مشارکت اعضای هیأت علمی گروه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران در انتشار دو کتاب انگلیسی زبان

داریوش علیمحمدی ، عضو هیات علمی گروه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران در گفتگو با پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) از مشارکت در نگارش دو کتاب انگلیسی زبان "از کتابدار تا سایبردار: رویکردی دگردیسانه به کتابداری "و" رویکردی دگردیسانه به آموزش هوشمند" خبر داد.

داریوش علیمحمدی گفت: کتاب "از کتابدار تا سایبردار: رویکردی دگردیسانه به کتابداری" مجموعه مقاله ای است که به تازگی در کشور هند منتشر شده است. این کتاب دو ویراستار هندی دارد؛ نیرمال کومار سووین و ساتیش کومار مالک. نیرمال که دوره فوق لیسانس پژوهش – محور کتابداری و اطلاع رسانی را در دانشگاه دهلی نو گذرانده هم اکنون با اجرای تحقیقی در مورد هستی شناسی وب در حال اتمام دوره دکترا است. از نیرمال تا کنون چند کتاب و مجموعه مقاله دیگر در زمینه های نوین کتابداری و اطلاع رسانی و خدمات اطلاعاتی در محیط اینترنت منتشر شده است. وی هم اکنون استادیار گروه علم کتابداری دانشگاه باناشتالی در ایالت راجاستان هند است. ساتیش نیز از جمله کتابداران نوگرای هند است. وی که مدرک دکترای این رشته را اخذ و در خلال فعالیت حرفه ای خود مقالات متعددی را داخل و خارج از هند منتشر کرده تبحر ویژه ای در خودکار سازی کتابخانه ها دارد.

وی درباره ضرورت تدوین این اثر افزود: ضرورت تدوین این کتاب را باید در تغییراتی دانست که محیط وب برای کتابداران به ارمغان آورده است. تحولات وب لزوم تغییر در نحوه آموزش، فعالیت، وضعیت و نقش کتابداران را ایجاب کرده است. به همین دلیل هم دایره واژگان رشته دستخوش تحول شده و برای مثال واژه سایبردار در حال جایگزینی با واژه کتابدار است. این اثر تلاش می کند تا با نگاهی جامع ابعاد گوناگون این پدیده را مورد کنکاش قرار دهد. تنی چند از کتابداران هندی و غیر هندی در این کتاب نقاط قوت و ضعف، الزامات و پیامدهای سایبر - مداری خدمات اطلاعاتی را مورد بررسی قرار داده اند.

عضو انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران افزود: حرفه مندان کتابداری و اطلاع رسانی، متخصصان فناوری اطلاعات، و مدیران دانشگاهی از جمله مخاطبان این کتاب به شمار می روند. در این اثر مبانی فضای مجازی، اثر فضای مجازی بر حرفه کتابداری، ذخیره سازی، پردازش و اشاعه اطلاعات، خدمات مرجع، حقوق مالکیت فکری، شکاف رقومی و دیدگاه جهان سوم، مدیریت دانش، آموزش عالی، و مسائل مرتبط با وب شناسی، وب سنجی، و اطلاع سنجی در فضای مجازی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

وی درباره نحوه مشارکت در تدوین این کتاب افزود: در آوریل سال دو هزار و هفت نیرمال کومار سووین با ارسال ایمیلی از او دعوت کرد تا در تألیف این اثر مشارکت کند. آنچه توسط اینجانب به عنوان یکی از فصول این کتاب آماده شده است در محور اثر فضای مجازی بر حرفه کتابداری قابل بررسی است. عنوان این فصل نامگذاری مجدد کتابداری در عصر مجازی است.

عضو هیأت علمی گروه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران درباره فصل " نامگذاری مجدد کتابداری در عصر مجازی" گفت: کتابداری به عنوان یک حرفه همواره متأثر از جریان های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و فناورانه بوده است. در کنار ایجاد و توسعه مراکز اطلاع رسانی، تغییر در  برنامه درسی، و تحول شیوه آموزش، یکی دیگر از زمینه های این اثرپذیری را باید در تغییر نام این حرفه جستجو کرد. این فصل نگاهی انتقادی و عمیق را به چهار مقوله اساسی نقش، جایگاه، پرستیژ و وجهه دارد. می توان در دوره های زمانی مختلف نقش های متفاوتی را برای کتابداران در نظر گرفت. این نقش ها به طور مستقیم تعیین کننده جایگاه کتابداران در جامعه بوده است. جایگاه یک صنف میزان بهره مندی اهل آن صنف از پرستیژ اجتماعی را تعیین می کرده و در نهایت پرستیژ وجهه ای را می ساخته که حرفه مندان به وسیله آن مورد شناسایی واقع می شده اند. بر این اساس، در این فصل دیدگاه های گوناگون کتابداران در مورد نامی که شایسته این حرفه است و همچنین دو دستگی آنها در مورد میزان ممزوج بودن کتابداری با اطلاع رسانی نشان داده شده است. در ادامه مرور متون جامعی انجام و مشخص شده است که کتابداران بیش از چهار دهه است که تمایل به تغییر نام رشته و حرفه خود را اعلام کرده اند. در همین چارچوب، با اجرای یک پژوهش دلفی دیدگاه تنی چند از کتابداران ایرانی در مورد عناوین احتمالی رشته را جویا و سپس جستجوهای ساده و پیشرفته ای را با استفاده از موتور کاوش گوگل روی عناوین پیشنهادی ترتیب داده است. سپس نتایج با یکدیگر مقایسه و فهرستی واحد از عناوین برای تغییر نام رشته و گروه های آموزشی ارائه شده است.

