داخلی
»گزارش
2138 پژوهشگر ایرانی در زمره پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان
به گزارش لیزنا، دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، بعنوان «قلب و مغز علم و فناوری کشور» وظیفه سنجش و پایش عملکرد علمی ایران و دیگر کشورهای اسلامی را بر پایه تحلیل های علم سنجی به عهده دارد، هر ساله آخرین یافته های علم سنجی برگرفته از منابع و مراجع معتبر مختلف را تحلیل و گزارش می کند، تا از این رهگذر ضمن آگاهی بخشی درباره عملکرد علمی کشور و آخرین تحولات آن، اطلاعات مفیدی را در اختیار مدیران و متولیان علم و فناوری کشور برای برنامه ریزی و سیاستگذاری در راستای تشویق و تقویت نقاط قوت و چاره اندیشی برای رفع کاستی ها و چالش ها فراهم نماید.
فاضل زاده گفت: یکی از این گزارشها، بر پایه آخرین یافته های پروژه مشترک الزویر و گروهی از پژوهشگران دانشگاه استنفورد که به «فهرست دانشگاه استنفورد» معروف شده است انجام می شود. این گروه در چند سال اخیر، با تحلیل داده های پایگاه اسکوپس بر اساس روششناسی ویژهای، اقدام به شناسایی و ارائه فهرستی از پژوهشگران پراستناد برتر جهان در یک پایگاه اطلاعاتی کردهاند. روششناسی ابداع شده، مبتنی بر مجموعها ی از سنجه های استنادی استاندارد شده برای ارزیابی تاثیر استنادی پژوهشگران در رشته ها و حوزه های علمی مختلف است. آنان با ترکیب این سنجه ها، شاخصی به نام «شاخص استنادی مرکب» را ابداع و در مقاله سال 2016 خود معرفی و محاسبه کرده اند. این شاخص مبتنی بر تعداد استنادات دریافتی، جايگاه (الگوی هم-نویسندگی) و شاخص هرش نويسندگان می باشد.
وی گفت: خوشبختانه به منظور قدردانی از پژوهشگران پر استناد یک و دو درصد فعال در دانشگاه ها و موسسات پژوهشی و فناوری وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری از سال گذشته با تدبیر دکتر زلفی گل وزیر محترم علوم ، تحقیقات و فناوری، حمایت مالی جهت پرداخت پژوهانه تشویقی صورت گرفته است و در سال جاری نیز تداوم خواهد شد.
رئیس مؤسسه ISC گفت: تازه ترین بروزرسانی این پایگاه در مهر ماه 1402 (اکتبر 2023) منتشر شده است. اين فهرست، عملکرد استنادی نويسندگان را به ازای بروندادهای پژوهشی منتشر شده آنان در بازه زمانی 1960 تا 2022 در 22 حوزه موضوعي اصلي و 174 حوزه فرعي تحلیل کرده و بر این اساس، نویسندگانی را که در زمره پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان قرار گرفته اند معرفی کرده است. شایان یادآوری است این پایگاه در هر نسخه، دو فهرست از پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان را منتشر مینماید. تفاوت این دو فهرست در بازه زمانی استنادهای تحلیل شده است: در یکی از فهرستهای اعلام شده، بازه زمانی استنادهای دریافتی یک ساله است و در فهرست دیگر، بازه زمانی استنادهای دریافتی از سال 1996 به بعد در نظر گرفته میشود. در این گزارش فهرست پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر ایران بر اساس عملکرد استنادی یکساله آمده است.
روند حضور ایرانیان در فهرست پژوهشگران پراستناد برتر جهان و کشورهای اسلامی
فاضل زاده افزود: در فهرست منتشر شده بر اساس عملکرد استنادی یکساله در سال 2022، تعداد 2138 پژوهشگر با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران در میان تعداد کل 210.198 پژوهشگر بین‌المللی حضور دارند.
نمودار شماره 1، روند رشد فراوانی پژوهشگران ایرانی پراستناد دو درصد برتر جهان بر اساس عملکرد استنادی یکساله را نشان می دهد. همانطور که مشاهده می شود، شمار پژوهشگران پراستناد ایرانی در این پایگاه روندی رو به رشد داشته است. شمار پژوهشگران در ایرانی در سال 2022 (2138) نسبت به سال 2022 (1941) 15/10 درصد افزایش داشته است.
نمودار 2 تعداد پژوهشگران دو درصد بیست کشورهای اسلامی پیشرو را نشان می دهد. کشور جمهوری اسلامی ایران رتبه نخست را از به لحاظ تعداد پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر در میان کشورهای اسلامی به خود اختصاص داده است و کشورهای ترکیه و عربستان به ترتیب در رتبه های دوم و سوم قرار دارند.
