سومین پیش نشست دانشجویان و دانش‌آموختگان ششمین کنگره علوم متخصصان برگزار شد

به گزارش لیزنا، سومین پیش نشست دانشجویان و دانش‌آموختگان ششمین کنگره علوم متخصصان با موضوع «تحول دیجیتال: شایستگی‌های مورد انتظار در سطح بین‌الملل» و با حضور دکتر سپیده فهیمی‌فر، عضو هیأت‌علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران، دکتر صنم ابراهیم‌زاده ، دانش‌آموخته دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه الزهراء و شاغل در مرکز تحقیقات بیمارستان اتاوا و امیرسپهر طوغانی ،دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، گرایش مدیریت کتابخانه‌های دیجیتال، دانشگاه تهران و با دبیری فهیمه علی‌عسکری ،دبیر سابق اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی ایران (ادکا) و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی چهارشنبه 25 فروردین 1400، از ساعت 14 تا 16برگزار شد.

در این پیش نشست فهیمه علی‌عسکری، ضمن معرفی کارشناسان و اساتید این جلسه به ارائه خلاصه‌ای از مباحث مطرح شده در پیش‌نشست‌های ۱ و ۲ با عناوین «تحول دیجیتال: تغییرات سرفصل‌ها» و «تحول دیجیتال: بیان تجربه‌ها، انتظارات دانشی و مهارتی» پرداخت. وی ضمن عرض خیرمقدم خدمت اعضای نشست، به بیان مقدمه‌ای در خصوص شایستگی‌های مورد انتظار از فارغ‌التحصیلان این رشته در خارج از کشور پرداخت.

دکتر سپیده فهیمی‌فر ضمن بیان تجربه خود در بررسی محتوای تدریس شده در خارج از ایران، افزود: در حوزۀ تخصصی رشته علم اطلاعات، مباحث تدریس شده در دانشگاه‌ها با سرفصل‌ها تطابق کامل ندارد که علت آن را در دو مهم باید جستجو کرد: منابع معرفی شده در سرفصل‌ها با محتوا هم‌خوانی ندارند و یا مطالب قدیمی و هم‌پوشانی بین مطالب در واحدهای گذرانده شده توسط دانشجو بسیار بالاست. برای برطرف نمودن این شکاف محتوایی به برنامه‌ای مدون نیاز است. مبحث بعدی این است که شاید ما سال‌هاست صحبت از دیجیتال می‌کنیم اما حقیقت آن است که هنوز منابع الکترونیک را نشناخته‌ایم و یا منابع خوبی در سرفصل‌های مشخص شده وجود ندارد که به دانشجویان معرفی کنیم. برخی از سرفصل‌هایی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود، نیازمند واحدهای پیش‌نیاز برای درک مفاهیم پایه مباحث تخصصی است.

دکتر صنم ابراهیم‌زاده مباحث خود را در ۲ بخش سرفصل‌ها و تجربۀ شخصی بیان کرد و گفت:  با توجه به اینکه در خارج از کشور رشتهinformation study در مقطع ارشد تدریس می‌شود، اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین سرفصل‌های ارشد در ایران و کانادا داشته باشیم به این مهم خواهیم رسید که در کانادا توجه به سیاست‌های کشوری در ۵ سال آینده در واحدهای درسی به‌وضوح دیده می‌شود؛ به عنوان مثال مبحث دسترسی باز.

وی گفت: در گرایشdata science اگر جستجویی انجام دهید متوجه خواهید شد در کشورهای خارج از ایران فرصت‌های شغلی زیادی پیدا خواهد شد و تمرکز و توجه ویژه به آن دارند اما با وجود گرایش علم‌سنجی در ایران به اهمیت آن توجهی نمی‌شود. در کانادا در کنار واحدهای تئوری، واحدهایی به‌عنوان پروژه به دانشجویان ارائه می‌شود. پروژه‌ها به دو صورت است: در سطح اول مانند ایران دانشجویان مقاله‌ای را مطالعه و گزارشی از آن را ارائه می‌دهند. در سطح دوم یک پروژه وسیع‌تر ۵ ساله و ۱۰ ساله قرار دارد که این نوع پروژه گردهمایی بین متخصص‌های مختلف و در سطح کلان می‌باشد.

دکتر معصومه کربلایی آقا کامران، مدیرگروه دانشگاه الزهراء، ضمن تشکر بابت برگزاری این نشست‌های مفید گفت: شنیدن نقطه‌نظرات دانشجویان و دانش‌آموختگان به ما در چینش واحد‌های درسی کمک شایانی خواهد کرد نکته مهمی که وجود دارد این است که اگر ما انتظار داریم در سطح بین‌الملل باشیم نیازمند آن هستیم که عملکردمان در داخل با آن‌ها تطابق بیشتری داشته باشد. یک‌دستی در کلاس‌های درسی باعث می‌شود این اختلاف را از بین ببریم. طرح‌هایی که در سطح ملی و سیاستی در دانشگاه‌ها مطرح می‌شوند تقاضا محورند و در دانشگاه‌های نسل چهارم در قالب پروژه تعریف شده و اساتید از تخصص‌های گوناگون حلقه‌ای تشکیل می‌دهند و دانشجویان را می‌پذیرند. ارتباط با صنعت و جامعه رشته ما باید پررنگ شود و موردتوجه واقع شود. مشکلات ما فراتر از آن چیزی است که می‌بینیم و به پذیرش دانشجو برمی‌گردد زیرا در دانشگاه ما دانشجو نمی‌پذیریم، دانشجو را به ما می‌دهند.