وی در ادامه افزود: نکته جالب توجه این تحقیق که در اوائل سال دو هزار و هفت به مرحله اجرا درآمده این است که عبارت مدیریت اطلاعات به عنوان نخستین گزینه برای تغییر نام پیشنهاد شده است. مدیریت اطلاعات همان اصطلاحی است که دو سال پس از این تحقیق و در جریان یک نظرسنجی اینترنتی توسط برخی از اعضای کمیته کتابداری و اطلاع رسانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از میان سه اصطلاح و بنا به انتخاب اساتید، دانشجویان، و کتابداران بیشترین رای را به خود اختصاص داد. این فصل، در پایان، با استناد به برخی از تجربیات در اروپای شرقی و غربی و نیز ایالات متحده آمریکا تغییر نام را ضروری دانسته اما هشدار داده است که این تغییر باید با توجه به زمینه های اجتماعی و نیز همزمان با تغییر برنامه درسی رخ دهد.

اطلاعات کامل کتابشناختی اثر:

Alimohammadi, D . (2010). Renaming the librarianship in an age of cyber. In N. K. Swain and S. K . Malik (Eds .), Librarian to Cybrarian: A Transformational Approach to Librarianship. Bhubaneswar: Open Page India.

داریوش علیمحمدی درباره اثر دوم گفت:  کتاب "رویکردی دگردیسانه به آموزش هوشمند" مجموعه مقاله ای است که اخیراً در هند منتشر شده است. در تدوین این اثر نویسندگانی از هنگ کنگ، اسپانیا، آفریقای جنوبی، ایران، هند، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، آرژانتین، کره و کانادا مشارکت داشته اند. ویراستار این کتاب تامیشرا سووین مدرس زبان انگلیسی در دانشگاه باناشتالی ایالت راجاستان هند است.

وی ضرورت تدوین این اثر را پاسخگویی منطقی مدرسان به نیازهای فراگیران در فضای مجازی دانسته است. تحولات فناورانه موجب شده است که آموزش، پارادایم جدیدی را تجربه کند. در چارچوب این پارادایم ابزارهای آموزش و شیوه های آن تغییر می یابند. هدف اصلی این اثر معرفی فناوری ها و شیوه های نو در عرصه آموزش و نیز بررسی پیامدهای استفاده از این فناوری ها و تبعیت از رویکردهای جدید است. مدرسان و پژوهشگران مخاطبان اصلی این اثر به حساب می آیند. فناوری اطلاعات، آموزش 2، نشریات الکترونیکی، کتاب های الکترونیکی، وبلاگ ها، شبکه سازی اجتماعی، فناوری موبایل، وب 2، و آموزش مشارکتی عمده ترین فصول این اثر هستند.

عضو هیأت علمی گروه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم تهران گفت: یکی از فصول این کتاب را اینجانب و دکتر یزدان منصوریان اعضای هیئت علمی گروه مطالعات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تربیت معلم به رشته تحریر درآورده ایم. این فصل که تحت عنوان آموزش همراه: مفهوم، نیازمندی ها و ارزیابی تدوین شده پس از تعریف مفهوم آموزش همراه مزایا و معایب این نوع آموزش را برمی شمرد. سپس در چارچوب شبکه مفاهیم علمی، آموزش همراه را در کنار مفاهیم نزدیک همچون آموزش منعطف، آموزش الکترونیکی و آموزش پیوسته مورد بررسی قرار می دهد. نیازمندی های آموزش همراه از جمله برنامه راهبردی، سخت افزار، نرم افزار، زیرساخت شبکه ای، و پروتکل ها بخش بعدی این فصل هستند. این فصل، در پایان، معیارهای ارزیابی یک نظام آموزشی همراه را بررسی و نتیجه گیری می کند که علیرغم مزایای فراوانی که این نوع آموزش به بار می آورد باید موانع اجتماعی، سازمانی و فناورانه همچون سن و توانایی مدرسان، هزینه های زیرساختی، سرعت پایین تحولات در سازمان های آموزشی، و نقیصه های گوشی های همراه را برطرف نمود.

اطلاعات کامل کتابشناختی اثر:

Alimohammadi, D. and Mansourian, Y. (2010). Mobile Learning: Concept, Requirements and Evaluation. In T. Swain (Ed .), Smart Teaching: A Transformational Approach. Bhubaneswar: Open Page India

.