رتبه بندی جهانی ISC در سال 2021 اعلام شد

به گزارش لیزنا، دکتر محمدجواد دهقانی، رییس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) گفت: رتبه‌­بندی جهانی ISC (ISC world University rankings) یکی از نظام های رتبه بندی است که برای اولین بار در سال 2018 توسط گروه رتبه بندیISC  و براساس تجربه 10 ساله در رتبه بندی دانشگاه ها و به منظور مقایسه حرکت علمی و عملکرد دانشگاه های کشور در جهان اسلام و دنیا صورت گرفته است.

دهقانی گفت: در رتبه­‌بندی جهانی 2021-ISC تعداد 2300 دانشگاه از 107 کشور و 6 قاره جهان حضور داشته که از ایران تعداد 51 دانشگاه در این رتبه بندی حضور دارند. این در حالی است که در رتبه بندی جهانی ISC سال 2020 از ایران 46 دانشگاه حضور داشتند. نتایج کامل این رتبه بندی در وبگاه رتبه بندی های جهانی ISC به آدرس https://wur.isc.ac در دسترس می­‌باشد.

وی گفت: یکی از مهمترین دستاوردهای رتبه بندی جهانی، ایجاد یک پایگاه داده از جزئیات کامل اطلاعات علمی و پژوهشی کشورها و دانشگاه های تراز اول دنیا است که در نتیجه آن امکان برنامه ریزی و تهیه نقشه راه، به منظور دستیابی به اهداف و چشم انداز کشور و نیز دانشگاه های کشور در سطح بین المللی وجود خواهد داشت.

دهقانی ادامه داد: "رتبه بندی جهانی ISC" به منظور رتبه بندی دانشگاه­های جهان در معیارهای خود، مهم­ترین مأموریت دانشگاه­ها که عبارتند از: پژوهش، آموزش، نوآوری و فعالیت­های بین­‌المللی را در نظر می­گیرد و بر این اساس دانشگاه ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار می­‌دهد. نکته مهم در معیارهای این رتبه بندی این است که بعد کیفی و کمی پژوهش هم­ زمان با هم مورد بررسی قرار می­گیرند.

وی ادامه داد: با گردآوری داده­‌ها در ISC بدون خوداظهاری دانشگاه ها از سراسر جهان، پایگاه داده موثق و معتبری شکل گرفته که می توان از آن در جهت سیاست گذاری­های پژوهشی و بررسی موقعیت دانشگاه های ایران در سطح جهان استفاده نمود. "رتبه بندی جهانی ISC" می­تواند نقش مهمی در سوق دادن دانشگاه­های ایران به سمت دانشگاه­های تراز جهانی داشته باشد.

رییس ISC گفت: در "رتبه‌­بندی جهانی 2021-ISC" تعداد 2300 دانشگاه از سراسر جهان مورد بررسی قرار گرفته و رتبه­‌بندی شده­اند. جدول زیر دانشگاه های حاضر در "رتبه­‌بندی جهانی 2021-ISC" را به تفکیک قاره در سال های 2018 تا 2021 نشان می دهد.

 حضور دانشگاه های ایران در رتبه­‌بندی جهانی 2021-ISC

رییس  ISC گفت: از جمهوری اسلامی ایران 51 دانشگاه در "رتبه‌­بندی جهانی 2021-ISC" حضور داشته اند؛ که دانشگاه های لرستان، پزشکی کردستان، پزشکی ارومیه، پزشکی لرستان و پزشکی شهرکرد برای اولین بار در این رتبه بندی شرکت کردند. از جمهوری اسلامی ایران در این نظام رتبه بندی در سال 2018 تعداد 24 دانشگاه، در سال 2019 تعداد 43 دانشگاه و در سال 2020 تعداد 46 دانشگاه حضور داشتند.

وی گفت: براساس مأموریت­های دانشگاه­ها، تعداد 25 دانشگاه جامع کشور در این رتبه بندی حضور دارند. دانشگاه های جامع حاضر در این رتبه بندی عبارت از: دانشگاه تهران، تربیت مدرس، شیراز، فردوسی مشهد، شهید بهشتی، تبریز، گیلان، یزد، شهید باهنر کرمان، کاشان، اصفهان، بوعلی سینا، رازی، سمنان، کردستان، مازندران، ارومیه، شهید چمران اهواز، شهرکرد، محقق اردبیلی، یاسوج، الزهرا، بین المللی امام خمینی، لرستان و شاهد است.

