جایزه کتاب سال نقدی پرداخت می شود

به گزارش خبرنگار لیزنا، نشست خبری و رونمایی از پوستر سی و ششمین دوره جایزه کتاب سال و بیست و ششمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران امروز (سه شنبه، ۹بهمن ماه) با حضور حجت الاسلام والمسلمين محمدعلی مهدوی راد؛ دبير علمي جايزه كتاب سال، احمدعلی حيدری؛ دبير جايزه جهانی كتاب سال جمهوری اسلامي ايران و نيكنام حسینی پور، مدير عامل خانه كتاب در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.

«آینه دوران» رونمایی می شود

حسینی پور با اشاره به این که جایزه کتاب سال به یک ایستگاه سی و ششم خود رسیده است گفت: در طی این سال ها این جایزه فراز و فرودهای بسیاری را طی کرده و اکنون به عنوان یک برند در جهان و منطقه شناخته شده است. بسیاری از نویسندگان خارج از کشور مشتاق هستند در جایزه کتاب سال ایران حضور داشته باشند.

او ادامه داد  طی فراخوانی که از فروردین  آغاز شده و تا مهر ادامه داشته، بیش از ۶هزار اثر به دبیرخانه سی و ششمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران ارسال شده است. اگر جایزه جلال و جشنواره شعر فجر را هم نیز در نظر بگیریم بیش از 10هزار اثر ارسال گشته است.  پس از آن فرایند داوری آغاز شده و بیش از ۵۸۰ داور با ۸۰ هزار نفر ساعت در طی فرایند داوری حضور داشتند و آثار را بررسی کردند. داوران سعی کردند کتاب‌هایی به مراحل نهایی راه یابند که اعتبارات لازم را کسب کرده باشند.

مدیرعامل خانه کتاب ادامه داد: دبیرخانه خانه کتاب به عنوان مرجعیت داوری بسیاری از جشنواره ها مطرح است و بسیاری از نهادها و سازمان ها به خانه کتاب مراجعه می‌کنند تا دبیری جشنواره های آنان را بر عهده بگیرد. دبیرخانه در طی این سالها زایش هایی را هم داشته است؛ مثل کتاب سال استانی که در سال ۹۷ در 7 استان برگزار می شود.

او گفت در حوزه جایزه جهانی نیز همین فرایند طی شده و بیش از 100 داور آثاری را که در حوزه مطالعات اسلامی و ایرانی منتشر شده‌اند، مورد داوری قرار دادند.  نویسندگانی از آمریکا، آلمان، ایتالیا، ایرلند، ترکیه، فرانسه و لبنان برگزیدگان این دوره از جایزه جهانی کتاب سال هستند که به زودی در ایران حضور خواهند یافت و امید است از حضور آنان در دانشگاه ها و مجامع علمی و غیره نیز استفاده شود.

 طبق توضیحات وی بودجه خرید آثار مورد ارزیابی قرار گرفته  از منابع خانه کتاب  تهیه می شود. برخی از این آثارراز نمایشگاه بین‌المللی تهیه شده است که  حدود ۱۰۰ میلیون تومان و برخی از نمایشگاه های خارج از کشور که حدود ۵۰ میلیون تومان هزینه شده است.

او با تاکید بر اینکه باید به ناشرانی که در حوزه فعالیت خود طرح هایی را به نویسندگان جهت تحقیق و تالیف ارائه می دهند توجه شود، ادامه داد: روز ۱۶ بهمن ماه در مراسم اختتامیه جشنواره، برندگان جوایز و لوح های تقدیر را از دست رییس جمهور دریافت می‌کنند. ۱۴ اثر برگزیده و ۴۱ اثر شایسته تقدیر هستند و شایستگان تقدیر در هفته کتاب مورد تقدیر قرار خواهند گرفت.

حسینی پور در ادامه در مورد چشم انداز جایزه کتاب سال ابراز امیدواری کرد که در سال آینده از انجمن های علمی نیز استفاده شوند و در حوزه های مختلف با انجمن های علمی که شکل گرفته اند و مکاتباتی با آنان صورت گرفته برای داوری جایزه کتاب سال مشارکت به عمل آید.

او همچنین از رونمایی کتاب «آینه دوران»، دایرة‌المعارفی شامل اطلاعات کلیه برگزیده شده و شایسته تقدیر در طول ۳۶ دوره جایزه کتاب سال همراه با جزئیاتی از برگزیدگان، شایستگان تقدیر، داوران و غیره نیز خبر داد. به گفته وی حدود ۶۳۱ نفر در طی این سال‌ها برگزیده و ۹۳۰ نفر شایسته تقدیر بودند.  ۱۱۰ نفر از برگزیدگان جایزه کتاب سال در گذشته اند.

مدیرعامل خانه کتاب در مورد ارائه تسهیلات به برگزیدگان این جایزه  از  همکاری با معاونت فرهنگی وزارت ارشاد برای ارائه امکاناتی مانند در اولویت قرار دادن برگزیدگان جهت ارسال آثار و حضور در نمایشگاه های خارجی و همچنین همکاری با نهادهای دیگر و بنیاد نخبگان برای در نظر گرفتن این جایزه به عنوان یکی از ملاک های افزایش رتبه علمی برگزیدگان  خبر داد.