نمودار 2: فراوانی پژوهشگران پراستناد دو درصد کشورهای اسلامی بر اساس عملکرد استنادی یکساله
سهم نهادهای علم و فناوری کشور از پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان
رئیس مؤسسه ISC بیان کرد: جدول یک وضعیت کلی پژوهشگران پراستناد ایرانی را به نمایش می گذارد. همانگونه که مشاهده می شود، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیشترین سهم را از پژوهشگران پراستناد ایرانی (68/51%) را به خود اختصاص داده است.
جدول 1: توزیع فراوانی پژوهشگران پراستناد در وابستگی های سازمانی کلان
|
درصد |
تعداد پژوهشگران |
وابستگی سازمانی |
|
68/51 |
1105 |
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری |
|
09/37 |
793 |
وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی |
|
48/7 |
160 |
دانشگاه آزاد اسلامی |
|
75/3 |
80 |
سایر |
|
100 |
2138 |
جمع |
در جدول 2، سهم هر دانشگاه از پژوهشگران پراستناد ایرانی در فهرست دو درصد برتر جهان بر اساس عملکرد استنادی یکساله در سال 2022 ارائه شده است. همانطور که ملاحظه میشود دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران به ترتیب دارای بیشترین تعداد پژوهشگر پراستناد دو درصد هستند. حائز اهمیت است که آمار زیر بر اساس وابستگی اصلی سازمان اصلی بوده است، به این ترتیب که پژوهشگران مربوط به مراکز، موسسات، پژوهشکده ها و یا بیمارستانهایی که واحد مستقلی به شمار نمی آیند بلکه زیرمجموعه یک دانشگاه مادر هستند، زیر نام دانشگاه مربوطه شمارش شده است.
جدول 2. سهم دانشگاههای کشور از پژوهشگران پراستناد دو درصد دنیا در بازه استناد دریافتی یکساله
|
تعداد پژوهشگران |
نام دانشگاه (وابستگی اصلی پژوهشگر) |
|
1105 |
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری |
|
106 |
دانشگاه تهران |
|
64 |
دانشگاه علم و صنعت ایران |
|
59 |
دانشگاه تبریز |
|
51 |
دانشگاه تربیت مدرس |
|
44 |
دانشگاه صنعتی شریف |
|
42 |
دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی اصفهان |
|
40 |
دانشگاه شیراز |
|
35 |
دانشگاه شهید بهشتی |
|
30 |
دانشگاه فردوسی مشهد |
|
28 |
دانشگاه کاشان |
|
24 |
دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل |
|
22 |
دانشگاه سمنان |
|
19 |
دانشگاه بوعلی سینا، دانشگاه رازی |
|
17 |
دانشگاه گیلان |
|
16 |
دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشگاه کردستان، دانشگاه محقق اردبیلی |
|
15 |
دانشگاه شهید باهنر کرمان |
|
14 |
دانشگاه شهرکرد |
|
13 |
دانشگاه ارومیه، دانشگاه پیام نور، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، دانشگاه مازندران |
|
12 |
دانشگاه اراک، دانشگاه اصفهان، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) |
|
11 |
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، دانشگاه صنعتی شیراز |
|
10 |
دانشگاه صنعتی کرمانشاه، دانشگاه مراغه |
|
9 |
دانشگاه حکیم سبزواری، دانشگاه صنعتی سهند، دانشگاه لرستان، دانشگاه یاسوج، دانشگاه یزد |
|
8 |
دانشگاه ایلام، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان |
|
7 |
دانشگاه الزهرا (س)، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، دانشگاه دامغان، دانشگاه ملایر |
|
6 |
پژوهشگاه رنگ، پژوهشگاه مواد و انرژی، دانشگاه بناب، دانشگاه زابل، دانشگاه زنجان، دانشگاه قم |
|
5 |
دانشگاه بجنورد، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه صنعتی قوچان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان |
|
4 |
پژوهشگاه دانش های بنیادی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشگاه صنعت نفت، دانشگاه صنعتی ارومیه، دانشگاه فسا، دانشگاه گلستان |
|
3 |
دانشگاه خلیج فارس، دانشگاه شاهد، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، دانشگاه صنعتی همدان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان |
|
2 |
پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، دانشگاه صنعتی اراک، دانشگاه صنعتی قم، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه غیردولتی غیرانتفاعی امام رضا (ع)، دانشگاه هرمزگان، مجتمع آموزش عالی فنی و مهندسی اسفراین |
