اختتامیه بوت‌کمپ «طراحی خدمات برای نوجوانان» برگزار شد

به گزارش لیزنا، آیین اختتامیه بوت‌کمپ «طراحی خدمات برای نوجوانان» با حضور آزاده نظربلند، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، پنج‌شنبه ۱۳ شهریور ۱۴۰۴، به میزبانی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی برگزار شد.

آزاده نظربلند در این مراسم خطاب به فراگیران گفت: امیدوارم در راهی که دارید موفق بوده و راهی روشن در پیش رو داشته باشید. از کتابدارانی که در گزینش‌های اولیه این دوره شرکت داشته‌اند، تشکر می‌کنم و خرسندم همکارانی پرتلاش و باانگیزه داریم که در این دوره شرکت کرده و توانایی‌های خود را ارتقاء می‌دهند.

وی با بیان اینکه در نهاد چند محور اصلی را به‌عنوان فعالیت‌های مهم و تأثیرگذار انتخاب کرده‌ایم، گفت: یکی از این فعالیت‌ها آموزش و توانمندسازی کتابدارانی است که در سراسر کشور مشغول خدمت هستند و به‌عنوان آخرین نقطه تماس با مراجعین و جامعه هدف در ارتباط بوده و به ارائه خدمات می‌پردازند. به‌طور قطع، شما به‌عنوان نمایندگان نهاد در کتابخانه‌های محل خدمت حضور دارید. از نظر تیم جدید مدیریت نهاد، توانمندسازی، ارتقای مهارت‌ها و افزایش دانش شما به‌عنوان یکی از سرفصل‌های مهم و اساسی برای روزهای در پیش رو مدنظر قرار گرفته است.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: یکی دیگر از مسائلی که سعی کردیم به آن توجه کنیم، تبدیل مراجعین به کتابخانه به مراجعین وفادار است. تلاش کرده‌ایم توجه ویژه‌ای به حوزه کودک و نوجوان داشته باشیم؛ چرا که آینده ایران اسلامی به آنان گره خورده و سرنوشت و انگیزه آنان آینده ایران را رقم می‌زند.

وی با اشاره به ایجاد کتابخانه کودک و نوجوان در نمایشگاه کتاب ایران سال جاری، فارغ از نگاه سنتی آن، تصریح کرد: در این کتابخانه عمومی تمامی خدمات پیش‌بینی‌شده برای کودکان و نوجوانان ارائه شد و مایه مسرت بود که تمامی همکاران از سراسر کشور در این طرح مشارکت کرده و مدیریت این فعالیت را برعهده گرفتند. این اقدام تجربه‌ای نوین بود که بروز و ظهوری جدید از فعالیت‌های نهاد را به نمایش گذاشت. در واقع نشان دادیم که می‌توانیم در فعالیت‌های فرهنگی و آوردگاه‌های مهمی همچون نمایشگاه بین‌المللی کتاب جمهوری اسلامی ایران، یک بحث ترویجی و فعالیت‌های متناسب با کودک و نوجوان را به نمایش گذاشته و به معرفی سازمان و توانمندی‌های نهاد بپردازیم. در این اقدام نشان دادیم که شکل جدید کتابخانه‌ها و نوع جدید ارائه خدمت برای این نسل چه تغییراتی داشته و چه برنامه‌هایی پیش‌بینی شده است.

آزاده نظربلند، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تأکید کرد: هدف برگزاری تمامی این دوره‌ها و این فستیوال یک‌هفته‌ای این بوده است که نشان دهیم کتابخانه‌های عمومی می‌توانند شریک ساختن آینده باشند و نقش مهمی در فرهنگ‌سازی آینده ایران عزیزمان داشته باشند.

وی خطاب به فراگیران گفت: امیدوارم آموزه‌های جدید خود را در ارتباط با جامعه هدف به کار بگیرید، کودک و نوجوان را بشنوید و بتوانید پس از شنیدن نسل کودک و نوجوان و متناسب با نیاز آنان، به ارائه خدمات بپردازید. شما تأثیرگذاری فراوانی در میان کتابداران و کتابخانه‌ها خواهید داشت. باعث افتخار است که همکارانی باانگیزه داریم.

انتخاب ۱۰۰ فراگیر از مجموع ۵۰۵۸ کتابدار واجد شرایط

روح‌الله منوچهری، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با مرور روند برگزاری بوت‌کمپ گفت: از مجموع ۵۰۵۸ کتابدار واجد شرایط برای حضور در این دوره، تعداد ۳۸۶۴ کتابدار شرکت کردند که پس از انجام آزمون‌های تستی و روان‌شناختی، تعداد ۱۰۶۸ نفر حائز نمره موردنظر شدند و در ادامه پاسخ تشریحی ۹۰۴ نفر مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی این موضوع، شایستگی فردی، دانش تخصصی و ظرفیت کتابداران مورد توجه قرار گرفت و نتیجه آن انتخاب ۱۰۰ کتابدار از ۸۳ شهر کشور شد.