حسینی پور با اشاره به مشکلات اقتصادی موجود در کشور از تصمیم برگزارکنندگان جایزه کتاب سال برای اهدای وجه نقدی به جای سکه با توجه به نوسانات قیمت آن در طول سال های مختلف نیز گفت. به گفته او آیین نامه جایزه کتاب سال نیز بر همین اساس تغییر یافته و اصلاحاتی در آن انجام شده است.

وی همچنین از افتتاح کتابخانه ای برای استفاده علاقه مندان از منابع برگزیده جایزه کتاب سال در طی سالیان گذشته _که در حال حاضر در ساختمان شماره دو خانه کتاب نگهداری می شود_ خبر داد.

او با اشاره به درگذشتن بسیاری از ایران شناسان خارج از کشور  گفت: در حوزه ایرانشناسی در خارج از ایران به شدت دچار فقر می ‌شویم. سازمان های مرتبط مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بنیاد سعدی وزارت امور خارجه و غیره باید همت کنند تا در این حوزه کرسی های خود در دانشگاه های خارج از کشور را تقویت نماییم و گرنه کشورهای دیگر کرسی های خود را ایجاد خواهند کرد و این در آینده می ‌تواند برای ما فقر علمی ایجاد کند.

جایزه کتاب سال از نظر کیفی رشد نکرده است

محمد علی مهدوی راد دبیر جایزه کتاب سال برگزاری سی و شش دوره از این جایزه را دارای تاریخ مفصل و بزرگ دانست و گفت که برخی از کشورها در سخت ترین دوران و روزگار خود هم جایزه کتاب سال و جشنواره های اینچنینی را برگزار می کنند تا نشان دهند فرهنگ، دانش و پژوهش برای آنان از اهمیت برخوردار است. 

او ادامه داد: در این جشنواره ۱۰ موضوع اصلی توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار می گیرد. امسال ۶هزار و ۴۱۳ عنوان کتاب بررسی شده و ۲۷۲ عنوان به مرحله نصب نهایی رسیدند.  البته برخی عناوین مورد بررسی قرار گرفته شامل ۱۲ یا ۴۸ جلد کتاب بودند.

به گفته او هر متنی که نوشته شده، چاپ شده و از طرف وزارت ارشاد اجازه انتشار دریافت کرده اند مورد بررسی قرار می گیرند. سه حوزه اصلی  نیز جهت داوری وجود دارد که شامل تالیف ترجمه و تحقیق می شود.

مهدوی راد ادامه داد: گاهی برخی عناوین که داریم در این سه بخش جایی نمی گیرند مثلا کتابی از زبان دیگری ترجمه شده ولی مقدمه‌ای که مترجم نوشته و یا فصولی که به کتاب اضافه کرده یا گزیده گوی های مالف را گسترش داده، این کتاب را از حالت تالیف خارج کرده و به شکل تحقیق در آورده است.  در مورد آثار تحقیقی هم به همین کتاب های اینچنینی داریم و به همین دلیل امتیاز بخصوصی برای مقدمه در نظر گرفته می شود. مقدمه ای که نشان می دهد محقق به دانش و به کتاب احاطه کامل دارد. اما برای کتاب های اینچنینی بخش بخصوصی در جایزه کتاب سال نداریم و باید شرایط جدیدی برای این نوع کتاب ها ایجاد کنیم.

به گفته او فضای کمی کتاب سال مانند سال‌های گذشته رشد داشته اما فضای کیفی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست و به لحاظ محتوا، درونمایه و جان مایه رنج می‌برد. در برخی رشته ها مانند علوم پایه، مهندسی کامپیوتر و غیره و همچنین حوزه علوم انسانی و اسلامی آثار چندان شایسته ای ایجاد نشده است.

در تهیه آثار مشکل اقتصادی نداریم

احمد علی حیدری دبیر جایزه جهانی کتاب سال نیز با اشاره به اینکه امسال بیست و ششمین دوره این جایزه سپری می شود، از بررسی 2هزار کتاب توسط هیئت داوران خبر داد و گفت: حدود ۲۰۰ اثر در مراحل بعدی ارتقا یافتند و در نهایت ۱۰ اثر برگزیده شدند که برگزیدگان جایزه خود را از دست رییس جمهور دریافت خواهند کرد.

به گفته او برخی از این آثار توسط نمایندگان فرهنگی ایران از نمایشگاه های بین المللی خریداری شده اند.  این توجیح در سال های گذشته در وزارت ارشاد به وجود آمده است که از جایزه جهانی علیرغم مسائل مختلف اقتصادی چیزی فرو گذار نشود. به همین دلیل در خرید و تهیه آثار مشکل مالی و بودجه ای وجود نداشته است. نمایندگان فرهنگی بر اساس توصیه ها و شاخصه های جایزه جهانی این آثار را تهیه کرده‌اند.

به گفته او بخش قابل توجهی از آثار مربوط به علوم قرآنی و اسلامی، لغت، کلام و فلسفه، ترجمه از زبان عربی به زبان های اروپایی و یا در حوزه نقد است؛ یعنی برخی آثار کلاسیک و فیلولوژیک  و برخی آثار مربوط به مسائل جاری فرهنگی و اجتماعی کشور های اسلامی است.  این آثار نشان می دهد که چگونه تفکر اسلامی به عنوان یک کانون فرهنگی اسلامی و شرق شناسی مورد اهمیت قرار گرفته است .

در پایان این جلسه نیز پوستر سی و ششمین دوره جایزه کتاب سال و بیست و ششمین دوره جایزه بین‌المللی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد.