ایجاد حال خوب در آنان شده است؟

وی با تاکید بر مسئله درمان با کتاب، افزود: تمرکز اصلی بنده در این مسئله در حوزه والدین و فرزند است. در این حوزه تحقیقات می‌بایست با لحاظ و رعایت مسائل روانشناختی انجام شود. تلاش من بر این است که رابطه بین والدین و فرزندان را به واسطه معرفی کتاب، مشاوره فلسفی و ... بهبود بخشم. این مهم همراه با تفکر و اندیشه ورزی است.

پریرخ با تاکید بر اینکه نباید به دنبال کتابخوان کردن مردم فارغ از تفکر باشیم، گفت: مشاوره فلسفی به معنای فلسفه زندگی مدنظر ما است. به عبارت دیگر این مشاوره در راستای درک و معنای زندگی و لذت بردن از لحظه‌ها است.

عضو مجمع خیرین توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی اظهار امیدواری کرد با حمایتهای مجتمع بتوانیم فعالیتهایی انجام دهیم که حال خوش را به مردم بازگردانیم.

هاشم رضائی، خیر کتابخانه عمومی وقفی حضرت خدیجه(س) شهرستان مشهد گفت: کتاب همیشه و همواره در زندگی انسان وجود داشته و لازمه پیشرفت او در طول تاریخ بوده است. در مدت مجاورت با کتابخانه حضرت خدیجه(س) احساس می‌کنم باید به دنبال راهی جدید در حوزه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی باشیم.

وی نقش خیرین را بیشتر در حوزه سخت افزار دانست و افزود: با توجه به پیشرفت تکنولوژی و استفاده از فضای مجازی باید به دنبال فرهنگسازی و ارائه خدماتی نوین همچون حمایت از کسب و کارهای کوچک در کتابخانه‌ها باشیم.

محسن روشنک، عضو مجمع خیرین توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی تاکید کرد: بیشتر از اینکه به دنبال انجام کار خیر باشیم باید به دنبال بستری سازی مناسب برای انجام کار توسط عموم مردم باشیم. همچنین در حوزه کتاب و کتابخوانی نیز باید به دنبال نوآوری و تفکرآفرینی باشیم.

وی افزود: آمار مطالعه به واسطه گوش دادن به پادکست، کتابهای صوتی و ... نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش نیز پیدا کرده است و این به معنای تغییر و بازتعریفی از کتاب است؛ لذا با توجه به عدم محدودیت مرزهای فضای مجازی در جهان باید به نسل نوین کتابها و روشهای مطالعه توجه داشته باشیم. فقر مطالعه امروز در کلان شهرها نیز یک آسیب است و این مسئله باید با انجام فعالیتهای نوین همچون ایجاد قفسه‌های مطالعه در امکان عمومی تا حدودی برطرف شود.  

روشنک خطاب به مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی پیشنهاد داد: همایشی با حضور جوانان خوش فکر و ایده پرداز برگزار کنید تا بتوانیم از این ظرفیت حتی در حد مطرح کردن یک ایده استفاده بهینه نمائیم.

تینا حسین زاده، دبیر هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان استان خراسان رضوی و سفیر بنیاد فردوسی توس از اهدای 2هزار متر زمین در روستای پاژ زادگاه فردوسی برای احداث مجمع فرهنگی توسط مجمع خیرین توسعه کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی خراسان رضوی خبر داد و گفت: همچنین بنیاد فردوسی توس آمادگی مشارکت و همکاری در برگزاری برنامه‌های فرهنگی را دارد.

محمدحسین داوودی، خیر حوزه کتابخانه ها در رابطه با تجهیز مساجد مناطق کم برخوردار شهرستان مشهد به قفسه های کتاب و تهیه کانکس کتابخانه ای و تجهیز آن قول مساعدت و همکاری داد.