|
1 |
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، دانشگاه اردکان، دانشگاه بیرجند، دانشگاه پیام نور مرکز خراسان رضوی، دانشگاه پیام نور واحد استان آذربایجان شرقی، دانشگاه پیام نور واحد زنجان، دانشگاه پیام نور واحد شهرکرد، دانشگاه پیام نور واحد کرمانشاه، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، دانشگاه جیرفت، دانشگاه سلمان فارسی کازرون، دانشگاه صنعتی بیرجند، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دانشگاه صنعتی سیرجان، دانشگاه علم و فناوری مازندران (بهشهر)، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، دانشگاه غیردولتی غیرانتفاعی خاتم، دانشگاه غیردولتی غیرانتفاعی شمال، دانشگاه غیردولتی غیرانتفاعی علم و فرهنگ، دانشگاه فنی و حرفه ای، دانشگاه کوثر، دانشگاه گنبد کاووس، دانشگاه میبد، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بوئین زهرا، موسسه استنادی و پایش علم و فنّاوری جهان اسلام، موسسه غیردولتی غیر انتفاعی آموزش عالی آپادانا، موسسه غیردولتی غیر انتفاعی آموزش عالی آیندگان، مؤسسه آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی انرژی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه پیام نور واحد سلفچگان، موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی |
|
|
|
|
793 |
وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی |
|
131 |
دانشگاه علوم پزشکی تهران |
|
76 |
دانشگاه علوم پزشکی تبریز |
|
57 |
دانشگاه علوم پزشکی مشهد |
|
56 |
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی |
|
46 |
دانشگاه علوم پزشکی شیراز |
|
45 |
دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه |
|
41 |
دانشگاه علوم پزشکی ایران |
|
31 |
دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان |
|
23 |
دانشگاه علوم پزشکی کرمان |
|
21 |
دانشگاه علوم پزشکی همدان |
|
18 |
دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دانشگاه علوم پزشکی بقیة الله (عج)، دانشگاه علوم پزشکی بابل |
|
11 |
دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل |
|
9 |
دانشگاه علوم پزشکی ایلام |
|
8 |
دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دانشگاه علوم پزشکی البرز |
|
7 |
دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دانشگاه علوم پزشکی اراک |
|
6 |
دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، دانشگاه علوم پزشکی زنجان |
|
5 |
دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد |
|
4 |
دانشگاه علوم پزشکی نیشابور، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، انستیتو پاستور ایران |
|
3 |
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشگاه علوم پزشکی فسا، دانشگاه علوم پزشکی زابل، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دانشگاه علوم پزشکی آبادان |
|
2 |
دانشگاه علوم پزشکی گلستان، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، دانشگاه علوم پزشکی بم، دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، دانشگاه علوم پزشکی ارتش، دانشکده علوم پزشکی خلخال |
|
1 |
فرهنگستان علوم پزشکی، سازمان پزشکی قانونی کشور، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، دانشگاه علوم پزشکی جهرم، دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مراغه، دانشکده علوم پزشکی گراش، دانشکده علوم پزشکی سیرجان، دانشکده علوم پزشکی ساوه، دانشکده علوم پزشکی خمین |
|
|
|
|
160 |
دانشگاه آزاد اسلامی |
|
15 |
واحد نجف آباد |
|
12 |
دانشگاه آزاد اسلامی |
|
9 |
واحد علوم و تحقیقات تهران |
|
6 |
واحد اراک، واحد تبریز، واحد تهران مرکزی، واحد تهران جنوب |
|
5 |
واحد قم، واحد ارومیه، واحد تهران شمال، واحد کرمانشاه |
|
4 |
واحد سمنان، واحد شهرکرد، واحد مشهد |
|
3 |
واحد علوم و تحقیقات، واحد اردبیل، واحد اسلامشهر، واحد اهواز، واحد رشت، واحد ساوه، واحد شهرقدس |
