داخلی
»گفتگو
15 اثر در اختتامیه چهاردهمین جشنواره پژوهش کتابخانه ملّی تقدیر می‌شوند
دکتر فاطمه صدر، معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در گفتگو با خبرنگار لیزنا در مورد اینکه چرا «هوش مصنوعی و آینده پژوهش» به عنوان مضمون اصلی این جشنواره انتخاب شده است گفت: هوش مصنوعی از موضوعاتی هست که طی سال‌های اخیر در مجامع علمی اغلب در مورد آن صحبت می‌شود و در واقع یک عرصه فناوری جدید است که به صورت وسیع سایر حوزه‌های تخصصی علم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و فقط در حوزه کامپیوتر مورد توجه نیست، بلکه در عرصه پزشکی، علوم مهندسی و مهمتر از همه در حوزه علوم انسانی تغییر و تحولاتی را ایجاد می‌کند. بنابراین سازمان اسناد و کتابخانه ملی خواست تا نسبت به این موضوع بی تفاوت نباشد و از آنجایی که حتی این فناوری نوین در حوزه ایرانشناسی، اسلام شناسی، تاریخ معاصر، حفاظت و نگهداری منابع و علوم آرشیوی هم تاثیر گذار هست این موضوع انتخاب شد و به صورت عام هم «آینده پژوهش» انتخاب شد که تمام این محورها را در بر بگیرد.
معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پاسخ به این سوال که آیا دلیل افزوده شدن پیشنهاده مصوب پایان نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری به جشنوارۀ امسال این بود که کمیته علمی احساس کرد که اثر در این حوزه خاص به جشنواره کم ارسال می‌شود یا خیر ؟ گفت: خیر این مساله ناظر به آثار نیست و امسال نیز پیشنهاده کم به جشنواره ارسال شد. بیشتر به این خاطر پیشنهاده‌ها به آثار مورد نظر جشنواره اضافه شد تا توجه اساتید هیات علمی و پژوهشگران و دانشجویان را به این موضوع جلب کنیم تا در موضوعات خاصی بیایند و کار پژوهشی انجام دهند و بدانند اگر پژوهش‌های دانشگاهی را در این موضوعات شروع کنند، پیشنهاده‌ها هم مورد بررسی قرار می‌گیرد و باعث می شود تا رغبت و اشتیاقی ایجاد شود.
وی تاکید کرد: البته در اینجا منظور پیشنهاده‌هایی است که حتما در دانشگاه مصوب و دفاع شده باشد و یکبار از مرحله داوری گروه پژوهشی دانشگاهی گذشته باشد و ما در مرحله بعد بررسی می کنیم و این آثار در سه حوزه خاص با توجه به نیازهای سازمان از جهت پژوهشی یا محوریت حل مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مورد پذیرش قرار گرفت و در سایر محورها فقط در غالب‌های دیگر آثار پژوهشی را پذیرفتیم.
محور آینده پژوهی مسائل کتابخانه ملی با محوریت هوش مصنوعی به صورت هدفمند موضوعی خاص و جزئی را مورد توجه قرار می‌دهد
فاطمه صدر، دلیل اینکه «آینده پژوهی مسائل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با محوریت هوش مصنوعی» یکی از محورهایی بود که به جشنواره اضافه شد توضیح داد: این محور از این جهت اضافه شد که محورهای دیگر جشنواره محورهای کلان ناظر به تخصص های علوم مختلف هستند با زیر محورها، اما این محور اختصاصی و جزئی است و آن هم از این منظر بود که آینده پژوهی خودش یک محور نیست یک روش پژوهش است اما به عنوان یک روش پژوهشی که ناظر به مطالعات آینده کتابخانه‌ها و خصوصا سازمان اسناد و کتابخانه ملی مطرح می‌شود به صورت اختصاصی به عنوان محور ویژه جشنواره مشخص شد. یعنی شما در محورهای دیگر با موضوعات کلان مواجه هستید که در همه آنها حوزه فناوری و هوش مصنوعی مطرح هست اما یک موضوع ویژه دارید که ناظر به تم یا موضوع اصلی جشنواره است که خیلی اختصاصی و جزئی است و به صورت هدفمند یک موضوع خاص را مورد توجه قرار می‌دهد.
وی در پاسخ به این سوال که «با توجه به زمان کم فراخوان آیا از اینکه چنین پژوهش هایی انجام شده اطلاع داشتید؟» توضیخ داد: خیر، یک زمانی شما در همایش ها و جشنواره ها جهت‌دهی ایجاد می‌کنید و فضا سازی می‌کنید که چنین چیزهایی دغدغه ما هست. اگر کسی قبلا به آن توجه داشته و به آن پرداخته که اثرش را ارسال می‌کند، اگر توجه نداشته و اثری نبوده، خودش یک حساسیت زایی ایجاد می‌کند که این موضوع مساله ما هست و به آن توجه می‌شود که اگر در این زمینه کار انجام دهید احتمال اینکه در جشنواره به عنوان یک محور ویژه به آن پرداخته شود وجود دارد.
