«الهیات و فیزیک معاصر» درشماره 122 مجله اطلاعات حکمت و معرفت

به گزارش لیزنا، دفتر ماه این نشریه مشتمل بر هفت مقاله است و به بررسی رابطۀ بین الهیات و فیزیک معاصر می­پردازد. مریم سعدی، دبیر دفتر ماه در یادداشت­اش نوشته است: «تاریخ علم نشان می­دهد كه هر دستاورد نوین علمی به ویژه در حیطه علم فیزیک، پیامدهای الهیاتی و فلسفی بسیاری به همراه دارد. گذر از فیزیک کلاسیک به فیزیک مدرن نیز علاوه بر تغییر و تحوّل در نگرۀ علمی مرسوم، پیامدهای ناگزیری را به همراه آورده است. مدت­های مدیدی است که موجبیّت و قطعیّتِ حاکم بر فیزیک نیوتنی، جای خود را به عدمِ قطعیت کوانتمی سپرده و فیزیک کوانتم با ترسیم چشم اندازی نوین و متفاوت، قوانین حاکم بر فیزیک کلاسیک را به جدالی بی­پایان و بی­بدیل فراخوانده است. از سوی دیگر دین و خصوصا وحی، به عنوان یکی از مهمترین منابع معرفتی خداباوران، همواره نقشی اساسی و تعیین کننده در نگرش و نوع معرفت به جهان بر عهده داشته است.» آنچه در این مقالات مد نظر نویسندگان است رابطۀ علم و دین به عنوان دو منبع معرفتی بسیار مهم است که هر دو نقشی ناگزیر و اجتناب ناپذیر در شناخت و معرفت ایفاء می­کنند. لذا فیزیک مدرن با تبیین­های نوینی که از عالم ارائه می­کند، بی­شک زمینه ساز ترسیم چشم اندازی نوین در رابطه میان علم و دین شده است.

در شمارۀ 122 نشریه اطلاعات حکمت و معرفت در هفت نوشتار رابطۀ بین علم و دین در پارادایم فیزیک مدرن بررسی می‌شود. نخستین نوشتار گفت و گویی با جان پوکینگ هورن، یکی از  نظریه پردازان علم و دین در دوران معاصر است. دومین مطلب با عنوان «علم و دین از منظر جان پو کینگ هورن» به بررسی رابطۀ علم و دین از منظر این اندیشمند با تکیه بر شواهدی از فیزیک مدرن، به بررسی توصیفی ایدۀ هورن اختصاص دارد. سومین اثر با عنوان «خاستگاه فیزیکی و کارآمدی مدل مکملیت» به توضیح نحوه رابطه خداوند با عالم از دریچه نگاه علمی مدرن از منظر هورن اختصاص دارد. چهارمین مقاله «علم دینی در چشم­انداز مدل پیشنهادی» نام دارد و  بررسی مدل پیشنهادی علم دینی با تکیه بر ظرفیت­های فیزیک مدرن، نوشتاری است که به تفصیل بدین مقوله پرداخته و نحوۀ تاثّرِ نتیجه­گیری ِعلمی از پیش فرضِ اعتقادی را تبیین نموده است.

«فیزیک مدرن و بازگشت سنت ایدئالیسم فلسفی» عنوان پنجمین مقاله است. دستاوردهای فیزیک مدرن و چشم انداز نظریه کوانتم و نسبیّت انیشتین، با پررنگ نمودن نقش ذهن به تصوّرِ بازگشتِ سنّتِ ایدآلیسمی، قوّت بخشیدند. ششمین مطلب با عنوان «خلقت، مشیّت و تصادف کوانتمی» ترجمه مقاله­ای از توماس اف تریسی است. در این مقاله، مکانیزم هایِ ممکنِ تاثیرِ فعل الهی در عالم آن ­هم در چهارچوب فیزیک مدرن و با چشم انداز نظریه کوانتم بررسی شده است. آخرین مقاله نیز «آنتروپی  واثبات مادی نبودن واجب الوجود» نام دارد.

دومین بخش نشریه با عنوان «ادب و هنر» مشتمل بر دو مقاله است که عبارتند از: «ابد و یک روز از دیدگاه زیبایی شناسی اگزیستانسیالیستی» به قلم نیما افراسیابی و «جلوه های رحمت خدا در سخن خدا و پیامبرش» به قلم ناصر بن محمد الاحمد و با ترجمه شایسته شریعتمداری. بخش سوم نشریه «اندیشه و نظر» نام دارد و مشتمل بر سه نوشتار است. نخست، گفت و گویی است با عنوان «ایران شناسی از سبک فکری شرق‌شناسانه عاری بوده است» با اشک دالن. سپس مقاله ای با عنوان «به سوی نقشه عالم مثال» به قلم هانری کربن که انشاءالله رحمتی آن را به فارسی ترجمه کرده است. آخرین مطلب بخش اندیشه و نظر، مقاله‌ای به قلم گوردون ویلارد آلپورت با عنوان «نظریه‌های تعصب» و با ترجمۀ علیرضا رضایت است. 

دو بخش پایانی نشریه عبارت از «کتاب» و «گزارش» است. در بخش کتاب، نخست مقاله­ای با عنوان «شاعران انجمن‌های ادبی» به قلم سید مسعود رضوی آمده است. سپس منیره پنج تنی به مناسبت انتشار ترجمۀ جدید از کتاب «نقد عقل محض» از سوی انتشارات ققنوس با مترجم این اثر، بهروز نظری و  ویراستارش، محمد مهدی اردبیلی، گفت و گو کرده است. بخش پایانی به گزارش مهم ترین وقایع حوزه اندیشه در یک ماه اخیر اختصاص دارد.

شماره 122 مجله اطلاعات حکمت و معرفت با موضوع «الهیات و فیزیک معاصر» به مدیر مسئولی و سردبیری انشاءالله رحمتی با قیمت 2000 تومان در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.