داخلی
»سخن هفته
ضرورت درک نو از زندگی و کار در قرن بیست و یکم
لیزنا؛ رحمت الله فتاحی، معلم علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد:
درآمد: درک اصل پیوستگی تغییر
جهانی که در آن زندگی می کنیم همواره شاهد روندی همراه با تغییر و تحول بوده است. از این رو، تغییر و تحول یک حقیقت اجتناب ناپذیر و انکارناپذیر در زندگی انسان و طبعیت به شمار می آید، و همراه خود، نگرانی ها و استرس می آورد. این وضعیت درک درست و واقع بینانه این مفهوم و پرهیز از نادیده گرفتن آن یک اصل آشکار برای هر یک از ماست. در چند دهه گذشته و به دنبال رخدادهای گوناگونی چون انقلابها، جنگهای جهانی، توسعه صنعت و فناوری، گسترش ارتباطات جهانی و رشد شبکه اینترنت و مانند آن موجب شده تا تغییرات بنیادی در همه جنبه های زندگی در همه جوامع، حتی جوامع روستایی و دورافتاده شکل گیرد. باید پذیرفت که تغییرات در جنبه‌های گوناگون زندگی فردی، اجتماعی و حرفه ای بهم پیوسته است و هر تحولی (اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و فناوری) بر تحولات دیگر تاثیرگذار است. "مدیریت تغییر" یک مفهوم نظری و کاربردی در بسیاری از سازمانها شمرده می شود و اهمیت فراوانی برای حرفه ها، اشخاص و مدیران پیدا کرده است. حرفه ما نیز از این قاعده مستثنی نیست.
تغییراتی فراتر از انتظار ما
گفته می شود که سرعت و گستره تغییرات در هر دو دهه، به اندازه کل تغییرات پیش از آن در طول تاریخ است. این گزاره می تواند اهمیت توجه به تغییر و تحول را برای زندگی در عصر حاضر توجیه کند. در چند ماه گذشته، همه گیری ویروس کرونا موجب یک تغییر بسیار بزرگ و غیرقابل پیش بینی در زندگی همه جوامع، صرف نظر از برخورداری از ثروت، علم و فناوری شد به شکلی که بازار کار و سرمایه نیز به شدت تحت تاثیر آن قرار گرفت. در چند ماه گذشته، هزاران کارخانه، فروشگاه، نهاد و دانشگاه در سرتاسر دنیا به تعطیلی کشیده شد و میلیونها انسان کار خود را از دست داده و یا ناچار به تغییر آن شدند. اما آنچه بسیار اهمیت دارد این است که تغییرات رخ داده بسیار فراتر از آن چیزی است که هر یک از ما در گذشته تصور می کرده یا اکنون تصور می کنیم. دلایل فراوانی برای این امر وجود دارد:
در گذشته، افراد آگاهی اندکی از شرایط روزگار و جامعه خود داشتند. فعالیتها و چارچوبهای تفکر آنها تنها در سطح محلی امکان بروز داشت. در گذشته، ارتباطات میان جوامع (برای نمونه، میان حرفه های گوناگون، رشته های آموزشی، سازمانها، شهرها و کشورها) اندک و محدود بود. علاقه به ادامه تحصیل نیز محدود به بخش بسیار کوچکی از جامعه بود. به همین دلیل، تصور بسیاری از جوانها و دانش آموختگان دانشگاهی، استخدام در سازمانهای دولتی و بعضا شرکتهای خصوصی بود. ساختار عریض و طویل ادارات هم ظرفیت لازم برای استخدام کافی داشت. تا چند دهه پیش، روندها تکراری، و تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اندک بود. از این رو، بخش بزرگی از جامعه به همان وضعیت موجود بسنده کرده بودند و نیازی به ایجاد پویایی ذهنی و رفتاری در خود و کسب دانشها و مهارتهای نو نمی دیدند.
بایدهای درک شرایط روز و کاریابی/کارآفرینی
برای درک شرایط پیچیده و دشوار امروز و فردای خود و موفقیت در کاریابی و یا کارآفرینی، پیش شرط هایی لازم است. درک این پیش شرط ها نیمی از موفقیت به شمار می رود. به همین دلیل، توجه به آنها و داشتن برنامه عملی برای کسب این توانمندیها بسیار ضروری است:
سخن پایانی
همچون همه گیری ویروس کرونا و پیامدهای ناگوار آن، امکان دارد هر روز تغییری بنیادی در جهان رخ دهد و زندگی ما را تحت تاثیر گذارد. باید واقعیت تغییرات و تحولات در جهان امروز را درک کرد و مناسب شرایط و الزامات آن زندگی کرد. باید درک کرد که تسلط اقتصاد و بازار بر همه سیاستها و روندها اکنون یک اصل انکارناپذیر است و ما باید خود را آماده تعامل را شرایط دشوار پیش رو کنیم.
امید و اتکا به وجود کار و استخدام آسان اکنون به یک رویا برای جوانان تبدیل شده است. فضای استخدام دولتی هر روز تنگ تر و تنگ تر می شود. از این گذشته، حتی آنانی که اکنون شاغلند، ممکن است گرفتار تغییرات ناگهانی و یا تدریجی در زمینه کار خود شده و ادامه اشتغال خود را مخاطره آمیز احساس کنند. از این رو، همه افراد، سازمانها و پیشه ها بناچار باید مجموعه ای از استراتژی ها، برنامه ها و فعالیتها را برای سازگاری و حتی تسلط بر شرایط پیش گیرند و آماده شوند تا در وضعیت کنونی و آتی بتوانند زندگی خود را به لحاظ اقتصادی پیش برند. تاکید می شود که بدون داشتن یک استراتژی برای بالابردن توانمندی های ذهنی و مهارتی خود، نمی توان امید داشت که کار و زندگی مناسب و درخور شان خود شکل دهیم. باید بر خود متکی باشیم.
بازهم یادآور می شود که درک شرایط امروز و فردا برای ادامه زندگی همراه با اطمینان خاطر و آرامش درون از ضروریات عصر حاضر است. غفلت نکنیم، واگرا نباشیم، بر توانمندیهای ذهنی، دانشها و مهارتهای خود بیفزائیم تا قدرت لازم برای یک زندگی پویا و خوب را در خود ایجاد کنیم. توانایی در دانایی است. بی دلیل نیست که حکیم فرزانه توس گفته:
توانا بود هرکه دانا بود زدانش دل پیر برنا بود
فتاحی، رحمت الله. « حرفه ما در چه شرایطی به سر می برد؟؛ ضرورت درک نو از زندگی و کار در قرن بیست و یکم». سخن هفته لیزنا، شماره 514، 26 آبان ۱۳۹۹
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمانها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.