رییس ISC در ادامه گفت: از دانشگاه های علوم پزشکی نیز 17 دانشگاه حضور داشتند که شامل: دانشگاه های علوم پزشکی تهران، پزشکی شهید بهشتی، پزشکی ایران، پزشکی مشهد، پزشکی اصفهان، پزشکی شیراز، پزشکی تبریز، پزشکی جندی شاپور اهواز، پزشکی کرمانشاه، پزشکی بقیه الله، پزشکی مازندران، پزشکی کرمان، پزشکی کردستان، پزشکی ارومیه، پزشکی لرستان، شهرکرد و پزشکی زاهدان قرار دارند.

وی افزود: از دانشگاه های صنعتی نیز 9 دانشگاه شامل: دانشگاه های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی نوشیروانی بابل، صنعتی شاهرود، صنعتی سهند و صنعتی شیراز در این نظام رتبه بندی قرار دارند.

  لازم به ذکر است که دانشگاه هایی که رتبه بندی آنها در بازه یکسان هستند همگی هم رتبه بوده و ترتیب اسامی ذکر شده در این گزارش مطابق با سامانه رتبه بندی ISC براساس حروف الفبا (به لاتین) است. بنابراین دانشگاه های تهران (401-450) در رتبه اول، علوم پزشکی تهران (451-500) در رتبه دوم، دانشگاه های علوم پزشکی شهید بهشتی، صنعتی شریف و تربیت مدرس (601-700) مشترکا در رتبه سوم قرار دارند.

جایگاه دانشگاه های جهان در رتبه بندی 2021 ISC

رییس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) گفت: در رتبه بندی جهانی ISC 2021، تعداد 2300 دانشگاه برتر از 107 کشور و 6 قاره دنیا وجود دارند. در این رتبه بندی سه دانشگاه هاروارد، انستیتوی فناوری ماساچوست (MIT) و دانشگاه استنفورد در رتبه های اول تا سوم قرار دارند که به همراه دانشگاه های جان هاپکینز، میشیگان، پنسیلوانیا، تسینگ هوا، تگزاس آستین، کلمبیا و واشنگتن سیاتل جزء 10 دانشگاه برتر جهان محسوب می شوند.

وی ادامه داد: کشور چین 341 دانشگاه، آمریکا 320 دانشگاه، ژاپن 118 دانشگاه، هند 109 دانشگاه، انگلستان 99 دانشگاه، ترکیه 82 دانشگاه، فرانسه 75 دانشگاه، آلمان 72 دانشگاه، برزیل 67 دانشگاه، ایتالیا و کره جنوبی هرکدام 65 دانشگاه، اسپانیا 57 دانشگاه، ایران 51 دانشگاه، روسیه 50 دانشگاه، لهستان 48 دانشگاه و کانادا 45 دانشگاه در این رتبه‌بندی حضور داشته‌اند.

 دهقانی گفت: بهترین رتبه بین المللی دانشگاه های برتر دنیا در کشورهای آمریکا رتبه 1، چین رتبه 7، انگلستان رتبه 12، کانادا رتبه 17، ژاپن رتبه 22، فرانسه رتبه 27، سنگاپور رتبه 32، استرالیا رتبه 36، دانمارک رتبه 37، کره جنوبی رتبه 42، سوئیس رتبه 46، بلژیک رتبه 51، آلمان رتبه 55، هلند رتبه 56، تایوان و اسپانیا مشترکا رتبه 66، سوئد رتبه 69، برزیل رتبه 74، هنگ کنگ 79، فنلاند رتبه 91 را کسب کرده اند.

جایگاه دانشگاه های کشورهای آسیایی در رتبه بندی 2021 ISC

کشور چین با دانشگاه تسینگ هوا، کشور ژاپن با دانشگاه توکیو و کشور سنگاپور با دانشگاه ملی سنگاپور که به ترتیب در رتبه های 7، 22 و 32 قرار دارند بهترین رتبه های دانشگاه های آسیا را از آن خود کرده است. بهترین رتبه دانشگاه های کشورکره جنوبی رتبه 42، تایوان رتبه 66 و هنگ کنگ رتبه 79، در رده های بعد قرار دارند.

جایگاه دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی 2021 ISC

تعداد 303 دانشگاه از 27 کشور اسلامی در رتبه بندی حضور داشتند.