در ادامه نشست امیرسپهر طوغانی به بیان تجربیات خود در خصوص دورۀ فرصت مطالعاتی فرانسه پرداخت و بیان کرد: ۲ فاکتور مهم در دانشگاه‌های فرانسه بحث نوآوری همراه با خلاقیت بالا و همکاری گروهی است که برای هر کدام از آن‌ها کلاس‌های مختلفی در دانشگاه به‌صورت یک هفته برگزار کردند تا دانشجویان در پروژه‌ها هدف نهایی را با همکاری یکدیگر پیاده‌سازی کنند. به عنوان مثال دورهمی‌هایی با عنوان BUSINESS GAME در کل یک دانشکده برگزار می‌شد که با صنعت و جامعه ارتباط پیوسته‌ای برقرار شده بود. علاوه بر آن در پایان سال فارغ‌التحصیلی دانشجویان در رویدادهای کاریابی دانشگاه شرکت می‌کردند و رزومه‌های تحصیلی خود را به شرکت‌هایی که در این رویدادها حضور داشتند ارائه می‌دادند. این زنجیره به وجود آمده باعث تداوم ارتباط با صنعت در دانشگاه‌ها می‌شود.

دکتر حسن کیانی خوزستانی، استاد پیش‌کسوت علم اطلاعات و دانش‌شناسی نیز ضمن ارائه تجربیات خود در خصوص دوره‌های تحصیلی در کانادا به مقایسه برنامه دروس و بیان تفاوت‌ها در رابطه با تدریس دانشگاه‌ها پرداخت و گفت: وابستگی بین گروه‌های یک دانشکده می‌تواند تحولی در رشته باشد. مباحثی که در سرفصل‌ها تعریف شده با موضوعات تدریسی تفاوت دارد، ما شایستگی‌هایی که انتظار داریم را باید از برنامه‌های درسی شروع کنیم و بررسی کنیم در سطح بین‌الملل علت گذاشتن واحدهای درسی چیست.

دکتر معصومه کربلایی آقا کامران افزود: این مورد باید در ۳ سطح باید حرکت صورت گیرد: استاد، دانشجو، دروس. زمانی که برنامه‌ریزی برای مرحلۀ اول یعنی تربیت استاد صورت گیرد و دانش روز به دانشجو همراه با اهداف سرفصل‌ها باشد، به آن چه که انتظار داریم خواهیم رسید. در داخل از کشور بیگانه با مباحث تدریسی در خارج از کشور نیستیم. به عنوان مثال در بازنگری گرایش مطالعات آرشیوی، برنامه ۱۵ دانشگاه را استخراج کردیم و با توجه به مسائل روز دنیا ارائه دادیم. «تفاوت اصلی در نوع اجرای دروس، کارهای عملی و امکاناتی است که در اختیار دانشجوهاست». به اعتقاد بنده نحوۀ پذیرش دانشجو نیاز به بازنگری دارد اگر مانند مقطع دکتری مصاحبه‌ای صورت گیرد؛ مانند کشور‌های توسعه‌یافته که بر روی این قضیه کارهای بسیاری انجام دادند، شاهد یک‌دستی جامعه برای آموزش خواهیم بود.

صنم ابراهیم‌زاده در این رابطه گفت: نقش راهنما بودن اساتید در کنار دانشجویان می‌تواند آن‌ها را در پروژه‌ها یاری کند.

دکتر صمیعی، دبیر محترم علمی ششمین کنگره متخصصین علوم اطلاعات در پایان ضمن عرض تشکر خدمت اعضای نشست، به بیان تجربیات خود در دوران دانشجویی و همچنین تدریس خود در دانشگاه علامه پرداخت و گفت: ما در دانشگاه‌ها باید این مباحث را پیاده‌سازی کنیم و نکاتی که در این سه پیش‌نشست مطرح شد، می‌تواند برای دانشگاه‌ها، اساتید و کارگروه رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در وزارت علوم مفید واقع شود.

در ادامه، دبیر نشست خانم فهیمه علی‌عسکری به بیان جمع‌بندی از مباحث مطرح شده، پرداخت .

علاقه مندان می توانند برای مشاهده فیلم پیش‌نشست به لینک مراجعه کنند.

گزارش:  فهیمه علی‌عسکری، دبیر نشست دانشجویان و دانش‌آموختگان