داخلی
»کتابخانه و کتابداری
تشکیل «شورای کتابخانه‌های دانشگاهی» در زیرمجموعه وزارت علوم و ایرانداک
به گزارش لیزنا، نشست تخصصی با حضور دکتر یداله اردوخانی، مدیرکل دفتر حمایت و پشتیبانی امور پژوهشی وزارت عتف ؛ دکتر محمد حسن زاده، رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و نمایندگانی از اعضاء نهمین دوره هیئت مدیره انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران (دکتر محمد زره‌ساز، دکتر عبدالرضا نوروزی چاکلی، دکتر مریم اسدی، دکتر امیررضا اصنافی)، لعبت درخشانی مسئول کمیته کتابخانه‌های دانشگاهی، سید ابراهیم عمرانی مسئول کمیته مطالعات صنفی و همچنین مهندس مرتضی زالی، معاون مدیرکل دفتر حمایت و پشتیبانی امور پژوهشی وزارت عتف و دکتر محبوبه کریمی در روز سه‌شنبه 20 خرداد 1404 در محل پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران برگزار شد.
در ابتدا، لعبت درخشانی، مسئول کمیته کتابخانه‌های دانشگاهی به عنوان دبیر جلسه از اظهار توجه دکتر اردوخانی به امور مربوط به کتابخانه های دانشگاهی سپاسگزاری کرد و برگزاری این نشست را اتفاقی مبارک در جهت توجه به مسائل و چالش‌های کتابخانه‌های دانشگاهی و گامی موثر در جهت ارتقاء سطح کیفیت و خدمات آنان دانست. وی در ادامه، ضمن ارائه توضیحات در خصوص تشکیل کمیته کتابخانه‌های دانشگاهی انجمن، معرفی اعضا و برنامه راهبردی آن، گزارشی از برخی اقدامات صورت گرفته ارائه و آمادگی کمیته را برای جذب حداکثری اعضای علاقمند برای عضویت و همراهی با آن اعلام کرد.
سپس دکتر محمد زره‌ساز، رئیس انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران ضمن معرفی انجمن و پیشینه 60 ساله آن و حضور پیشکسوتانی همچون استاد نوشین‌آفرین انصاری، دکتر عباس حری، دکتر ابراهیم افشار و … در ایجاد انجمن و خدمات ارزنده ایشان اشاره کرد.
دکتر زره‌ساز در ادامه به معرفی کمیتههای انجمن و برگزاری سالانه کنگره متخصصان علوم‌اطلاعات به تبعیت از ایفلا اشاره کرد. وی در ادامه، ضمن اشاره به ضرورت تشکیل کمیته کتابخانه‌های دانشگاهی انجمن، توضیحاتی درخصوص فراخوان انجمن برای تشکیل و تاسیس این کمیته، آمار شرکت کنندگان و چگونگی انتخاب مسئول مربوطه ارائه کرد.
دکتر زره‌ساز همچنین بر لزوم ایجاد یک متولی اجرایی و سازمانی برای کتابخانه‌های دانشگاهی در وزارت عتف تأکید کرد و گفت: در حال حاضر، این کتابخانه‌ها زیر نظر معاونت پژوهشی دانشگاه‌ها قرار دارند و عملکرد آنها تحت تأثیر رویکرد این معاونت‌هاست. برخی دانشگاه‌ها اهمیت تخصص‌گرایی را در کتابخانه‌ها درک کرده، برخی دیگر کتابخانه را صرفاً ابزاری برای تکمیل رزومه‌های اجرایی اعضا هیات علمی دانسته وبه آن کم توجهی می‌کنند. فقدان یک بخش سازمانی منسجم در وزارت علوم باعث شده که سیاست‌گذاری‌های کلان کتابداری به‌درستی انجام نشود. انجمن باید نقش فعالی در تدوین این سیاست‌ها ایفا کند. همکاری سه نهاد انجمن کتابداری، ایرانداک و وزارت عتف می‌تواند مسیر پیشرفت را هموارتر سازد.
در ادامه، دکتر محمد حسن‌زاده، رئیس ایرانداک با اشاره به اهداف، ماموریت‌ها و برنامه راهبردی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، به ارائه توضیحاتی درباره اقدامات و دستاوردهای مهم در حوزه سامانه‌های اطلاعاتی در ایرانداک همچون راه‌اندازی شبکه ملی کتابخانه‌های دانشگاهی، تدوین استانداردهای مربوط به این کتابخانه‌ها و ایجاد فهرستگان کتابخانه‌های دانشگاهی پرداخت.
وی ضمن اظهار خوشنودی از دغدغه و ورود انجمن به این موضوع کتابخانه‌های دانشگاهی، این اتفاق را سودمندی دوجانبه برشمرد و آمادگی حداکثری خود را برای همکاری با برنامه راهبردی کمیته کتابخانه‌های دانشگاهی و دیگر برنامه‌های انجمن و کمیته های مرتبط اعلام کرد. آموزش کتابداران، اعتباربخشی گواهی‌ها، ارزیابی کتابخانه‌های دانشگاهی براساس استانداردها، ترویج سامانه‌های ایرانداک و تشکیل «شورای ملی کتابخانه‌های دانشگاهی» از جمله موارد مطرح شده برای همکاری دوجانبه ایرانداک و انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران از سوی وی بود.
در ادامه سیدابراهیم عمرانی، مسئول کمیته مطالعات صنفی انجمن ضمن اشاره به نقش و تجربه چند جانبه خود به عنوان فردی که سبقه مسئولیت در ایرانداک، مدیریت کتابخانه دانشگاهی و همچنین عضویت و همراهی چندین ساله با انجمن را داشته است، این نشست را بسیار کارآمد و ارزشمند معرفی کرد و آن را فرصتی موثر برای تبادل نظر برشمرد.
