روایتی از رابطه‌ای خیالی میان بیماری خارق‌العاده و درمان‌گری استثنایی

به گزارش لیزنا (ستاد خبری بیست و پنجمین دوره هفته کتاب ایران)، سحر زكریا گفت: كتاب «وقتی نیچه گریست» یکی از کتاب‌های مورد علاقه من و جزو بهترین کتاب‌هایی است که تاکنون مطالعه کرده‌ام. این كتاب درباره ارتباط زندگی نیچه با بحث‌های روانشناسی است.

او با توصیه به مردم درباره کتابخوانی افزود: ارتقای فرهنگ جامعه منوط به افزایش فرهنگ تک تک ما است که این افزایش فرهنگ با مطالعه و خواندن کتاب به دست می‌آید. اما متاسفانه در مملکت ما کتابخوانی ضعیف است و با حضور صفحات مجازی همان دو برگه کتابی که مطالعه می‌شد دیگر خوانده نمی‌شود. درواقع از آنجا که با مراجعه به صفحات مجازی به راحتی می‌توان از اخبار روز مطلع شد مخاطبان روزنامه‌ها و مجلات هم کم شده است.

زکریا ادامه داد: وقت برای مطالعه بسیار است و هر فردی می‌تواند در خانه، محیط کار یا مسیرهای رفت‌آمد به جای حرف زدن یا تلویزیون دیدن، کتاب بخواند. همه ما باید مثل یک قرص ضروری روزانه برای روح و روان خود کتاب بخوانیم، مطالعه حداقل دو برگ کتاب در طول روز اصلا کار سختی نیست.

دولت در این زمینه باید کمک کند تا فرهنگ مطالعه و کتابخوانی حداقل برای نسل‌های بعدی بتواند مثمرثمر باشد.

نگاهی به کتاب «وقتی نیچه گریست» و نویسنده‌اش:

کتاب «وقتی نیچه گریست» یکی از نام‌دارترین رمان‌های روان‌شناختی اروین د. یالوم است که در سال ۱۹۹۲ به زبان انگلیسی نوشته شد. اروین د. یالوم روان‌پزشک هستی‌گرا، استاد بازنشسته روان‌پزشکی در دانشگاه استنفورد و نویسنده شماری از نام‌دارترین رمان‌های روان‌شناختی است.

فریدریش ویلهلم نیچه فیلسوف، شاعر، منتقد فرهنگی، آهنگساز و فیلولوژیست کلاسیک (به دانش بررسی «کلاسیک» زبان‌های هندواروپایی، ازجمله یونانی باستان، لاتین باستان و سانسکریت گفته می‌شود) بزرگ آلمانی و استاد لاتین و یونانی بود که آثارش تاثیری عمیق بر فلسفه غرب و تاریخ اندیشه مدرن بر جای گذاشته است.

وقتی نیچه گریست آمیزه‌ای است از واقعیت و خیال، جلوه‌ای از عشق، تقدیر و اراده در وین خردگرای سده نوزدهم، و در آستانه  زایش دانش روانکاوی. نیچه جوان و هنوز شناخته نشده، یوزف برویر، از پایه‌گذاران روانکاوی و دانشجوی پزشکی جوانی به نام زیگموند فروید، همه اجزایی هستند که در ساختار رمان در هم تنیده شده‌اند تا حماسه فراموش‌نشدنی رابطه خیالی میان بیماری خارق‌العاده و درمان‌گری استثنایی را بیافرینند.

در این رمان، دو مرد برجسته و اسرارآمیز تاریخ، تا ژرفای وسواس‌های خویش پیش می‌روند و در این راه، به نیروی رهایی‌بخش دوستی دست پیدا می‌کنند.

این رمان دیدار خیالی فریدریش نیچه و یوزف برویر، پزشک وینی را روایت می‌کند. رویدادهای رمان در سال ۱۸۸۲ در شهر وین اتریش رخ می‌دهند و در واقع روایتی است از تاریخ برهم‌کنش فلسفه، روانکاوی و رویارویی خیالی برخی از مهم‌ترین چهره‌های دهه‌های پایانی قرن نوزدهم. از این رمان به عنوان تلفیقی از ادبیات و روانشناسی با چاشنی فلسفه، تاکنون ۴ ترجمه به زبان فارسی منتشر شده است.

در سال ۱۸۲۲ یک زن جوان به نام لو سالومه برای ملاقات برویر می‌آید و خواستار نجات دوستش نیچه، از افسردگی شدید می‌شود، درحقیقت زن جوان خود را مقصر می‌داند و از این می‌ترسد که نیچه مرتکب خودکشی شود و دنیا از وجود چنین فیلسوف بزرگی محروم شود.

نیچه فیلسوف مشهور، ژوزف برویر روانشناس مشهور وینی و لو آندریاس سالومه نویسنده مشهور روسی و معشوقه‌ی نیچه، شخصیت‌های اصلی این داستان هستند. زیگموند فروید نیز در میانه‌های داستان به عنوان یکی از شاگردان صمیمی برویر وارد می‌شود. نقش‌ها و گفتگو‌های شخصیت‌ها اگر چه بیشتر براساس رویدادهای واقعی ذکر شده در زندگی‌نامه‌ شخصیت‌ها، نامه‌های منتشر شده و نوشته‌های آنها است اما برخی از قسمت‌های مربوط به نیچه بیشتر تخیلی هستند.

این رمان بیشتر از زاویه دید محدود سوم شخص نوشته شده است، خواننده‌ کتاب همواره می‌تواند تفکرات برویر را در سراسر داستان مخصوصا در گفتگوهای بین نیچه و بروئر بشنود اما افکار شخصیت‌های دیگر داستان شنیده نمی‌شود. کاربرد زاویه‌ی دید سوم شخص محدود به نویسنده این امکان را می‌دهد که رشد شخصیتی یک شخصیت خاص داستان (در اینجا برویر) را نشان دهد.

در بیشتر کتاب به دلیل زاویه دید محدود، نیچه همچون یک معما باقی می‌ماند و نویسنده برای جبران این موضوع نامه‌هایی که توسط نیچه نوشته شده‌اند را به متن وارد می‌کند.

گفتنی است، در سال ۲۰۰۷ فیلمی با همین نام به کارگردانی Pinchas Perry با اقتباس از این رمان ساخته شده است.