داخلی
»کتابخانه‌های عمومی
نتایج پژوهش‌ها می‌تواند به بهبود فرایند سیاستگذاری و برنامه‌ریزی نهاد کمک کند
به گزارش لیزنا، بهروز روستاخیز؛ عضو هیئت داوران ارزیابی طرح‌های پژوهشی منتخب نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، هدف از انتشار فراخوان پژوهشی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را برآوردن نیازهای پژوهشی عرصه خدمتی کتابخانه‌های عمومی دانست و گفت: فراخوان اعلام‌شده، چندمین فراخوان پژوهشی نهاد کتابخانه‌های عمومی در سال‌های اخیر و در ادامه رویکرد مسئله‌محور دفتر پژوهش و آموزش این نهاد به‌منظور کمک به ارتقای خدمات‌دهی کتابخانه‌های عمومی بوده است. از همین‌رو، طیف متنوعی از نیازهای نهاد را شامل میشود، اما به‌طور متمرکز، شش محور مدنظر بوده است: تحلیل رفتار مشتریان کتابخانه‌های عمومی کشور براساس داده‌های سامانه سامان، تحلیل محتوای نظرات کارشناسان درخصوص کتاب‌های تأییدنشده در فرایند مجموعه‌سازی کتابخانه‌های عمومی، نیازسنجی آموزشی و تدوین شناسنامه آموزشی برای کارکنان نهاد کتابخانه‌های عمومی ایران، تدوین الگوی مستندسازی دانش مدیران و کارکنان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، پیمایش ملی نظرات مشتریان کتابخانه‌های عمومی درخصوص منابع غیرداستانی و هوشمندسازی جستجوی منابع کتابخانه‌های عمومی ایران.
وی دامه داد: همانطور که ملاحظه میشود، عناوین اعلام‌شده، وجهی کاملا کاربردی داشته و نتایج این پژوهش‌ها می‌تواند هم به بهبود فرایند سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در دو سطح کاربران و کارکنان یاری برساند و هم به تولید و بهره‌برداری از محصولاتی منجر شود که تجربه استفاده از کتابخانه‌های عمومی را به تجربه رضایت‌بخش‌تری برای مشتریان آن تبدیل می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به میزان استقبال از این فراخوان در سطح دانشگاهی و مراکز پژوهشی، بیان کرد: براساس این فراخوان، ۳۹ پیشنهاده از سوی ۲۲ دانشگاه، پژوهشگاه و شرکت دانش‌بنیان دریافت شد که با توجه به تنوع آن‌ها به‌ویژه از حیث مشارکت مراکزی از نقاط مختلف کشور، قابل اعتنا ارزیابی میشود. به‌طوری‌که برای مثال، غیر از دانشگاه‌های استان تهران، شاهد ارسال پیشنهاده از سوی دانشگاه‌هایی همچون دانشگاه اصفهان، دانشگاه تبریز، دانشگاه بیرجند و دانشگاه شهید مدنی آذربایجان نیز بودیم. البته با توجه به عناوین اعلام‌شده در فراخوان، انتظار مشارکت بیشتر، انتظار گزافی نیست و به‌نظر می‌رسد که باید در زمینه اطلاع‌رسانی فراخوان‌های پژوهشی، به‌طور فعالانه‌تری عمل شود. اگرچه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به‌ویژه بخش‌های ارتباط با جامعه و صنعت نیز باید در ارتباط بیشتری با نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و دفتر پژوهش و آموزش آن قرار گیرند.
روستاخیز در ارزیابی خود از کیفیت پیشنهاده‌های ارائه‌شده و مشارکت افراد براساس جایگاه علمی و تجربی، افزود: اگرچه اغلب پیشنهاده‌های دریافتی با مسئولیت علمی و اجرایی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی فوق‌الذکر ارائه شده بود، اما از کیفیت یکسانی برخوردار نبودند، به‌طوری‌که در بین چندین پیشنهاده ارائه‌شده برای هر عنوان، یک یا دو مورد از قوت لازم برخوردار بود و می‌شد امیدوار بود که در صورت تصویب نیز، اهداف مورد انتظار را با کیفیت قابل‌قبول دنبال و محقق کنند.
وی درباره شاخص‌های اصلی مدنظر برای داوری نهایی پیشنهاده‌ها نیز توضیح داد: آنچه پیش از هر چیز اهمیت دارد این است که آیا درک درست و صورت‌بندی صحیحی از مسئله پژوهش ارائه شده است و آیا پیشنهاددهندگان توانسته‌اند اهداف پژوهش را به‌طور صریح، واقع‌بینانه و انجام‌شدنی بیان کنند. همچنین مهم است که بدانیم آیا آن‌ها از اِشراف لازم بر مفاهیم و ادبیات حوزه پژوهش برخوردار هستند. مهم‌تر از این، طراحی فرایند اجرایی و چهارچوب روش‌شناختی پژوهش است؛ اینکه پژوهش پیشنهادی چگونه انجام خواهد شد و آیا براساس فرایند و چهارچوب در نظر گرفته‌شده، امکان تحقق اهداف وجود دارد؟ در نهایت، ارزیابی گروه پژوهش مد نظر است؛ اینکه ترکیب و سوابق پژوهشی گروه پژوهش به‌گونه‌ای هست که بتوان به آن‌ها در اجرای موفقیت‌آمیز پژوهش اطمینان کرد؟
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به شاخص‌های انتخاب داوران نیز گفت: طبیعتا برای انتخاب داوران، معیارهای مختلفی مدنظر قرار می‌گیرد؛ ازجمله دانش نظری و سوابق پژوهشی در ارتباط با عناوین فراخوان. شاخص دیگر، سابقه ارتباط آن‌ها با نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و آگاهی از مسائل و نیازهایی است که نهاد و کتابخانه‌های عمومی با آن‌ها مواجه هستند. نکته دیگر، عدم وجود تعارض منافع بین داوران و پیشنهاددهندگان است.
همزمان با هفته پژوهش سال ۱۴۰۳، با هدف شناسایی و پاسخ به نیازهای پژوهشی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، فراخوانی منتشر شد و بر همین اساس، ۳۹ طرح از سوی ۲۲ دانشگاه، پژوهشگاه و شرکت دانش‌بنیان دریافت شد که پس از داوری اولیه، ۱۳ طرح به مرحله نهایی راه یافتند. در جلسه نهایی ارزیابی طرح‌های پژوهشی منتخب نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با حضور اعضای هیئت داوران و ارائه‌دهندگان طرح‌ها، چهار طرح به‌عنوان برگزیده نهایی معرفی شدند.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.