مسئول کمیته مطالعات صنفی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران با اشاره به کتاب «استانداردهایی برای کتابخانه‌ها در موسسات آموزش عالی ایران» که در سال 1395 با همکاری کمیته استاندارد انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران در ان دوره تدوین شده بود و پیوست پنج کتاب نامبرده «درجه عالی حرفه ای: بیانیه گواهینامه و مجوز شغلی کتابداران دانشگاهی» که اجرای آن به کمیته ارزیابی انجمن در سال 1391 ابلاغ شده بود تاکید کرد. توضیحات تکمیلی از اقدامات در دست انجام ایرانداک به ویژه ارزیابی کتابخانه‌ها و ارزیابی کتابداران از دیگر موارد مطرح شده توسط وی بود.
سپس، دکتر نوروزی چاکلی عضو هیئت مدیره انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران بر اهمیت انجمن در اعتبار بخشی و مرجعیت موضوع تأکید کرد و گفت: در تمامی کشورهای پیشرفته، انجمن‌های به‌عنوان نهادی علمی و حرفه‌ای، جایگاه منحصر به‌فردی دارند، در ایران نیز چنین است و در حال حاضر نهادی بالاتر از آن وجود ندارد.وی در ادامه به لزوم تعامل فی مابین وزارت علوم، ایرانداک و انجمن تاکید و اشاره کرد.
وی همچنین، ایجاد کمیتههای تخصصی، به ویژه کمیته کتابخانه‌های دانشگاهی را مصداقی برای توجه و ورود حرفه‌ای انجمن به نیازها و چالش‌های کتابخانه‌ها عنوان کرد و درخصوص فعالیت نهادهایی با عناوین و اهدافی مشابه توضیحات مختصری بیان کرده، داشتن هویت سازمانی وتایید مراجع قانونی و حرفه ای را برای همه آنها لازم دانست تا بدین ترتیب از بروز تداخل در فعالیت‌های حرفه‌ای و کتابخانه‌ای جلوگیری شود.
دکتر امیررضا اصنافی بازرس انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران نیز ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری این نشست، آن را برای پیشبرد ارتقا کتابخانه‌های دانشگاهی موثر برشمرد.
وی با اشاره بر مجوز و اعتبار انجمن‌های علمی، تصریح کرد:هیئت مدیره انجمن علاوه بر داشتن رای حرفه مندان و اعضای اصلی، از نظارت بر رای گیری و تنفیض حکم آنان از سوی وزارت علوم نیز برخوردارست. بنابراین، این نهاد پل ارتباطی موثری میان اعضای هیات علمی، دانشجویان، حرفه مندان و مسئولان و مدیران بالادستی خواهند بود. انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی به عنوان یک مرجعیت علمی و حرفه‌ای می تواند بازوی مشورتی و فکری مهمی برای وزارت عتف و ایران داک باشد.
دکتر اصنافی ضمن تاکید بر نقش انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران به‌عنوان مرجعیت پژوهشی گفت: انجمن همچنین با اشراف زیاد و ارتباط تنگاتنگی که با دپارتمان‌ها دارد می تواند در مسیر پیشبرد اهداف پژوهشی وزارت عتف مؤثر باشد و در اجرائی سازی برنامه‌های راهبردی ایرانداک نیز هم‌افزائی داشته باشد.
دکتر مریم اسدی، دبیر و مسئول کمیته آموزش انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران با اشاره به افت توجه به جایگاه کتابخانه‌های دانشگاهی، ضعف تخصص‌گرایی و حضور مدیران غیرمتخصص را از چالش‌های موجود دانست. وی در ادامه به ارائه پیشنهاد ارسال نامه‌ای به معاونت‌های پژوهشی دانشگاه‌های کشور در راستای ضرورت استفاده از متخصصان در مدیریت کتابخانه‌ها پرداخت.
در انتها دکتر یداله اردوخانی، مدیرکل دفتر حمایت و پشتیبانی امور پژوهشی وزارت عتف، این نشست را بسیار مؤثر و سودمند برشمرد و گفت: این نشست فرصت‌های بسیاری برای تبادل نظرهای تأثیرگذار و سازنده فراهم آورد که می‌تواند به بهبود وضعیت کتابخانه‌های دانشگاهی و ارتقای سطح خدمات آنها کمک کند.
تشکیل «شورای کتابخانه‌های دانشگاهی» در زیرمجموعه وزارت علوم و ایرانداک و عضویت رئیس و مسئول کمیته کتابخانه‌های دانشگاهی انجمن در آن؛ برگزاری نشست‌های تخصصی، دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی برای کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی توسط کمیته کتابخانه‌های دانشگاهی انجمن با همکاری ایرانداک؛ انجام نیازسنجی دوره‌ها، کارگاه‌ها و نشست‌ها از سوی کمیته کتابخانه‌های دانشگاهیِ انجمن و ارائه پیشنهادات برای برگزاری حضوری و مجازی توسط کمیتههای کتابخانه‌های دانشگاهی و آموزش؛ تهیه تقویم دوره‌های آموزشی به صورت سالیانه به پیشنهاد انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران و تأیید دفتر حمایت و پشتیبانی امور پژوهشی وزارت عتف، توسط ایرانداک؛ برگزاری دوره‌های تابستانی با مشارکت کمیته های نامبرده و ایران داک؛ همکاری و نظارت انجمن در ارزیابی کتابخانه‌های دانشگاهی با ایرانداک را می‌توان به عنوان برخی از تصمیمات و مصوبات این نشست برشمرد.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.