وی افزود: این دوره در دو بخش آنلاین و حضوری برگزار شد. در این دوره ۸۶ بانو و ۱۴ آقا شرکت کردند. ۸۲ نفر از فراگیران دارای مدرک علم اطلاعات و دانش‌شناسی هستند؛ ۵۵ نفر در مقطع کارشناسی ارشد، ۴۲ نفر در مقطع کارشناسی، ۲ نفر دکتری تخصصی و ۱ نفر کاردانی هستند. از مجموع فراگیران ۵۹ نفر متأهل و ۴۱ نفر مجرد هستند. میانگین سن فراگیران ۳۷ سال و سابقه خدمت آنان ۹ سال بود. در واقع این دوره میدانی برای تجربه، تمرین و عمل بود. جوهره اصلی این دوره کارگروهی، تبادل تجربه و مواجهه با مسائل واقعی نوجوانان و رسیدن از ایده به عمل بود. فراگیران آموختند که طراحی خدمت یک مفهوم انتزاعی نیست؛ بلکه ابزاری برای ساختن آینده است. به عبارت دیگر، این دوره صرفاً آموزش نبود بلکه تغییر در عمل و خدمت را مدنظر داشته‌ایم.

منوچهری این دوره را راهی تازه برای خدمت به نوجوانان دانست و خطاب به فراگیران تأکید کرد: تجربه بوت‌کمپ را به کتابخانه‌های خود ببرید، با نوجوانان ارتباط نزدیک‌تری برقرار کنید، پروژه‌هایتان را باانگیزه ادامه دهید و مسیر رشدتان را تداوم بخشید.

خانواده همچنان نقشی اساسی در انتخاب نوجوانان دارد

همچنین علی‌اصغر سیدآبادی، نویسنده و پژوهشگر حوزه نوجوان، با بیان اینکه در مورد نوجوانان تحقیق فراوانی انجام شده است، گفت: نگاه آکادمیک دانشگاه‌های ایران به دوره نوجوانی به گونه‌ای است که این دوره را مشکل و مسئله‌ای حل‌نشده می‌دانند. متأسفانه دوره نوجوانی یک آسیب معرفی شده است؛ اما معتقدم هنگامیکه با نوجوانان کار می‌کنید، باید از این زاویه نگاه کنید که با توجه به تغییرات زمان، از آنان چه چیزهایی می‌توانید بیاموزید. در ایران، شناخت ارزش‌ها و نگرش‌های ویژه نوجوانان بسیار کم اتفاق می‌افتد. یونیسف در تحقیقی تحت عنوان «کودک و اینترنت» داده‌های قابل‌ملاحظه‌ای به دست آورد.

وی بیان کرد: می‌بایست به این موضوع توجه کرد که بین ما بزرگسالان ـ که شامل آموزش و پرورش، کتابخانه‌ها، دولت، خانواده و نوجوانان می‌شوند ـ چه اتفاقی افتاده است. این اتفاق با بحث گسست نسلی و سپس با عنوان گسست ارزشی معرفی شد. در چند سال اخیر یک اتفاق بزرگ در ایران افتاد که با دیگر کشورهای جهان تفاوت داشت. در این تحقیق نسل نوجوان، نسل Z معرفی شد که به اعتقاد من نام مناسبی است؛ چراکه به ارزیابی رابطه «رسانه و نوجوان» می‌پردازد، در حالیکه در ایران رابطه نوجوان و خانواده مطرح است. در تمامی کشورها هنگامیکه نوجوان مشکلی پیدا می‌کند، ابتدا با دوست و رفیق خود در میان می‌گذارد؛ در حالیکه در ایران این جایگاه را خانواده دارد. این اتفاق ناشی از تحولی است که در خانواده‌ها رخ داده است. در آخرین پیمایشی که با سؤال «چه کسی تصمیمات خانواده را می‌گیرد؟» انجام شد، نقش والدین کم و بیشترین فراوانی را تصمیم‌گیری مشارکتی داشته است.

سیدآبادی با بیان اینکه این تحقیق نشان می‌دهد که بچه‌ها در تصمیم‌گیری‌های خانواده امروز نقشی پویا دارند، تأکید کرد: هر نوع برنامه‌ریزی در مورد نوجوانان باید از این نقطه شروع شود که از جایگاه بالای خود صرف‌نظر کنیم؛ چراکه نسل نوجوان امروز دست‌کم در دو یا سه رشته دانشی بالاتر از والدین دارند. لذا با گشودگی به‌سوی نوجوان بروید، نقش تسهیلگر را ایفا کنید؛ به این معنا که گفتگو کنید به‌گونه‌ای که هم آموزش دهید و هم بیاموزید. نقطه آغاز برنامه‌ریزی برای نوجوانان داشتن گوش شنوا و سکوت به‌موقع است.