نامزد ایرانی دریافت جایزه‌ی من می‌خوانم ۲۰۲۶ معرفی شد

به گزارش لیزنا، شورای کتاب کودک پس از اعلام فراخوان و پس از طی مراحل داوری و بررسی در گروه جوایز ترویج «علی‌اصغر سیدآبادی»  را برای دریافت جایزه IREAD (من می‌خوانم) معرفی کرد. علی اصغر سیدآبادی برای بار دوم از سوی شورای کتاب کودک نامزد این جایزه شده است.

بنیاد شن ژن در چین و دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان(IBBY)، اخیراً جایزه‌ای برای مروجان برجسته‌ی کتابخوانی به نام IREAD(من می‌خوانم) تعیین کرده‌اند. هدف از طرح این جایزه، تشویق به تعهد پایدار در حوزه‌ی ترویج کتابخوانی و گسترش ترویج کتابخوانی در میان همه‌ی مردم کره‌ی زمین است. افرادی که برای دریافت این جایزه نامزد می‌شوند، باید حداقل سه سال با نوآوری و خلاقیت در زمینه‌ی خواندن و شیوه‌های مختلف آن در میان کودکان و نوجوانان فعالیت مستمر کرده باشند. شورای کتاب کودک به‌عنوان شاخه‌ی ملی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوانIBBY) ) نامزد این جایزه را انتخاب و معرفی می‌کند.
معیارهای انتخاب نامزد برای جایزه‌ی IREAD (من می‌خوانم) : پایداری، اثرگذاری، الهام بخشی، کاوشگری و نوآوری در اجرای پروژه‌های کتابخوانی، پایبندی و احساس مسئولیت در ایجاد عشق به خواندن، توانمند کردن کودکان در امر خواندن در مناطق محروم و بی‌ثبات و تداوم آن از طریق فعالیت‌های مختلف مانند طرح پروژه‌های کتابخوانی، اجرای فعالیت‌های پویا در این پروژه‌ها، ترویج مؤثر خواندن، داشتن راهبرد در این راستا و حمایت از حق کودکان برای خواندن است.

داوران گروه جوایز ترویج شورای کتاب کودک، علی‌اکبر بهار،جعفر توزنده جانی، فاطمه چایکار، رویا شهری، لیلا کفاش‌زاده، ندا موحدی پور هستند.
علی‌اصغر سیدآبادی نویسنده، مروج کتاب‌خوانی و پژوهشگر ایرانی ادبیات کودک و نوجوان در طول بیش از ۳۵ سال کار، در هر جایگاه و با هر عنوانی، همواره کتاب‌خوانی را به‌مثابه‌ یک کنش و فعالیت اجتماعی دنبال کرده است و در شرایط سخت اجتماعی کوشیده است، کتابخانه را به مثابه پناهگاهی امن و کتابخوانی و کار داوطلبانه ترویج کتابخوانی به مثابه راهی برای پایداری و مقاومت معرفی کند.

او در سال ۱۳۵۰ در خانواده‌ای کشاورز به دنیا آمد. دومین سال دبستان را سپری می‌کرد که در ایران انقلاب شد و چند ماهی مدارس تعطیل شد. تا پنجم دبستان در روستای زادگاهش تحصیل کرد و چون در روستایشان مدرسه راهنمایی نبود، برای تحصیل در دوره راهنمایی راهی شهر تاریخی نیشابور شد و در مدرسه‌ای شبانه‌روزی که برای بچه‌های با استعداد روستایی راه‌اندازی شده‌بود، پذیرفته شد، مدرسه‌ای که دیوار به دیوار آرامگاه خیام نیشابوری و در حاشیه‌ی باغ قدیمی آن بود. او تازه دبیرستان را شروع کرده بود که به جبهه رفت و تجربه‌هایی را به دست آورد که بعدها در رمان‌ها و کتاب‌هایش خود را نشان داد. توجه به صلح و نفی خشونت به یکی از دغدغه‌های اصلی‌اش تبدیل شد. در نوجوانی مسئولیت کتابخانه روستای زادگاهش را برعهده گرفت و ایده‌های تازه‌اش باعث شد به عنوان کتابدار برگزیده روستایی شهرستان نیشابور انتخاب شود.

سپس کنکور ورودی دانشگاه در رشته روزنامه نگاری قبول و راهی تهران شد. در تهران به محافل ادبی پایتخت رفت و آمد و در نشست‌های ادبی شرکت می‌کرد. او از سال اول ورود به دانشگاه با برخی از نشریات کودک و نوجوان به صورت پاره‌وقت شروع به همکاری کرد و چند سال بعد به عنوان دبیر گروه فرهنگی و شورای سردبیری با روزنامه‌های پرتیراژ اصلاح‌طلب ایران همکاری کرد و نوشتن درباره کتاب و کتاب‌خوانی در روزنامه‌ها بخش مهمی از کار او شد.

نخستین کتاب سیدآبادی برای کودکان در سال ۱۳۷۵ منتشر شد.در سال‌های بعد به طور منظم به نوشتن برای کودکان و نوجوانان پرداخت و امروز حدود ۷۰ کتاب از او منتشر شده است. بخشیاز کتاب‌های سیدآبادی درباره مباحث نظری ادبیات کودک و نوجوان است.

او از ۲۰ سال پیش فعالیت‌های فردی خود در ترویج کتابخوانی را به فعالیت‌های نهادی و گروهی تبدیل کرد که به تاسیس برخی از نهادهای ترویج کتابخوانی در ایران انجامید و طرح‌های بلندپروازانه‌ای را اجرا کرد که در گسترش کتابخوانی در سراسر ایران تاثیرگذار بود.

