داخلی
»کتابخانه ملی
بررسی کتاب «وسائل ارتباط جمعی» در سی‌‌ودومین نشست «صد کتاب ماندگار قرن»
به گزارش لیزنا، مراسم معرفی و بررسی این اثر، روز یک‌شنبه 11 خردادماه ۱۴۰۴، از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۲:۰۰ در سالن فرهنگ مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود. در این نشست، یونس شکرخواه متخصص علوم ارتباطات و روزنامه‌نگار ایرانی و محمدمهدی فرقانی، رئیس اسبق دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، به بررسی ابعاد مختلف این کتاب می‌پردازند. همچنین دبیری جلسه را داود آقا رفیعی عضو هیات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی برعهده خواهد داشت.
کتاب «وسایل ارتباط جمعی» اثر دکتر کاظم معتمدنژاد، نه‌تنها یکی از نخستین تلاش‌های نظام‌مند برای معرفی و تبیین علوم ارتباطات در فضای آکادمیک ایران به‌شمار می‌آید، بلکه نمونه‌ای بارز از کوشش موفق در ترجمه مفاهیم غربی به ساختارها و نیازهای بومی است. وی با احاطه‌ای مثال‌زدنی بر مبانی نظری و تحولات جهانی رسانه‌ها، و با تکیه بر شناخت عمیق از بسترهای فرهنگی و اجتماعی ایران، توانسته است اثر علمی‌ای بیافریند که هنوز، پس از گذشت چند دهه از تألیف آن، موضوعیت خود را حفظ کرده و مرجع تدریس در بسیاری از دانشگاه‌هاست.
ساختار محتوایی کتاب به‌گونه‌ای سامان یافته که خواننده را از مفاهیم مقدماتی و بنیادین ارتباطات، به سوی تحلیلی کل‌نگر از عملکرد وسایل ارتباط جمعی سوق می‌دهد. مؤلف با تمرکز بر وظایف اجتماعی رسانه‌ها – همچون اطلاع‌رسانی، آموزش، تفریح، تبلیغ و راهنمایی – نقش بنیادین آن‌ها را در دگرگونی‌های فکری، فرهنگی و حتی اقتصادی جوامع معاصر برجسته می‌سازد. معتمدنژاد با طرح مفهوم «ارتباط»، به مثابه فرآیندی دوسویه و پیچیده، به شکافتن مناسبات میان پیام، رسانه، گیرنده و بافت اجتماعی می‌پردازد. از جنبه‌های درخشان کتاب، نحوه مواجهه نویسنده با نظریه‌های غربی است. برخلاف بسیاری از آثار ترجمه‌ای که صرفاً به بازتاب نظریات مسلط غربی بسنده می‌کنند، دکتر معتمدنژاد این نظریات را با نگاهی نقادانه بررسی کرده و در پرتو مسائل و چالش‌های جوامع در حال توسعه – از جمله ایران – بازخوانی می‌کند.
از دیگر نقاط عطف این کتاب، کوشش آگاهانه مؤلف در بومی‌سازی اصطلاحات کلیدی حوزه ارتباطات است. واژه «وسایل ارتباط جمعی»، که در این اثر به‌جای معادل انگلیسی mass media (مَس میدیا) به کار رفته، نه‌تنها موجب افزایش دقت علمی در متون فارسی شده، بلکه راه را برای تکوین ادبیات علمی در حوزه ارتباطات در ایران هموار کرده است.
اهمیت این کتاب در نظام آموزش عالی ایران غیرقابل انکار است. برای چندین دهه، «وسایل ارتباط جمعی» به‌عنوان منبع اصلی درسی در رشته‌های روزنامه‌نگاری، علوم ارتباطات و مطالعات رسانه مورد استفاده قرار گرفته و الهام‌بخش پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های متعددی بوده است. به‌عبارت دیگر، این اثر فراتر از یک کتاب درسی، به‌مثابه شالوده‌ای برای شکل‌گیری هویت علمی ارتباطات در ایران ایفای نقش کرده است. این کتاب توانسته هم پاسخ‌گوی نیازهای بنیادین آموزش در سطح کارشناسی باشد و هم بستری برای پژوهش‌های نظری و تجربی در سطوح بالاتر فراهم آورد. «وسایل ارتباط جمعی» تبلوری است از تلفیق اندیشه بومی و دانش جهانی. اثری که با زبانی علمی، ساختاری منسجم و نگرشی نقادانه، به‌درستی جایگاه خود را به‌عنوان کتابی کلاسیک و اثرگذار در تاریخ مطالعات ارتباطی ایران تثبیت کرده است.
علاقه‌مندان می‌توانند این نشست را به‌صورت زنده از طریق صفحه رسمی آپارات سازمان به نشانی aparat.com/nlai_ir دنبال کنند.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.