ما در محورهای دیگر (محور ایرانشناسی، محور علم اطلاعات و ...) همه آثار را مورد بررسی قرار دادیم اما در این مورد خاص همه آثاری که با یک موضوع خاص مورد بررسی قرار گرفت به صورت ویژه داوری شد به عنوان مثال اگر اثری به دست ما می‌رسید که در این موضوع بود دیگر با اثرهای سایر محورها مساوی سنجیده نمی‌شد بلکه به صورت اختصاصی سنجیده می‌شد.
احتمال انتخاب موضوع «آینده پژوهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با محوریت استانداردهای جدید کتابخانه‌ای» برای جشنواره سال آینده
معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پاسخ به این سوال که «اگر فرض کنیم با این جهت‌دهی و فضا سازی پژوهش‌هایی در آینده روی این موضوع خاص انجام شود، آیا این موضوع در جشنواره‌های بعد مورد توجه قرار می‌گیرد یا سال بعد موضوعات متفاوت‌تر خواهد شد؟» بیان کرد:در هر سال قبل از اینکه کمیته علمی پژوهش تشکیل شود یک مضمون اصلی را انتخاب می‌کنیم که غالبا هم متناسب با مرزهای جدید دانش انتخاب می‌شود. چه سال گذشته که بحث «مدیریت داده‌های پژوهشی» بود چه امسال که بحث «هوش مصنوعی و آینده پژوهش» هست، احتمالا در سال آینده اگر انشاءالله من در معاونت پژوهشی باشم به همین صورت خواهد بود و چنین چیزی انتخاب خواهد شد ولی نمی‌توان گفت که قطعا در سال آینده هم چنین موضوعی هست. از آنجایی که این مساله یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان هست احتمال اینکه اگر مضمون اصلی جشنواره موضوع دیگری در حوزه‌های فناوری نوین انتخاب شود با توجه به اینکه «آینده پژوهی» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هم به حوزه «مدیریت داده‌های پژوهشی» هم به «هوش مصنوعی» و هم به حوزه فناوریهای دیگر و همچنین به حوزه «استاندارها» مرتبط است احتمال اینکه چنین موضوعی مجدد انتخاب شود خیلی وجود دارد. به عنوان مثال ممکن است آینده پژوهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با محوریت استانداردهای جدید کتابخانه‌ای یا حوزه فناوریهای نوین و تاثیرش در کتابخانه‌ها باشد.
وی تاکید کرد هوش مصنوعی ممکن است جزء محور ویژه نباشد و یکی از محورهای کلان ما باشد. توجه داشته باشید که در محور کلانِ علم اطلاعات قطعا فناوریهای نوین همیشه هست، ممکن است هوش مصنوعی چون یکی از فناوری‌هاست در محور کلان پذیرفته شود و این امکان وجود دارد که محور ویژه تغییر کند.
هوش مصنوعی می‌تواند روایت‌های تاریخی را عوض کند
فاطمه صدر، درباره اینکه آیا در محور «مطالعات تاریخ معاصر با تأکید بر سندپژوهی و تاریخ شفاهی» در موضوع «هوش مصنوعی و فناوریهای نوپدید در مطالعات تاریخی» با توجه به خاص بودن موضوع اثری به جشنواره ارسال شده است یا خیر؟ توضیخ داد: ما آثاری را در فضای خارج از جشنواره در ایران و در جهان که در این موضوع کار شده بود مورد توجه قرار دادیم و به خاطر همین هم این محور اضافه شد چون یکی از محورهای بسیار مهم و چالشی است، چرا که هوش مصنوعی می‌تواند روایت‌های تاریخی را عوض کند، هوش مصنوعی می‌تواند یک گفتمان جدیدی را به تاریخ اضافه کندکه کذب باشد یعنی هوش مصنوعی می‌تواند روایت را تغییر دهد.
وی گفت: در این موضوع اثری به جشنواره ارسال نشد ولی محور، ناظر به مطالعات جهانی و داخل کشور تعیین شد.
وی تاکید کرد: معمولا پژوهشگرهای حوزه های مطالعات علوم انسانی به تاثیر فناوریهای نوین کمتر توجه می‌کنند ما در اینجا توجه دوستان تاریخی را جلب می‌کنیم که بیایند و به کار میان رشته‌ای بپردازند و در واقع باز هم نوعی فضا سازی علمی صورت گرفته است.
معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پایان درباره اختتامیه، آثار رسیده به جشنواره و آثار برگزیده گفت: انشاءالله 26 دی ماه ساعت ۱۰ تا 12 در سالن قلم مرکز همایش های بین الملل کتابخانه ملی مراسم اختتامیه چهاردهمین جشنواره ملّی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، برگزار می‌شود و ما میزبان معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور خواهیم بود.
وی توضیح داد: در این دوره از جشنواره مجموعا 272 داوری انجام شد یعنی 272 نفر درگیر داوری شدند. از بین آثار رسیده 92 اثر مشمول داوری شدند و دراختتامیه جشنواره از برگزیدگان تقدیر خواهد شد که شامل 15 اثر برگزیده در سه سطح مختلف برگزیده اول، برگزیده دوم و شایسته تقدیر، هستند که از محورهای مختلف جشنواره انتخاب شدند.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.