کد خبر: 46545
تاریخ انتشار: سه شنبه, 03 آبان 1401 - 12:36

داخلی

»

گزارش

1870 پژوهشگر ايراني در زمره پژوهشگران پر استناد 2 درصد برتر دنيا

منبع : موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)
دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس (ISC) گفت: در آخرین نسخه پایگاه اسکوپوس ، با محاسبه استنادات فقط در سال 2021، تعداد 1870 پژوهشگر از بین تعداد کل 200409 پژوهشگر بین المللی با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران حضور دارند.
1870 پژوهشگر ايراني در زمره پژوهشگران پر استناد 2 درصد برتر دنيا

به گزارش لیزنا،  دکتر سید احمد فاضل زاده رئیس مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) گفت: در چند سال اخیر، تعدادی از پژوهشگران دانشگاه استنفورد با استفاده از داده­‌های پایگاه اسکوپوس اقدام به ایجاد پایگاه داده­ و محاسبه شاخصی به نام «شاخص استنادی مرکب» کردند.

فاضل زاده ادامه داد: این فهرست در کشور ما با نام «فهرست دانشگاه استنفورد» شناخته شده و مورد توجه رسانه­ها و موسسات قرار گرفته است. هدف این پایگاه داده، ارائه مجموعه­‌ای از سنجه‌­های استنادی استاندارد شده برای ارزیابی تاثیراستنادی دانشمندان در رشته­‌ها و حوزه­‌های علمی مختلف در سطح جهان است.

وی ادامه داد: شاخص استنادی مرکب، مجموعه­‌ای از چند شاخص استنادی مجزا است که پژوهشگران دانشگاه استنفورد در مقاله سال 2016 خود معرفی و محاسبه کرده‌­اند. این شاخص­ها مبتنی بر تعداد استنادات دریافتی مقالات دانشمندان و جايگاه­‌هاي نويسندگي آنها (الگوی هم-­نویسندگی) و شاخص هرش می‌­باشد.

رئیس ISC گفت: بر اساس تازه ترین به‌­روز­رسانی این پایگاه داده که منتشر شده، دامنه پوشش داده‌­ها از سال 1996 تا 2021 است. اين فهرست دربرگيرنده نويسندگان پراستناد براساس شاخص استنادی مرکب و جزو دو درصد پراستناد در 22 حوزه موضوعي اصلي و 176 حوزه فرعي می‌باشد.

وی گفت: در آخرین نسخه این پایگاه داده، با محاسبه استنادات فقط در سال 2021، تعداد 1870 پژوهشگر از بین تعداد کل 200409 پژوهشگر بین المللی با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران حضور دارند.

فاضل زاده گفت: نمودار شماره 1، روند تغییرات تعداد کل پژوهشگران ایرانی پراستناد دو درصد را در طی سال­های گذشته این پایگاه داده نشان می­‌دهد. شایان ذکر است که تعداد پژوهشگران ایرانی در دو سال اخیر در مقایسه با سال­های گذشته، رشد چشمگیری داشته است.

وی ادامه داد: در آخرین نسخه این پایگاه داده، با محاسبه استنادات در طول دوره خدمت علمی در بازه 1996 تا 2021، تعداد 715 پژوهشگر با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران از بین تعداد کل 195605 پژوهشگر بین‌المللی حضور دارند.

نمودار شماره 2، روند تغییرات تعداد کل پژوهشگران ایرانی پر استناد 2 درصد در دوران خدمت علمی پژوهشگر را در طی سال­های گذشته این پایگاه داده نشان می­‌دهد.

 

در جدول 1، تعداد 80 دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران که حداقل دارای 5 پژوهشگر پراستناد 2 درصد هستند، براساس پایگاه داده استنفورد در سال 2021 ارائه شده است.

جدول 1. توزیع تعداد دانشمندان پراستناد 2 درصد برتر در دانشگاه­های کشور در سال 2021

سهم از کل کشور (درصد)