سیدآبادی با همراهی خانواده‌اش در روستای سیدآباد مجموعه‌ای به نام «گوین» تاسیس کرد که بخش بزرگی از آن کتابخانه‌ی عمومی به نام «گیتی» است. تاسیس کتابخانه با استقبال اهالی روستا مواجه شد. هزینه‌های کتابخانه از طریق تولید صنایع دستی و کتاب پارچه‌ای کارگاه مجموعه تامین می‌شود. این مجموعه به عنوان الگویی مورد توجه قرار گرفته است و کمپینی برای ساخت کتابخانه در پنجاه روستای منطقه با همکاری نهادهای محلی مثل شوراها و دهیاری‌ها راه اندازی شد.

او از سال ۱۳۹۳ طرح‌های ترویج کتاب خوانی در سراسر ایران را با ایده‌های نو و ابتکاری شروع کرد که نتیجه‌اش شکل‌گیری حرکت‌های بزرگ ترویج کتاب‌خوانی با مشارکت و همراهی نهادهای غیردولتی و مدنی، دستگاه های دولتی و نهادهای عمومی در شهرها و روستاهای ایران بود و در دوران کرونا به یکی از شبکه‌های موثر ارتباط میان کودکان و نوجوانان و مروجان کتابخوانی تبدیل شد.

این فعالیت‌ها ۱۸۰ شهر و ۱۴۰۰ روستای ایران را درگیر کرد و منجر به تاسیس بیش از ۱۷ هزار باشگاه کتابخوانی در شهرها و روستاها و ۴۰ هزار باشگاه کتابخوانی در مهدکودک‌های سراسر ایران شد.
علی اصغر سیدآبادی با نزدیک کردن افراد و گروه‌هایی که در ترویج کتابخوانی فعالیت مجزا و منفرد دارند، به هم ، به انتقال تجربه‌ها کمک کرده است و شبکه‌ای غیررسمی و خودکار شکل گرفته است که به گسترش، انسجام‌بخشی و سازماندهی مدنی فعالیت‌های کتابخوانی در ایران کمک می‌کند.
شایان ذکر است علی‌اصغر سیدآبادی یکی از نامزدهای شورای کتاب کودک برای دریافت جایزه‌ی IREAD  (من می‌خوانم) ۲۰۱۹و دریافت جایزه یادبود آسترید لیندگرن (آلما) در سال و ۲۰۲۴و۲۰۲۳ نیز بود.

دلایل نامزدی علی اصغرسیدآبادی برای  دریافت جایزه‌یIREAD  (من می‌خوانم) ۲۰۲۶:

علی‌اصغر سیدآبادی به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های ترویج کتاب‌خوانی در ایران، بیش از ۳۵ سال است که به‌طور مستمر، خلاقانه و متعهدانه در این عرصه فعالیت می‌کند. فعالیت‌های متنوع و چندلایه‌ی او شامل نقش‌آفرینی در سطح محلی، ملی و نظری، از او چهره‌ای منحصر به‌فرد در جنبش کتاب‌خوانی ایران ساخته است.

• بیش از سه دهه فعالیت مداوم و خلاقانه در ترویج کتاب‌خوانی، از آغاز به‌عنوان مسئول داوطلب کتابخانه‌ی روستایی در نوجوانی تا فعالیت حرفه‌ای به‌عنوان روزنامه‌نگار و نویسنده‌ی مروج کتاب کودک و نوجوان.
• همکاری مؤثر با نهادهای مرجع همچون شورای کتاب کودک، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ایران، مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز و گروه لاک‌پشت پرنده در طراحی برنامه‌ها، ارزیابی کتاب‌ها و تولید محتوای نظری و آموزشی.
• نویسنده‌ی کتاب‌های آموزشی و پژوهشی در زمینه ترویج کتاب‌خوانی؛ همچنین نگارش مقاله‌هایی درباره عدالت فرهنگی، مشارکت اجتماعی و پایداری در خواندن به‌عنوان ابزار توسعه اجتماعی.
• طراحی و راه‌اندازی پروژه‌های ملی فراگیر چون «جام باشگاه‌های کتاب‌خوانی کودک و نوجوان» که منجر به ایجاد بیش از ۱۵۰۰۰ باشگاه کتاب‌خوانی با مشارکت داوطلبانه‌ی تسهیلگران محلی و عضویت بیش از ۳۰۰٬۰۰۰ کودک و نوجوان در سراسر کشور به‌ویژه در مناطق روستایی و محروم شده است.
• ایجاد شبکه‌های اجتماعی و فرهنگی گسترده مانند شبکه گروه‌های مردمی ترویج کتاب‌خوانی، شبکه‌ی روستاها و شهرهای دوستدار کتاب، و جشنواره کتابخانه‌های خانگی، که مدل‌هایی موفق از مشارکت اجتماعی و مدیریت فرهنگی محلی ارائه داده‌اند.
• تأسیس کتابخانه گیتی و کارگاه گوین در زادگاه خود به‌عنوان نمونه‌ای پایدار از تلفیق ترویج کتاب‌خوانی، حفاظت از میراث فرهنگی، توانمندسازی زنان از طریق صنایع‌دستی و تأمین مالی پایدار کتابخانه و برنامه‌های فرهنگی.
• سفرهای ترویجی و مستندسازی تجربیات محلی با حضور در کتابخانه‌های روستایی و شهری، دیدار با کودکان و تسهیلگران، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و انتشار سفرنامه‌هایی الهام‌بخش برای ثبت و اشاعه‌ی ابتکارات بومی در ترویج خواندن.