نقاط ضعف و قوت برگزاری چهارمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات

(لیزنا: گاهی دور گاهی نزدیک ۲۲5) : عارف مهربان،دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه قم: کنگره چهارم متخصصان علوم اطلاعات با تمام شور و شوق و هیجانی که با خود داشت پایان یافت.

 الحق که کنگره امسال نسبت به سال های قبل از نظم و کیفیت بسیار بهتری برخوردار بود. ضمن تشکر از عوامل برگزاری در این نوشتار سعی بر این است که نقاط قوت و ضعف کنگره چهارم به اجمال ارائه شود تا هم تصویری کلی ارائه شود و هم جهت بهتر شدن تجربه برگزاری کنگره پیشنهاداتی را در پی داشته باشد. البته تاکید نگارنده بر نقاط ضعف است، چرا که در  این مدت کوتاه پس از کنگره بسیاری در مقام تعریف و تمجید از کنگره مطالبی را ارائه کرده اند:

نخست به نقاط قوت می پردازیم:

امسال نشست ها و پنل های کنگره با نظم و دقتی مثال زدنی برگزار شد. به نحوی که زمان بندی ها بسیار دقیق و آن تایم می نمود.

هم چنین فضای بسیار خوبی برای محل کنگره در نظر گرفته شده بود. چه جایی بهتر از کتابخانه ملی ایران که حافظ اطلاعات و دانش این مرز و بوم است و توانسته از پتانسیل خود برای گردهم آوری متخصصان این رشته استفاده کند.

سطح مطالب ارائه شده به روز بوده و به طور کلی می توان گفت دغدغه های یک متخصص علم اطلاعات تا حد قابل قبولی پوشش داده بود.

از محاسن کنگره و نشست های جامع اینچنینی می توان به هم گرایی و هم افزایی بین دانشجویان و اساتید و علاقه مندان به این رشته اشاره کرد. ضمنا کنگره قابلیت خود را در ارتباط گیری بین جزیره های دانش که همانا متخصصین هستند را به خوبی نشان داد.

اما بخش دوم که کمی مفصل است به بیان ایرادات برگزاری کنگره می پردازد:

مطالب ارائه شده توسط اساتید والامقام و گرانقدر متاسفانه وفاداری نسبتا کمی به سرفصل معرفی شده داشت. طوری که می توان گفت برخی از اوقات باعث خلط مباحث می شد.

ضعف عجیبی در ارائه مطالب توسط اساتید –  البته به لحاظ ساختاری – و سخت افزاری مشاهده می شد. بجز برخی از نشست های تالار قلم از عناصر دیداری شنیداری تقریبا هیچ استفاده ای ندیدیم.

در محل کنگره که اتفاق بزرگی در جهت توسعه رشته و حتی توسعه محمل های اطلاعاتی کشور به شمار می رود، از المان های راهنمای بصری بسیار معدودی استفاده شده بود. به بیان دیگر تابلوهای راهنما و همکار راهنما جهت مسیریابی  و راهنمایی به ندرت و در صورت وجود بنر های تکراری به کار رفته بود.

تزئینات محل برگزاری چه در داخل و چه بیرون محل نشست بسیار ابتدایی، شلوغ و فارغ از جنبه های زیبایی شناسانه بود. سردر تالار های تخصصی هیچ اطلاعاتی از نشستی که در آن ساعت خاص در آن جریان دارد را ارائه نمی کرد.

ورودی محل از لحاظ چینش تجهیزات و جانمایی همکاران داوطلب پذیرش بسیار شلوغ و سردرگم بود.

متاسفانه در چنین نشست هایی که ظرفیت ها بسیار بالاست هیچ مکانی برای غرفه های انجمن های علمی، دانشجویی، تحقیقاتی و یا فروش محصولات اطلاعات محور را شاهد نبودیم؛ مطمئنا لازم بود مکانی در نظر گرفته می شد که بتوان غرفه هایی به تعداد زیاد را به  داوطلبان و صاحبان مشاغل مرتبط اختصاص داد. عملا چیزی که شاهد بودیم چند غرفه محقر از طرف اسپانسرهای کنگره بود.

پذیرایی انجام شده در این دو روز به هیچ وجه در شان مراسمی که در آن جایزه علمی اعطا می شود نبود. البته منظور نگارنده کیفیت خوراکی ها و نوشیدنی ها نیست بلکه سطح و چگونگی ارائه خدمات پذیرایی است که اصلا در حد نام کنگره نبود. از بیان جزئیات هم می گذریم.

به نظرم بسیاری از علاقه مندان به این رشته بسیار دوست داشتند عواملی که باعث شده فارغ التحصیلان رشته در بازار  کار کم نصیب باشند، یا راه های برون رفت از کنکاش در حوزه نظری رشته و کاربست یافته های پژوهشی علم اطلاعات توسط اساتید بنام علوم اطلاعات – که عمر و سرمایه خود را وقف این موضوع کرده اند – به صورت مجزا تعریف می شد و راهبر کلی در جهت این تجاری سازی دانش اطلاعات، ارائه می شد؛ که خوب اینگونه نشد.

زمان برگزاری کنگره که روزهای شنبه و یکشنبه بود به نظر زیاد مناسب نمی آمد. چون بنا بر پرس و جوهای من و بازخوردهای این کنگره چنین برمی آید که اکثر علاقمندانی که فرصت حضور در کنگره را نداشتند، زمان نابجای آن را عنوان می کردند. علاقمندان به این رشته یا در مراکز خدماتی شاغل هستند یا دانشجو و یا اساتید دانشگاه که برای هر سه گروه روزهای شنبه و یکشنبه بدترین روزهای ممکن برای حضور در یک کنفرانس علمی است. امید است که در سالهای آتی زمان برگزاری به روزهای پایانی هفته منتقل شود.

بسیار انتظار به جایی است که از حضرات مجری کنگره درخواست شود که فایل های تصویری، صوتی و نوشتاری، مقالات و فیلم پنل ها حداکثر به واسطه حداکثر دو یا سه روز در وب سایت کنگره قرار گیرد تا تشنگان مطالب بتوانند سریع تر به آن مطالب دسترسی داشته باشند. حتی اگر برای مسئولان امکان ارائه این اطلاعات به صورت رایگان نیست می توان با ایجاد پلتفرمی ساده به ازای هر مدرک مبلغی دریافت شود. متاسفانه تاخیری نابخشودنی در این فرآبند هستیم که نمود عینی آن کمتر شدن عطش برای بازبینی و استفاده از بحر عظیم اطلاعات ارائه شده در کنگره است.

مدت زمان برگزاری هر پنل می توانست حداقل 120 دقیقه باشد. چرا که عملا دیدیم که در اکثر پنل ها سخنان اساتید نیمه کاره باقی می ماند.

سایت رسمی کنگره بسیار ابتدایی است و در حالی که باید تمامی جوانب کنگره را پوشش دهد، چنین به نظر می رسد که پلن و نقشه ای برای روزهای بعد از کنگره ندارد یا حداقل در روزهای ابتدایی بعد از پایان کنگره ندارد.

راه های ارتباطی با اساتید ارائه دهنده نه در سایت و نه در محل پنل ها معرفی نشد.

عوامل برگزاری می توانستند حداقل نام و مشخصات اساتید را جلوی آنها قرار دهند تا مخاطب در لحظه متوجه شود که این مطالب از طرف چه کسی ارائه می شود و یا بتواند در فضای وب آن استاد را اصطلاحا گوگل کند.

جوایز اهدایی برای برگزیدگان ملی کمی به لحاظ مالی ضعیف است.امید است برای اتفاقات علمی در این سطح باکمک گرفتن از اسپانسرهای قوی تر سطح تقدیر از متنخبین بالاتر رفته و شاهد رفتار ویژه تری باشیم.

گرچه سخن به درازا انجامید اما ذکر این نکته لازم به نظر می آید که گرچه فونداسیون و اساس برگزاری کنگره بسیار محکم و قابل ستایش بود اما توجه به جزئیات است که هر موجودیتی را از موجودیت های مشابه، متمایز  و برتر می کند.

جزئیاتی که  پرداختن به آنها لزوما تحمیل هزینه به سازمان برگزار کننده نیست؛ بلکه باعث ماندگاری هر نشستی در ذهن مخاطبین می شود.