داخلی
»گاهی دور، گاهی نزدیک
(لیزنا، گاهی دور/گاهی نزدیک 390) : علی‌اصغر شریفی‌نیا ، دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی:
مقدمه
تحقیقات جدید در حوزه علوم اعصاب نشان می‌دهند که خواب نقش حیاتی در پردازش، سازماندهی و تثبیت خاطرات دارد. مغز در طول خواب، مانند یک کتابدار حرفه‌ای و دقیق، اطلاعات روز را مرتب و به خاطرات بلندمدت تبدیل می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که خواب بعد از یادگیری، سلول‌های مغزی را تحریک می‌کند تا ارتباطات سیناپسی جدید بسازند. این فرآیند، که به عنوان تثبیت حافظه[1] شناخته می‌شود، برای تبدیل اطلاعات کوتاه‌مدت به خاطرات بلندمدت ضروری است. این تشبیه بر اساس عملکرد مغز در مرتب‌سازی، فهرست‌بندی و انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت است.
به همین بهانه در این نوشتار گریزی به مسئله نقش خواب در حافظه و تشبیه عملکرد مغز به یک کتابدار حرفه‌ای، ارائه می‌شود.
نقش خواب در سازماندهی اطلاعات
مغز در طول خواب، اطلاعات روزانه را مرتب‌سازی می‌کند و آنها را به شکلی منظم در حافظه بلندمدت ذخیره می‌کند. این فرآیند شبیه به کاری است که یک کتابدار انجام می‌دهد: مرتب‌سازی کتاب‌ها بر اساس موضوع، اهمیت و دسترسی آسان.
در طول خواب، هیپوک (بخشی از مغز که در حافظه کوتاه‌مدت نقش دارد) اطلاعات را به قشر مغز (که مسئول حافظه بلندمدت است) منتقل می‌کند. این فرآیند مانند انتقال کتاب‌ها از بخش موقت به قفسه‌های دائمی در کتابخانه است.
هرس منابع اطلاعاتی
علاوه بر تثبیت خاطرات، خواب همچنین به پاکسازی مغز از اطلاعات غیرضروری کمک می‌کند. مانند حذف کتاب‌های قدیمی یا غیرضروری از کتابخانه است تا فضای کافی برای اطلاعات جدید فراهم شود.
دسترسی آسان به اطلاعات
خواب به مغز کمک می‌کند تا اطلاعات را به شکلی ذخیره کند که در آینده به راحتی قابل بازیابی باشند.
این مطالب نشان می‌دهند که خواب نه تنها برای سلامت جسمی، بلکه برای سلامت شناختی و عملکرد حافظه نیز حیاتی است. بنابراین، مانند یک کتابدار حرفه‌ای که کتابخانه را منظم و کارآمد نگه می‌دارد، مغز نیز در طول خواب اطلاعات را مرتب و تثبیت می‌کند.
------------------------------------
منابع
Walker, M. P. (2017). Why We Sleep: Unlocking the Power of Sleep and Dreams. Scribner.
Diekelmann, S., & Born, J. (2010). The memory function of sleep. Nature Reviews Neuroscience, 11(2), 114-126.
Xie, L., et al. (2013). Sleep drives metabolite clearance from the adult brain. Science, 342(6156), 373-377.
-------------------------------------------
1. Memory Consolidatio
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.