تعداد دانشمندان کشور

نام دانشگاه

ردیف

7.91%

148

دانشگاه آزاد اسلامی

1

5.45%

102

دانشگاه تهران

2

3.16%

59

دانشگاه علم  و صنعت ایران

3

2.73%

51

دانشگاه تبریز

4

2.51%

47

دانشگاه صنعتی امیرکبیر

5

2.51%

47

دانشگاه تربیت مدرس

6

2.30%

43

دانشگاه شیراز

7

2.19%

41

دانشگاه صنعتی شریف

8

2.14%

40

دانشگاه صنعتی اصفهان

9

2.09%

39

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

10

1.93%

36

دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

11

1.60%

30

دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

12

1.55%

29

دانشگاه فردوسی مشهد

13

1.55%

29

دانشگاه علوم پزشکی شیراز

14

1.50%

28

دانشگاه کاشان

15

1.50%

28

دانشگاه علوم پزشکی تبریز

16

1.39%

26

دانشگاه شهید بهشتی

17

1.34%

25

دانشگاه علوم پزشکی ایران

18

1.34%

25

دانشگاه علوم پزشکی مازندران

19

1.23%

23

دانشگاه علوم پزشکی تهران

20

1.07%

20

دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل

21

1.07%

20

دانشگاه علوم پزشکی کرمان

22

0.96%

18

دانشگاه سمنان

23

0.91%

17

دانشگاه بوعلی سینا

24

0.91%

17

دانشگاه رازی

25

0.91%

17

دانشگاه گیلان

26

0.91%

17

دانشگاه محقق اردبیلی

27

0.86%

16

دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

28

0.86%

16

دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله

29

0.86%

16

دانشگاه شهید باهنر کرمان

30

0.86%

16

دانشگاه اصفهان

31

0.80%

15

دانشگاه کردستان

32

0.75%

14

دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز

33

0.75%

14

دانشگاه شهرکرد

34

0.75%

14

دانشگاه مازندران

35

0.70%

13

دانشگاه صنعتی شاهرود

36

0.70%

13

دانشگاه صنعتی شیراز

37

0.64%

12

دانشگاه شهید آذربایجان مدنی

38

0.64%

12

دانشگاه ارومیه

39

0.59%

11

دانشگاه پیام نور

40

0.53%

10

دانشگاه بین المللی امام خمینی

41

0.53%

10

پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

42

0.53%

10

دانشگاه صنعتی سهند

43

0.53%

10

دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

44

0.48%

9

دانشگاه علوم پزشکی بابل

45

0.48%

9

دانشگاه بناب

46

0.48%

9

دانشگاه یزد

47

0.43%

8

دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی کاشان

48

0.43%

8

دانشگاه صنعتی مالک اشتر

49

0.43%

8

دانشگاه علوم پزشکی مشهد

50

0.43%

8

دانشگاه شهید چمران اهواز

51

0.43%

8

دانشگاه مراغه

52

0.43%

8

دانشگاه علوم پزشکی بیرجند

53

0.43%

8

دانشگاه علوم پزشکی البرز

54

0.37%

7

دانشگاه علوم پزشکی اردبیل

55

0.37%

7

دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته

56

0.37%

7

دانشگاه حکیم سبزواری

57

0.37%

7

پژوهشگاه رنگ

58

0.37%

7

جهاد دانشگاهی

59

0.37%

7

دانشگاه ملایر

60

0.37%

7

پژوهشگاه مواد و انرژی

61

0.37%

7

دانشگاه صنعتی قوچان

62

0.37%

7

دانشگاه قم

63

0.37%

7

دانشگاه یاسوج

64

0.32%

6

دانشگاه اراک

65

0.32%

6

دانشگاه صنعتی کرمانشاه

66

0.32%

6

دانشگاه لرستان

67

0.32%

6

انستیتو پاستور ایران

68

0.32%

6

دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد

69

0.32%

6

دانشگاه علوم پزشکی ایلام

70

0.32%

6

دانشگاه علوم پزشکی گیلان

71

0.27%

5

دانشگاه الزهرا

72

0.27%

5

دانشگاه دامغان

73

0.27%

5

دانشگاه ایلام

74

0.27%

5

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

75

0.27%

5

دانشگاه علوم پزشکی کردستان

76

0.27%

5

سازمان انرژی اتمی ایران

77

0.27%

5

دانشگاه صنعت نفت

78

0.27%

5

دانشگاه زنجان

79

0.27%

5

دانشگاه علوم پزشکی زنجان

80

در جدول 2، تعداد 43 دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران که دارای بیشترین تعداد پژوهشگر پراستناد 2 درصد در طی دوران خدمت علمی پژوهشگر می­باشند، ارائه شده است.

جدول 2. توزیع تعداد دانشمندان پراستناد 2 درصد برتر در دانشگاه­های کشور در دوران خدمت علمی پژوهشگر

سهم از کل کشور (درصد)

