داخلی
»کتابخانه‌های عمومی
کتابخانه‌ای که ایستاده نمی‌ماند؛ سیار می‌شود تا تأثیر بگذارد
به گزارش لیزنا، محمود اکرامی‌فر؛ نویسنده و پژوهشگر و مدیر انتشارات جام جم، با حضور در غرفه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، درباره اهمیت رساندن کتاب به مخاطبان در سراسر کشور با کتابخانه‌های سیار، بیان کرد: در دنیای جدید در هزینه-فایده‌ای که یک مخاطب می‌کند، مخاطب دوست دارد با کمترین هزینه، بیشترین پیام را دریافت کند، برای اینکه مخاطب امروز به‌شدت سرش شلوغ است و اولویت‌های زندگیش هم متکثر شده و هم متفاوت. ما در فرهنگ‌مان این را دارم که «توانا بود، هر که دانا بود» و انسان دانا، توانمند است. برای توانمند شدن انسان، باید راه‌ها و ابزار توانمندی فراهم باشد و کتاب، یکی از ابزارهای توانمندسازی ذهنی و دانایی است.
وی ادامه داد: شاید یکی از دلایلی که مردم کمتر کتاب می‌خوانند این باشد که دانایی و دانستن در کشور ما چندان ارزشمند نیست. وقتی دانایی ارزشمند نباشد، مسیر دانایی هم که دانشگاه و مطالعه است، خیلی ارزشمند نیست. مخاطب می‌خواهد چیزی را بداند که برای این کار راه‌های مختلفی وجود دارد. در گذشته فقط کتابخانه‌ها بودند، باید هزینه زمانی و اقتصادی می‌کردیم و کتاب را برای مدتی از کتابخانه به امانت می‌گرفتیم و دوباره در زمان مقرر تحویل می‌دادیم. اکنون می‌گویند که به‌جای اینکه مخاطب را نزد پیام ببرید، باید پیام را نزد مخاطب بیاورید.
اکرامی‌فر با اشاره به نقش رسانه در انتقال گسترده و آسان‌تر پیام، توضیح داد: وقتی مک لوهان در بحث «دهکده جهانی» از پیام حرف می‌زند، از نقش رسانه‌ها می‌گوید و یا گابریل تارد، وقتی اصطلاح «کلام بالدار» را مطرح می کند، می‌گوید کاری که رسانه‌ها می‌کنند این است که پیام را بالدار می‌کنند و از روی رودخانه‌ها، کوه‌ها، دریاها رد می‌کنند و با هزینه کمتری، به دست مخاطب می‌رسانند. برای همین هم وبینارها ایجاد شدند تا افراد از نقاط مختلف دنیا بتوانند از طریقه شبکه، در یک نشست شرکت کنند.
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه گفت: بر این اساس می‌بینیم که نهاد کتابخانه‌ها به دو حالت می‌تواند عمل کند، یک حالت اینکه در کتابخانه‌ها بنشینند و بگویند هرکس می‌خواهد بیاید و هر کس نمی‌خواهد نیاید و در کنار آن، مثلا چند تبلیغ هم داشته باشند. راه دیگر این است که از حالت نشسته درآمده و به حالت فعال و کنشگر دربیایند. یکی از روش‌های کنشگری، استفاده از همین نظریه گابریل تارد و کلام را بالدار کردن است. به این صورت که تمام کتابخانه‌ها را صوتی و دیجیتالی کنند و به‌صورت برخط، در اختیار مخاطب بگذارند.
وی افزود: راه دیگر این است که فیزیک کتاب را به نقاط مختلف حتی شهرستان‌ها و روستاهای دورافتاده ببرند. ما مردمی هستیم که هنوز فیزیک کتاب را دوست داریم. دوست داریم کتاب را لمس کنیم، طرح جلد را ببینیم و بوی کاغذ را حس کنیم.
مدیر انتشارات جام جم در پایان با اشاره به نقش تأثیرگذار کتابخانه‌های سیار در رساندن کتاب به‌دست مردم در گوشه گوشه ایران، بیان کرد: طرح کتابخانه‌های سیار و بردن کتاب به مناطق دوردست، الزامات خاص خود را دارد، ولی فی نفسه طرح خوبی است. اینکه شما بدانید در چه منطقه‌ای، چه کتابی و با چه مشخصاتی و برای چه مخاطبی عرضه کنید، مهم است. چینش و ارائه کتاب، متناسب با نیازهای مخاطبان در هر منطقه، بحثی است که حتما کارشناسان نهاد نسبت به آن آگاهی دارند. نیازسنجی و مخاطب‌سنجی لازم است. اینکه بدانید در فلان منطقه سیستان و بلوچستان به چه چیزی نیاز دارند و چه چیزی دوست دارند. گاهی در یک منطقه، آگاهی نسبت به مسائل بهداشتی لازم است و لذا برای آن منطقه باید کتاب‌های مرتبط با بهداشت هم عرضه کرد. به‌نظر من با این طرح، کتابخانه از حالت نشسته و ساکن درمی‌آید و فعال می‌شود.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.