داخلی
»مطالب کتابداری
»گاهی دور گاهی نزدیک
(لیزنا، گاهی دور/گاهی نزدیک ۱۳6 ): نصرت اله امیری خواه، کتابدار کتابخانه های عمومی لرستان
در هفته های گذشته مرحله دوم انتخابکتاب توسط کتابداران به پایان رسید و پس از تجمیع درخواستهای کتابداران، مراحل سفارش، دریافت و ارسال منابع به کتابخانهها دردستور کار قرار میگیرد. آقای الهیاری فومنی در بیان چرایی برگزاری این طرح، علل مختلفی از جمله: توجه به شناختی که کتابداران از نیاز مخاطبان و جغرافیای فرهنگی کتابخانههای خود دارند و نکته بسیار حائز اهمیت دیگر موضوع توسعه و بسط"عدالت فرهنگی" را بیان نمودند.
دو نکته ای که جناب الهیاری فومنی به آنها اشاره کرده اند برگرفته از یک نگاه آسیب شناسانه و علمی است و بدون شک یکی از چندین پاشنه آشیل فعالیتهای نهاد در دوره مدیریت سابق "انتخاب متمرکز" و البته "یکسان منابع" بود. ازاین رو بنده معتقدم ماحصل آن اقدامات، بی اعتمادی عمیقی است که امروز بین عموم و کتابخانه ها بوجود آمده است، شکافی که "اعتماداجتماعی" به کتابخانه های عمومی را به شدت کاهش داد و بدون شک یکی از علل گریزان بودن مردم را از کتابخانه های عمومی سیاستهای مجموعه سازی دوره قبل نهاد بوده است.
خوشبختانه سیاستهای مجموعه سازی دوره جدید مدیریت نهاد از جمله: الف) محدود کردن انتشارات نشر کتاب(به عنوان رقیب سایر ناشران)، ب) انتخاب نیمه متمرکز منابع توسط کتابخانه ها(کتابداران و مسئولین کتابخانه ها) و سایر اقدامات، برنامه های تاثیرگذار و مبارک! در "احترام به تخصص و شناخت کتابدار از جامعه مخاطب"، "توجه به نیازهای واقعی جامعه مخاطب"،"انتخاب بدون تبعیض کتب ناشرین مختلف محلی و کشوری" و "سعی در متناسب سازی و متعادل سازی مجموعه کتابخانه" است.
طرح فوق با تمام جذابیت ها و مزیت ها از واقعیتی به نام "کمبود منابع مالی نهاد کشور" در رنج است، و بر همین اساس کتابداران فرهیخته موظف به "اولویت بندی و اولویت دهی" به" نیازها و نیازمندی های جامعه مخاطب" خود هستند و همین امر سبب میشود با توجه به "شناخت و اقبال" بیشتری که نسبت به نویسندگان و ناشران کشوری وجود دارد از یکسو و از سوی دیگر "تنوع و تکثر" در موضوعات کتب تالیفی ناشران کشوری، احتمال دارد ناشران و نویسندگان محلی مورد غفلت قرار گیرند.
به عنوان یک کتابدار به تجربه دریافته ام که "منابع محلی" جزء منابع پر مخاطب در کتابخانه های عمومی هستند و مخاطبین خاص خود از جمله: پژوهشگران، روزنامه نگاران، محققین، دانشجویان، بازنشستگان و... را دارد. ناشرین و نویسندگان محلی در استانهای کمتر برخوردار دارای مسائل و مصائب گوناگونی هستند و"چراغ انتشاراتی" و "چرخ معاش نویسندگان محلی"، فقط با "آتش دل" برافروخته است و "لنگان لنگان" میچرخد. این غفلت در کوتاه مدت اقتصاد ضعیف و لاغر "ناشران و نویسندگان محلی"، را تحت الشعاع قرار میدهد و در بلندمدت کاهش "اعتماد" فرهیختگان، اصحاب قلم و... به کتابخانه های عمومی را در پی خواهد داشت.
اگر به معنا و مفهوم "فرهنگ"، "کار فرهنگی" و "عدالت فرهنگی" نگاهی جامع داشته باشیم، باید نگاهی چند بعدی و چند ضلعی داشته و نهاد کتابخانه های عمومی کشور در حد وسع و رسالت خود تقویت و تثبیت ناشران و نویسندگان محلی را در دستور کار قرار دهد. از جمله محسنات این تعامل هوشمندانه و دو سویه میتوان به:
الف) توجه به رفع نیازهای اطلاعاتی مخاطبین فوق الذکر؛
ب)افزایش "سرمایه اجتماعی" و "اعتماداجتماعی" به کتابخانه های عمومی؛
ج) حمایت و تقویت ناشرین و نویسندگان محلی؛
د) برگزاری مراسم شب شعر و انجمنهای ادبی و فرهنگی درکتابخانه های عمومی؛
ه)برگزاری جلسات "نقد، رونمایی و معرفی کتاب" با حضور نویسندگان و فرهیختگان محلی؛
و)برگزاری "کارگاههای آموزشی" مختلف از جمله : کارگاه آموزش فنون نویسندگی و... با دعوت از فرهیختگان محلی؛
ز) دعوت و تشویق نویسندگان به شرکت در برنامه های عمومی نهاد از جمله "نشست کتابخوان".
ح) توجه به فرهنگ بومی و محلی به عنوان ابزاری قوی در جهت جلوگیری از "استحاله فرهنگی" و آسیب های ناشی از آن؛
اشاره نمود.
توجه به نویسنده گان محلی همون توسعه عدالت فرهنگیه...
کتابداران بایستی در مجموعه سازی کتابخانه ها بیشتر به بازی گرفته شوند...
ای کاش فرصتی میشد و جناب الهیاری در این خصوص به ارایه طریق می پرداختند...
ناشرین محلی بسیار تاثیر گذارن در جامعه خودشون...
باید دریابیمشون
نویسندگان محلی طرفداران خاص خودشونو دارند.
جدیت و جامعیت
با صحبتهای شما مبنی بر تمرکز بر نویسندگان محلی کاملا موافقم. بسیاری ازاعضای کتابخانه ها دنبال منابعی درباره فرهنگ، جغرافیا و تاریخ بزرگان منطقه ی خویش هستند و دوست دارند آثار نویسندگان دیارشان را در کتابخانه بیابند. از طرفی منکر سودمندی طرح انتخاب جدید کتاب نهاد نیستم ولی انتخاب و خرید چند کتاب در یک سال چندان کمکی به ارتقای اعتماد اجتماعی به کتابخانه ها نمی کند!
در تعدادی از کتابخانه ها از جمله کتابخانه ما برخی از پیشنهادهای شما سالهاست که انجام می شود و برای جلسات نقد و رونمایی از کتاب نیز از سوی نهاد مجوز صادر شده است.