دهقانی گفت: در رتبه بندی سال 2021 ISC از نظر تعداد دانشگاه ها، ترکیه با 82 دانشگاه و ایران 51 دانشگاه بیشترین تعداد حضور را داشته اند. در بین سایر کشورهای اسلامی مالزی 26 دانشگاه، مصر و عربستان سعودی 21 دانشگاه، اندونزی 20 دانشگاه، پاکستان 19 دانشگاه، مراکش 9 دانشگاه، تونس 8 دانشگاه، نیجریه 7 دانشگاه و الجزایر 6 دانشگاه، امارات متحده 5 دانشگاه، قطر و اردن هرکدام 4 دانشگاه، لبنان، عراق و قزاقستان هر کدام 3 دانشگاه، بنگلادش 2 دانشگاه و سایر کشورهای آذربایجان، اوگاندا، برونئی، عمان، فلسطین، سنگال، سودان، کامرون، کویت هر کدام با 1 دانشگاه در این رتبه بندی قرار گرفته اند.

در میان دانشگاه های برتر کشورهای اسلامی، عربستان سعودی با بهترین رتبه 139، مصر در بازه 400-351، مالزی و ایران در بازه 450-401، بهترین رتبه جهانی را کسب نموده اند.

وی ادامه داد: در مجموع تنها 8 دانشگاه از میان کشورهای اسلامی دارای رتبه زیر 500 بوده اند. این در حالی است که طبق برنامه 10 ساله علم، نوآوری و فنآوری کشورهای اسلامی عضو (OIC مصوب 2017 در قزاقستان) لازم است تا سال 2026، تعداد 50 دانشگاه از کشورهای اسلامی در میان 500 دانشگاه برتر دنیا قرار گیرند. به همین دلیل باید تلاش های جدی همراه با تهیه برنامه راهبری و نقشه راه مناسب توسط دانشگاه های این کشورها صورت گرفته تا علاوه بر افزایش تعداد دانشگاه ها رتبه و جایگاه مناسب را در سطح بین المللی کسب نمایند. 

روش شناسی رتبه بندی

دهقانی گفت: موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)  به منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در معیارهای خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارتند از پژوهش (با وزن 60 درصد)، آموزش (با وزن 10 درصد)، نوآوری (با وزن 15 درصد) و فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن 15 درصد) را در نظر می‌گیرد و بر این اساس دانشگاه‌های کشورهای اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.

همچنین تعداد مقالات سلب اعتبار شده (Retractions) دانشگاه­ها، با نمره منفی محاسبه می شود، که در شاخصی تحت عنوان اعتبار منفی (Negative Reputation) آورده می­شود.

در "رتبه بندی دانشگاه های جهان ISC"، دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که حداقل 850 مدرک در سال‌های 2019-2017 در پایگاه وب آو ساینس به ثبت رسانیده باشند. اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی USPTO، WOS، InCite گردآوری شده است.

جدول زیر شاخص­های مورد استفاده در "رتبه بندی جهانی ISC" نشان داده شده است.

 رییس ISC در ادامه گفت: رتبه بندی­هایی که در سطح جهان انجام می­گیرد غالباً ترکیبی از اطلاعاتی است که مؤسسات مجری رتبه بندی تهیه می­کنند و اطلاعاتی که براساس خوداظهاری دانشگاه­ها به این مؤسسات ارائه می­شود. در نهایت با استفاده از این داده ها رتبه دانشگاه ها محاسبه و اعلام می­شود بدون اینکه دانشگاه ها از جزئیات این داده­ها و نحوه محاسبه آنها اطلاعات دقیقی در دست داشته باشند.

عدم دسترسی به این اطلاعات باعث می­شود که سیاست گذاران آموزش عالی و مدیران دانشگاه ها نتوانند چگونگی عملکرد دانشگاه ها را در شاخص­های مختلف بدانند.

وی ادامه داد: در "رتبه بندی جهانی ISC" یک بانک اطلاعاتی جامع از داده های دانشگاه های جهان و دانشگاه های ایران بدست می آید، که با استفاده از این بانک اطلاعاتی، می­توان برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت برای ارتقای جایگاه دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور تدوین نمود.

دهقانی افزود: از سوی دیگر با توجه به دریافت بخش هایی از اطلاعات مراکز و دانشگاه ها در قالب خوداظهاری، اطمینان کاملی از مجموعه داده ها و نیز امتیازهای محاسبه شده توسط موسسه های رتبه ­بندی وجود ندارد، حال اینکه داده­های گردآوری شده در نظام رتبه بندی جهانی ISC از صحت و سقم بالاتری برخوردار بوده زیرا علاوه بر نهایت دقت در جمع آوری، تقریبا اکثر داده ها مستقلا از پایگاه های معتبر بین المللی جمع آوری شده و عاری از خوداظهاری بوده و لذا مشکلات مربوط به عدم مستند سازی و راستی آزمایی در آن وجود ندارد.