نسرین یوسفی عارفی، رئیس هیأت مدیره کانون زنان بازرگان خراسان رضوی و بانوی کارآفرین پیشنهاد اجرای پویشی برای تجهیز کتابخانه‌ها را مطرح کرد و گفت: با توجه به اینکه تا به امروز تعداد 18 باب مدرسه در کشور را مجهز به نیروی خورشیدی کرده‌ایم تا یک منبع درآمد برای آنان محسوب شود. در خصوص تجهیز یک باب کتابخانه با اولویت استقرار در مناطق کم برخوردار و خیرساز در سطح استان در راستای ایجاد درآمد پایدار و صرفه جویی از مصرف برق مجهز به سیستم استفاده از نیروگاه خورشیدی اعلام آمادگی می‌کنیم.

فیروز ابراهیمی، دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ضمن ابراز خرسندی از حضور در جلسه‌ای متشکل از فعالان فرهنگ و صنعت گفت: جامعه امروز متاسفانه شاهد فروپاشی اجتماعی غیرقابل تصوری شده است و  این وظیفه ما است تا با استفاده از ظرفیت کتاب و کتابخانه‌ها گامی در مسیر اشاعه اخلاق و حقوق اجتماعی بگذاریم. حلقه گمشده این مسیر را بازسازی و در جای مناسب خود قرار دهیم.

وی با اشاره مدت فعالیت پیامبر اکرم(ص) در حوزه اقتصاد، افزود: این فعالیت در کنار سرمایه حضرت خدیجه(س) باعث اقدامات موثری در حوزه ترویج دین اسلام شد. این بدین معناست که سرمایه در کنار استفاده بهینه می‌تواند اتقافات موثری را رقم بزند. حضرت محمد(ص) بیش از نیمی از عمر گرانبهای خود را صرف مسائل اقتصادی کرده است که متاسفانه در جامعه اسلامی ما کمتر به آن پرداخته شده است.

ابراهیمی تاکید کرد: اگر سرمایه خیرین در مسیر صحیحی از حوزه کتاب و کتابخوانی صرف شود، می‌توان امیدوار باشیم در چند سال آینده شاهد افزایش امید، نشاط و رفاه اقتصادی و فرهنگی در جامعه باشیم.

همچنین محسن شریعتی، مدیرعامل شرکت کشت و صنعت شیفته آرای شرق در خصوص ایجاد و راه اندازی یک کتابخانه سیار را به همراه تجیهزات اعلام آمادگی و همکاری کرد.

محمد امین بابائی، سرپرست اداره کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی با اشاره به ایجاد فضای مطالعاتی در این اداره و شعبه مشهد، از آمادگی احداث و ایجاد کتابخانه سیار و مستقر در دو مجموعه ورزشی شماره یک و دو  با همکاری دیگر سازمانها خبر داد.

وی همچنین پیشنهاد احداث قفسه های کتاب در ایستگاه‌های کار شهرستان مشهد را مطرح کرد.

محمدحسن ساقی، دبیر حزب اعتدال شرق کشور گفت: در مبحث کتاب و کتابخوانی و کتابخانه‌ها خلاءهای بسیاری نه تنها در خراسان رضوی بلکه در سراسر کشور وجود دارد. اما این بدین معنا نیست که نباید از فرصتها و امکانات موجود همچون کتابخانه های سیار و ... استفاده بهینه کرد.

وی تاکید کرد: باید علاوه بر اهدای کتاب و راه اندازی کتابخانه به دنبال نتیجه و عملکرد آن نیز باشیم و تنها صرف انجام یک فعالیت خیرخواهانه و فرهنگی بسنده نکنیم.

محمد جواهری، مشاورعالی مدیرعامل و مشاور هیات‌مدیره باشگاه پدیده خراسان به بازسازی کتابخانه شخصی حسین ملک خیر مطرح مشهد به همت فرزند ایشان خبر داد.

گفتنی است، در پایان از هاشم رضائی، خیر کتابخانه عمومی وقفی حضرت خدیجه(س) شهرستان مشهد تقدیر شد.