تعداد دانشمندان کشور

نام دانشگاه

ردیف

7.13%

51

دانشگاه تهران

1

6.85%

49

دانشگاه آزاد اسلامی

2

6.15%

44

دانشگاه صنعتی شریف

3

3.92%

28

دانشگاه علم  و صنعت ایران

4

3.78%

27

دانشگاه تبریز

5

3.78%

27

دانشگاه شیراز

6

3.78%

27

دانشگاه صنعتی امیرکبیر

7

3.36%

24

دانشگاه صنعتی اصفهان

8

3.08%

22

دانشگاه تربیت مدرس

9

2.80%

20

دانشگاه فردوسی مشهد

10

1.96%

14

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

11

1.82%

13

دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

12

1.82%

13

دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

13

1.54%

11

دانشگاه علوم پزشکی شیراز

14

1.54%

11

دانشگاه بوعلی سینا

15

1.26%

9

دانشگاه صنعتی شاهرود

16

1.12%

8

دانشگاه کاشان

17

1.12%

8

دانشگاه علوم پزشکی تهران

18

1.12%

8

دانشگاه شهید بهشتی

19

1.12%

8

دانشگاه رازی

20

1.12%

8

دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله

21

0.98%

7

دانشگاه مازندران

22

0.98%

7

دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

23

0.98%

7

دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل

24

0.84%

6

پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

25

0.84%

6

دانشگاه پیام نور

26

0.84%

6

دانشگاه شهید باهنر کرمان

27

0.84%

6

دانشگاه شهرکرد

28

0.84%

6

دانشگاه گیلان

29

0.84%

6

دانشگاه اصفهان

30

0.70%

5

دانشگاه شهید آذربایجان مدنی

31

0.70%

5

دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته

32

0.70%

5

دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان

33

0.70%

5

پژوهشگاه مواد و انرژی

34

0.70%

5

دانشگاه صنعتی سهند

35

0.70%

5

دانشگاه سمنان

36

0.70%

5

دانشگاه علوم پزشکی تبریز

37

0.70%

5

دانشگاه محقق اردبیلی

38

0.56%

4

دانشگاه بین المللی امام خمینی

39

0.56%

4

پژوهشگاه رنگ

40

0.56%

4

دانشگاه صنعتی مالک اشتر

41

0.56%

4

دانشگاه علوم پزشکی مشهد

42

0.56%

4

دانشگاه کردستان

43

در جدول 3، تعداد پژوهشگران پراستناد 2 درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی براساس پایگاه داده در سال 2021 مشاهده می­‌شود. قابل توجه است که توزیع پژوهشگران در حوزه‌­های موضوعی یکسان نیست.

جدول 3. پژوهشگران پراستناد 2 درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی در سال 2021

سهم از کل کشور (درصد)

تعداد دانشمندان کشور

حوزه­های موضوعی

ردیف

28.50%

533

پزشکی بالینی

1

18.66%

349

مهندسی

2

16.95%

317

فناوری­های راهبردی (هوش مصنوعی، نانو و ...)

3

16.31%

305

شیمی

4

5.24%

98

فناوری اطلاعات و ارتباطات

5

4.97%

93

فیزیک و نجوم

6

3.16%

59

کشاورزی، شیلات و جنگلداری

7

1.82%

34

علوم زمین و محیط زیست

8

1.34%

25

آمار و ریاضیات

9

1.28%

24

زیست پزشکی

10

0.91%

17

زیست شناسی

11

0.21%

4

محیط زیست، طراحی و ساخت

12

0.21%

4

اقتصاد و تجارت

13

0.21%

4

علوم اجتماعی

14

0.11%

2

بهداشت عمومی و خدمات بهداشتی

15

0.05%

1

روانشناسی و علوم شناختی

16

0.05%

1

ارتباطات و مطالعات متنی

17

%100

1870

جمع کل

 

در جدول 4، تعداد پژوهشگران پراستناد 2 درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر مشاهده می­‌شود.

جدول 4. پژوهشگران پراستناد 2 درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر

سهم از کل کشور (درصد)

تعداد دانشمندان کشور

حوزه­‌های موضوعی

ردیف

24.06%

172

فناوری­های راهبردی (هوش مصنوعی، نانو و ...)

1

20.98%

150

شیمی

2

20.70%

148

مهندسی

3

16.64%

119

پزشکی بالینی

4

5.73%

41

فناوری اطلاعات و ارتباطات

5

4.48%

32

فیزیک و نجوم

6

2.80%

20

کشاورزی، شیلات و جنگلداری

7

1.96%

14

آمار و ریاضیات

8

1.26%

9

علوم زمین و محیط زیست

9

0.70%

5

زیست پزشکی

10

0.42%

3

زیست شناسی

11

0.14%

1

محیط زیست، طراحی و ساخت

12

0.14%

1

اقتصاد و تجارت

13

%100

715

جمع کل

 

 همانطور که در جدول های 3 و 4 مشاهده شد، 5 حوزه موضوعی که بیشترین تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد 2 درصد برتر را دارد عبارتند از پزشکی بالینی، مهندسی، فناوری­های راهبردی (هوش مصنوعی، نانو، فرایندهای ساخت پیشرفته و...)، شیمی، و فناوری اطلاعات و ارتباطات.

در نمودار 3، تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد 2 درصد برتر به تفکیک حوزه­‌های موضوعی در سال­های مختلف نشان داده شده است.

 

در نمودار 4، تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد 2 درصد برتر به تفکیک حوزه‌­های موضوعی در دوران خدمت علمی پژوهشگر نشان داده شده است.