فرهنگ ارج گذاری به علوم انسانی ایجاد و ترویج گردد

به گزارش خبرنگار لیزنا، در همایش «تعامل انسان و اطلاعات» که امروز چهارشنبه (7 آبان 1393) در دانشگاه خوارزمی برگزار شد، دکتر عبدالحسین فرج‌پهلو، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و سخنران کلیدی همایش درباره «آینده پیش رو در حوزه تعامل انسان و اطلاعات» سخن گفت.

فرج پهلو، در سخنان خود گفت: طرح یک دغدغه قدیمی ذهن من را به خود مشغول کرد، از جنس دغدغه هایی که تازه بشر درگیر استفاده از آن شده بود. نمونه ساده این دغدغه فیلم «راز کیهان» می باشد که در آن سفیه فضایی کنترل تمام دنیا را به دست می گیرد.

دروین اطلاعات را معنایی می داند که داده ها می گیرند.

استاد دانشگاه شهید اهواز بیان کرد: تعاریف گوناگونی از اطلاعات وجود دارد؛ دروین اطلاعات را معنایی می داند که داده ها می گیرند. باکلند و فیدل از منظر شیء اطلاعات را بررسی می کنند و نظام اطلاعاتی آن را هر سیستمی می دانند که تعامل انسان با اطلاعات را پشتیبانی می کند. نطفه های آغازین مقوله تعامل آغازین مقوله تعامل انسان با اطلاعات را در مطالعات و پژوهشها و مباحثات دهه 1970 میلادی می دانند.

اولین جرقه های توجه به تعامل را می باید در اندیشه های افرادی چون رابرت تیلور در قالب خدمات مرجع مبتنی بر مصاحبه مرجع دانست

وی درخصوص زمینه پیدایش این تعامل گفت: برخی چون مارکیونینی، نطفه های آغازین مقوله تعامل آغازین مقوله تعامل انسان با اطلاعات را در مطالعات و پژوهشها و مباحثات دهه 1970 میلادی می دانند. اولین جرقه های توجه به تعامل را می باید در اندیشه های افرادی چون رابرت تیلور در اواخر دهه 1960 در قالب خدمات مرجع مبتنی بر مصاحبه مرجع دانست. در دهه 1970 رواج تحقیقات و خدمات کاربرمدار در کتابخانه ها همزمان با تحولات تکنولوژیکی آغاز شد. 1980 تحقیقات مربوط به بازیابی اطلاعات بود که از فعالان این دهه به بلکین و بیتس می توان اشاره کرد. دهه 1990 جستجو، بازیابی اطلاعات و رفتارهای اطلاع یابی مطرح شد.

دهه 2000، آمیزش نظریه ها با اثرات فناوریهای نوین بویژه اینترنت و وب است.

فرج پلهو ادامه داد: آمیزش نظریه ها با اثرات فناوریهای نوین بویژه اینترنت و وب همچنین خیزش اندیشه تعامل کاربر (انسان) با ماشین و اطلاعات در دهه 2000 مشهود است. در این دهه شکستن مرزهای بین مفاهیم انسان، تکنولوژی و اطلاعات و پیدایش فرم های جدیدی از اطلاعات، تلاش برای یافتن مقیاس هایی برای سنجش تعامل بین انسان و اطلاعات، تلاش برای یافتن و تأمین منابع مالی برای حمایت از تحقیقات این حوزه صورت پذیرفت.

علم اطلاعات و دانش شناسی کاملاً بین رشته ای و مبتنی بر مبانی نظری و عملی فناوریها خواهد بود.

فرج پهلو در خصوص پیش بینی تعامل انسان و اطلاعات با علم اطلاعات و دانش شناسی بیان کرد: علم اطلاعات و دانش شناسی علمی خواهد بود کاملاً بین رشته ای و مبتنی بر مبانی نظری و عملی فناوریها، غلبه کامل خودکاری (automation) بر امور دستی با بهره گیری از هوش مصنوعی و رباتیک.

باید مواظب بود که «انسان گریزی» با گسترش و رواج رویکرد «بشر ابزاری» در صنعت، غالب نشود

وی درباره دغدغه های موجود این حوزه اظهار داشت: فناوری ها به صورت شتابان و فزاینده ای در حال تحول و پیشرفت هستند و از این پیشرفت گریزی نیست؛ باید با این تحولات همپا بود. همه حرکت ها و رویکردها و نوآوری ها در حوزه فناوری در جهت هر چه بیشتر «بشری» شدن خصلتها، رفتارها و عملکردهای ابزارها است؛ گسترش و رواج رویکرد «بشر ابزاری» در صنعت، از همپائی با پیشترفت های نوین گریزی نیست ولی در این ناگزیری باید مواظب بود که «انسان گریزی» غالب نشود.

فرهنگ ارج گذاری به علوم انسانی ایجاد و ترویج گردد

وی در پایان گفت: اما دغدغه های موجود برقراری سیاست های تشویقی برای محققین علوم انسانی توسط دولت؛ تخصیص بودجه های کافی و مکفی برای تحقیقات علوم انسانی توسط دولت و سازمانهاست. همچنین باید زمینه لازم برای ایجاد و رشته فرهنگ تحقیق در علوم انسانی فراهم شود و  نیز فرهنگ ارج گذاری به علوم انسانی ایجاد و ترویج گردد.

دکتر فرج پهلو سخنان خود را با قدردانی از دست اندرکاران برگزاری همایش پایان داد.