|
2 |
واحد قائمشهر، واحد مرودشت، واحد اصفهان (خوراسگان)، واحد دماوند، واحد سنندج، واحد شاهرود ، واحد قزوین، واحد گرمسار، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، واحد یزد |
|
1 |
واحد فیروزکوه ، واحد کرج ، واحد هشتگرد ، مرکز لشت نشاء ، واحد آزاد شهر ، واحد بندرعباس ، واحد بوشهر ، واحد پرند ، واحد تنکابن ، واحد تهران غرب ، واحد خمینی شهر ، واحد خوی ، واحد دزفول ، واحد زنجان ، واحد ساری ، واحد شهر قدس ، واحد شهرضا ، واحد شیراز ، واحد علی آباد کتول ، واحد فلاورجان ، واحد کرمان ، واحد گچساران ، واحد لاهیجان ، واحد ماهشهر ، واحد مسجد سلیمان ، واحد نیشابور ، واحد همدان ، واحد یاسوج |
|
|
|
|
80 |
سایر |
|
14 |
دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی |
|
9 |
جهاد دانشگاهی |
|
8 |
دانشگاه صنعتی مالک اشتر |
|
7 |
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی |
|
5 |
سایر(نامشخص) |
|
4 |
پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، پژوهشگاه رویان |
|
2 |
موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، پژوهشگاه نیرو، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، پژوهشگاه استاندارد |
|
1 |
موسسه ملی توسعه تحقیقات پزشکی، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مرکز تحقیقات رازی، شرکت فناوری و مهندسی هونام صنعت فرناک، شرکت فناوری آتیه پویندگان اکسیر، شرکت علمی آبتین برکه، شرکت طبیب دارو، شرکت دانا ژن پژوهان کارمانیا، شرکت پارت نانوفناور کاویان، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه علوم و فنون شهید ستاری، دانشگاه علوم دریایی امام خمینی نوشهر، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشگاه ابن سینا، بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی نور، مرکز ملی تحقیقات حلال جمهوری اسلامی ایران |
فاضل زاده گفت: در جدول 3 تعداد پژوهشگران پراستناد کشور در فهرست پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان به تفکیک حوزه موضوعی بر اساس نتایج سال 2022 مشاهده می شود. همانطور که مشاهده می شود، چهار حوزه موضوعی پزشکی بالینی، مهندسی، شیمی و فناوریهای راهبردی (هوش مصنوعی، نانو، فرایندهای ساخت پیشرفته و...) به ترتیب رتبه های یک تا چهار را در میان رشته های موضوعی به لحاظ فراوانی پژوهشگران پراستناد کسب کرده اند.
جدول 3. فراوانی و سهم پژوهشگران پراستناد دو درصد کشور به تفکیک حوزه موضوعی
|
ip |
ایران |
حوزههای موضوعی |
ردیف |
||
|
سهم از کل (درصد) |
فراوانی پژوهشگران |
سهم از کل (درصد) |
فراوانی پژوهشگران |
||
|
30.85% |
64845 |
31.01 |
663 |
پزشکی بالینی |
1 |
|
7.67% |
16122 |
18.38 |
393 |
مهندسی |
2 |
|
6.85% |
14399 |
18.24 |
390 |
شیمی |
3 |
|
9.21% |
19358 |
13.89 |
297 |
فناوریهای راهبردی (هوش مصنوعی، نانو و ...) |
4 |
|
8.64% |
18168 |
4.68 |
100 |
فیزیک و نجوم |
5 |
|
6.64% |
13959 |
3.84 |
82 |
فناوری اطلاعات و ارتباطات |
6 |
|
3.22% |
6766 |
3.84 |
82 |
کشاورزی، شیلات و جنگلداری |
7 |
|
7.55% |
15861 |
1.50 |
32 |
زیست پزشکی |
8 |
|
3.51% |
7386 |
1.40 |
30 |
علوم زمین و محیط زیست |
9 |
|
1.23% |
2591 |
1.12 |
24 |
آمار و ریاضیات |
10 |
|
3.94% |
8278 |
0.80 |
17 |
زیست شناسی |
11 |
|
0.57% |
1201 |
0.37 |
8 |
محیط زیست، طراحی و ساخت |
12 |
|
2.72% |
5725 |
0.28 |
6 |
اقتصاد و تجارت |
13 |
|
2.50% |
5252 |
0.23 |
5 |
علوم اجتماعی |
14 |
|
1.71% |
3603 |
0.23 |
5 |
بهداشت عمومی و خدمات بهداشتی |
15 |
|
0.49% |
1031 |
0.14 |
3 |
ارتباطات و متنپژوهی |
16 |
|
0.46% |
975 |
0.05 |
1 |
مطالعات تاریخی |
17 |
|
0.23% |
486 |
0.00 |
0 |
فلسفه و الهیات |
18 |
|
1.94% |
4086 |
0.00 |
0 |
روانشناسی و علوم شناختی |
19 |
|
0.05% |
106 |
0.00 |
0 |
هنرهای تجسمی و نمایشی |
20 |
|
%100 |
210198 |
100.00 |
2138 |
جمع کل |
|
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.